Evidence-based gespreksmethode

Motiverende Gespreksvoering is een ‘evidence based’ gespreksmethode voor doelgerichte gedragsverandering. Deze methode is in 1983 voor het eerst beschreven door William Miller als effectieve aanpak bij alcoholverslaafden. Op dit moment wordt Motiverende Gespreksvoering toegepast in meer dan 20 verschillende werkvelden, waaronder: lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg, jeugdzorg, onderwijs, reclassering, gevangeniswezen, arbeids-re-integratie, ontwikkelingswerk.

Bijzondere basishouding

Motiverende Gespreksvoering heeft haar wortels in de humanistische psychologie en het werk van Carl Rogers. Dit zie je terug in de basishouding van onvoorwaardelijke acceptatie, het werkelijk willen begrijpen van de cliënt en het aansluiten op diens referentiekader in relatie tot het risicovolle of ongezonde gedrag. De methode sluit ook goed aan bij inzichten uit de positieve psychologie zoals de motivatietheorie van Ryan en Deci en het gedachtegoed rondom positieve gezondheid zoals verwoord door Machteld Huber.

Twee uitgangspunten

Het eerste uitgangspunt is dat er altijd een bepaalde motivatie bij mensen aanwezig is om iets te veranderen aan de probleemsituatie – ook al lijkt die soms diep weggestopt. Zo is er – deep down – altijd een natuurlijke neiging om gezond te willen zijn, bewegingsvrijheid te ervaren, een goede ouder of partner te zijn, iets te betekenen, mee te tellen, bij te dragen en te groeien als mens.

Dat die motivatie niet altijd zichtbaar is heeft te maken met het tweede uitgangspunt: mensen hebben vaak ambivalente gevoelens ten aanzien van de gewenst verandering. Zij willen tegelijkertijd wel én niet veranderen. Kennelijk heeft het ongezonde of risicovolle gedrag ook een functie. Vaak is het belonend op de korte termijn terwijl pas op lange termijn de werkelijke risico’s zichtbaar en voelbaar worden.

Bron: MINTned: https://www.mintned.net/wat-is-motiverende-gespreksvoering/

,

Je verbeter-reflex werkt averechts!

Je wilt graag mensen helpen. Daarvoor ben je immers de hulpverlening, (gezondheids)zorg, of het onderwijs ingegaan. En daar is natuurlijk helemaal niks mis mee. Het is zelfs een heel mooie ambitie.

Alleen werkt helpen soms averechts…

Vooral op de motivatie.

In MGV-termen heet dat ‘de verbeterreflex’ en het werkt heel simpel: zodra er een cliënt voor je staat waar iets ‘mis’ mee is, dan willen we die cliënt ‘repareren’, liefst zo snel mogelijk. Net zo als een automonteur met een kapotte auto.
Nogmaals: aan je goede intentie ligt het niet.

Maar een mens is nu eenmaal geen kapotte auto…

Als we de rollen even omdraaien, dan snap je het meteen. Stel je zit met een lastige gewoonte. Iets ongezonds of zo. Of iets dat je veel geld kost. Drinken, roken, overwerken of gokken, bijvoorbeeld (Ik zeg: ‘stel’! Jij hebt natuurlijk geen lastige gewoontes)

En stel het is iets waar je maar niet van af komt. Het is niet gisteren ontstaan, dus je hebt er al veel over nagedacht en met mensen over gesproken. Je kent alle pro’s en con’s. Je weet nog niet eens of je er wel mee wilt stoppen. En of je dat wel zou kunnen. Best wel een eng idee. Maar eerlijk is eerlijk: je hebt er wel last van en je maakt je zorgen.

En op de een of andere manier beland je bij een hulpverlener die jou gaat proberen te helpen.

Die kijkt wat geschrokken en zegt dat je vandaag nog moet stoppen, anders gaat het van kwaad tot erger. Hij of zij weet ook al hoe. En begint meteen allerlei ongevraagde adviezen en oplossingen aan te dragen. Dingen die helemaal niet bij jou passen. Je kunt vanavond nog naar een gespreksgroep. Eigenlijk is het ook wel wat onverantwoordelijk. Hoe heb je het toch zo ver kunnen laten komen? Deden je ouders het soms ook?

Wat voel en denk je in zo’n situatie? En: wat zeg je? Waarschijnlijk iets dat begint met: ‘Ja, maar…’ Dit is natuurlijk reden voor de hulpverlener om met hernieuwde energie de strijd aan te binden met jouw ‘weerstand’.
Sta je al in de startblokken om je gewoonte aan te pakken? Persoonlijk zou ik om een andere hulpverlener vragen.

Waarom werkt dit niet? De hulpverlener bedoelt het toch goed?

Ongetwijfeld, maar voel je je ook gehoord, gezien en begrepen? Wordt je autonomie gerespecteerd en ondersteund? Wordt er effectief met je samengewerkt? Krijg je tijd om deze nieuwe info even op je in te laten werken? 4 x nee, vervelend, hè!
Wees gerust: het is menselijk. Ik deed het zelf vroeger ook. Toen ik net bij de reclassering werkte heb ik wat af ‘verbeterd’. Het resultaat: ik werd er heel erg moe van.
Misschien denk je nu: ‘moet ik de ander het dan maar zelf uit laten zoeken?’ Nee, natuurlijk niet.

Maar begin eens met Luisteren (ja, met een hoofdletter).

Vraag wat de ander al weet. Waar hij of zij al over heeft nagedacht. Onderzoek samen de doelen, waarden, beweegredenen én angsten van je cliënt. Vraag even toestemming voor je met advies komt. Bied opties aan.

En als je ook maar iets hoort dat vóór verandering pleit, dan spits je je oren. Je vraagt door, moedigt aan en reflecteert. Je ziet je cliënt groeien. Soms in één gesprek, soms in tien.
Het heet motiverende gespreksvoering en is fijner voor jou, fijner voor je cliënt en fijner voor de maatschappij. En wetenschappelijk onderbouwd. Dat noem ik nou een Win-Win-Win.

Leo Buscaglia schreef er een mooi gedicht over

Luisteren

Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij adviezen te geven,
dan doe je niet wat ik je vraag.

Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij te vertellen,
waarom ik iets niet zo moet voelen als ik voel,
dan neem jij mijn gevoelens niet serieus.

Als ik je vraag naar mij te luisteren,
en jij denkt dat jij iets moet doen
om mijn problemen op te lossen,
dan laat je mij in de steek,
hoe vreemd dat ook mag lijken.

Dus, alsjeblieft, luister alleen maar naar me
en probeer me te begrijpen.

En als je wilt praten,
wacht dan even en ik beloof je
dat ik op mijn beurt naar jou zal luisteren.

Leo Buscaglia, psycholoog (1924-1998).

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

1 Reactie/door
, , , , ,

12 Zelfzorgtips voor mensenwerkers

Ken je dat verhaaltje van die houtzager die ploeterend en zwetend bomen aan het omzagen was? Een voorbijganger vraagt hem: je zaag lijkt nogal bot… Waarom slijp je die niet even? Hierop zei de houtzager: ‘Daar heb ik geen tijd voor, want ik moet nog zo veel bomen zagen’…

Misschien denk je nu: ‘Wat een domme houtzager!’ Maar hoe staat het eigenlijk met je eigen ‘zaag’? Hoe houd je die scherp?

Ik denk dat het ‘scherp houden van je zaag’ voor veel mensenwerkers een soort sluitpost is. Het motto lijkt vaak: ‘Eerst de anderen en als er tijd over is, dan kom ik zelf misschien aan de beurt.’ Dat klinkt heel nobel, maar wát als je eigen batterij opraakt? Daar komt bij dat het voor een houtzager vrij helder is hoe zijn gereedschap te onderhouden, maar jij bent je eigen gereedschap.

Of je nu coach bent, trainer, docent, manager, zorg- of hulpverlener: als jij niet lekker in je vel zit, dan ben je minder effectief. Bovendien leven we in een tijd waarin er vaak meer moet gebeuren in minder tijd en met minder mensen. Het is dus belangrijker dan ooit om effectief en in goede conditie te zijn en te blijven. De vraag die veel mensen dan ook zullen herkennen is: Hoe houd ik het leuk? En hoe blijf ik in vorm? Natuurlijk helpt het als je regelmatig beweegt, ontspant, gezond eet en goed slaapt. Maar wat kun je tijdens je werk doen om het leuk te houden?

Aangezien ik mezelf deze vraag zo’n beetje heel mijn werkende leven heb gesteld, durf ik daar best iets over te zeggen. In de loop van 25 jaar ‘mensenwerk’ heb ik hier allerlei mooie en effectieve antwoorden op gevonden die ik graag met je deel.

Ready? Let’s go!

1. Laat de client zélf nadenken
Dit zeg ik niet omdat ik geen hart heb voor cliënten, maar juist omdat ik hart heb voor cliënten… Als je de cliënt namelijk zelf laat nadenken over diens motivatie, drijfveren, doelen en oplossingen, geef je de ander geen vis, maar leer je haar vissen. Daar profiteren jullie allebei van, een echte win-win, dus leun achterover en stel vragen die de ander aan het denken zetten.

2. Ga verstandig met je energie om en lever maatwerk
Stel per cliënt andere, haalbare doelen en leg de lat dienovereenkomstig. Wees gevoelig voor grote verschillen in motivatie, IQ en mogelijkheden. Werk met cliënten korter als dat kan en langer als dat nodig is. En neem af en toe een korte break tussen cliënten door. Die twee minuten win je zo terug.

3. Wees oprecht en transparant
Als je het even niet meer weet, zeg dan gerust dat je het even niet meer weet. Als je moeite hebt de ander te geloven, zeg dat je moeite hebt de ander te geloven. Je zult versteld staan van het effect van oprechtheid in jullie contact.

4. Werk met het hier-en-nu
Omdat veel cliënten nog wel mogen groeien in inlevingsvermogen en zelfreflectie kun je hen helpen door soms te delen wat er bij jou van binnen gebeurt. Hiermee leef je zelfreflectie vóór en bovendien kan de client oefenen met zich in te leven – in jou in dit geval. Een startzin die hierbij kan helpen is; ‘Ik merk bij mezelf dat… [effect van de ander op jou].’ Dit kun je gebruiken als je bezorgd bent, geschrokken, in de war, ja zelfs als je aandacht verslapt omdat de ander met een lang eentonig verhaal komt. Blijf hierbij uit het oordeel, houd je hart bij de client en onderzoek samen wat er in het hier-en-nu speelt. Lees hier meer over zelfonthulling als coach.

5. Durf echte stiltes te laten vallen
We vergeten vaak dat mensen verwerkingstijd nodig hebben. Stel dus prikkelende vragen en gun de ander bedenktijd. Kijk de ander vriendelijk aan, check of iemand aan het nadenken is en wacht. Tel desnoods rustig tot 7 – jij hebt ff pauze nu.. Verhelder je vraag alléén als je echt kunt zien dat iemand je vraag niet snapt.

6. Durf de ander te onderbreken
We zijn vaak te vriendelijk en luisteren soms te lang naar een ‘spraakwaterval’, een monotoon of supergedetailleerd verhaal. Cliënten die hun verhaal al heel vaak hebben verteld, bevestigen – als ze dit bij jou ook weer doen – vooral hun eigen drama. Onderbreek de ander vriendelijk voor een samenvatting of een (gevoels)reflectie. Daar win je allebei tijd mee.

7. Zet helpende humor in
Wees niet te serieus, maar durf te spelen, uit te dagen en te geinen. Dat verbindt, geeft energie en leidt tot inzicht! En bovenal: je werkplezier neemt toe. Waak wel voor cynische en sarcastische humor. Je moet er beiden om kunnen lachen! Wat enorm helpt is je verdiepen in Provocatief coachen.

8. Beoefen mindfulness en zelfcompassie
Onderzoek heeft aangetoond dat dat je effectiever maakt als coach, hulpverlener of therapeut en voorkomt dat je ‘compassie-moe’ wordt. Mindfulness maakt je aandachtiger en zelfcompassie leert je o.a. omgaan met je interne criticus. Lees hier meer over onze driedaagse Zelfcompassie voor coachende professionals.

9. Ga naar buiten
Frisse lucht, beweging en de natuur zijn onovertroffen energie-opladers. Als je werk bestaat uit binnen zittend praten met mensen, waarom ga je dan in je lunchpauze ook weer binnen zitten praten met mensen? Ga eens wandelen tijdens je lunchpauze. En na het werk: fiets, step, jog, skate, sport buiten wanneer je maar kunt. Doe als zoals veel vitale oude chinezen ‘s ochtends doen in de parken: doe tai-chi, qigong of yoga in het park.

10. Let op je voeding
Drink niet alleen maar koffie en zwarte thee, maar wissel af met water, vers vruchtensap en kruidenthee. En ja, dan moet je vaker naar het toilet en dat geeft je juist een regelmatige, o zo nodige break. Mijn superdrink? Water met chia-zaadjes (twee eetlepels in een waterflesje) en stukjes gemberwortel!

11. Werk evidence-based en laat de methode het werk doen
Verdiep je in de prachtige, bewezen effectieve methoden Motiverende gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en ACT. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat er minder burn-out voorkomt bij professionals die werken volgens de Oplossingsgerichte benadering. Volg een losse driedaagse in één van deze methoden  of leer ze allemaal in de Jaartraining Coachen 3.0.

12. Blijf in jezelf investeren
Volg af en toe een training, laat je coachen of lees inspirerende (vak)literatuur. Als je zo veel geeft, heb je zelf ook voeding nodig. Blijf zoeken naar balans tussen geven en ontvangen, ander en zelf, actie en rust, Yin en Yang.

Hopelijk kun je hier wat mee, pas goed op jezelf en houd je zaag scherp, daar worden je cliënten óók blij van.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
,

10 effectieve manieren om weerstand te voorkomen

Ken je dat? Een gesprek dat aanvoelt als strijd, dat je veel meer energie kost dan je zou willen en dat bovendien een onbevredigende uitkomst heeft? Maak je het weleens mee dat de ander in de ‘ja maar-stand’ gaat, je deskundigheid ter discussie stelt, of je herhaaldelijk onderbreekt? Of dingen zegt als: ‘wie ben jij om dat te zeggen?’, ‘hoe lang duurt dit nog?’, of: ‘je begrijpt er niks van!’

Als dit herkenbaar is, dan wordt je gegarandeerd blij van de onderstaande tips. De methode motiverende gespreksvoering heeft namelijk een effectief antwoord op dit soort situaties. Wat veel mensen niet beseffen is dat er vaak in de interactie iets gebeurt wat vervolgens als ‘weerstand’ van de ander wordt ervaren en gelabeld. Weerstand wordt dan gezien als een tijdelijk of zelfs permanent kenmerk van de ander, waardoor het eigen aandeel in de interactie uit beeld verdwijnt.

Het ligt echter iets complexer: weerstand is een interpersoonlijk gegeven, vandaar dat ik nu eens wil inzoomen op het aandeel van de gespreksvoerder.

Eerst 10 dingen die je vooral niet moet doen

Het eerste wat je moet doen om weerstand te verlagen is stoppen die te verhogen! Laten we daarom eerst eens kijken hoe we soms onbedoeld de weerstand verhogen:

  1. Geen empathie tonen voor wat de ander doormaakt.
  2. Duidelijk maken dat jij de expert bent en ongevraagd advies geven.
  3. Veel gesloten vragen stellen, waardoor het gesprek op een soort kruisverhoor begint te lijken.
  4. Telkens de discussie aan gaan.
  5. Oordelen, moraliseren, beschuldigen en verwijten
  6. De ander confronteren met zijn/haar/hun gebreken en denkfouten.
  7. Het probleem van de ander hardop analyseren.
  8. Geen aandacht besteden aan zorgen, waarden en doelen van de ander.
  9. Geen begrip tonen voor de betekenis van het huidige gedrag en voor angst voor verandering.
  10. Tegenover de ander gaan staan en zeggen dat deze geen keuze heeft.

Mocht je tot je schrik iets van jezelf herkennen in deze lijst, wees dan alstublieft mild naar jezelf. Deze gedragingen zijn bijzonder menselijk en er zijn weinig mensen die zich niet in een of meer van deze gedragingen herkennen, is het niet op het werk, dan wel thuis met partners of kinderen. Het goede nieuws is: er is een prima alternatief dat door iedereen te leren is: motiverende gespreksvoering.

Het alternatief: Motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering gaat er vanuit (door onderzoek onderbouwd) dat de meeste mensen die voor een verandering staan, hier ambivalent over zijn. Dat betekent dat zij ten dele inzien dat verandering nodig is en ten dele hier tegenop zien of zelfs bang voor zijn. Die angst kan vele vormen aannemen: angst voor het onbekende, angst om te falen, angst voor ongemak, pijn of ongewenste emoties. Tel hierbij op: de sterke behoefte aan autonomie van ieder mens ouder dan 2 jaar en je begrijpt waarom iemand zich zal verzetten als verandering met te veel druk wordt opgelegd. We weten ook dat mensen eerder veranderen door wat ze zichzelf horen zeggen dan door wat ze anderen horen zeggen.

Het is dus de kunst om in een gesprek een oordeel-vrije ruimte te creëren waarin beide kanten van de ambivalentie aan bod mogen komen. Een open, nieuwsgierige en empathische basishouding is hierbij onontbeerlijk. Door ook te luisteren naar de zorgen, dromen, doelen en wensen van de ander, zal langzaam maar zeker de balans doorslaan naar het ‘gezonde’ deel van de ander dat wel degelijk wil veranderen. Soms is dit een langdurig proces en soms kan één vraag of zin het verschil maken. Als er één ding is dat weerstand als sneeuw voor de zon doet wegsmelten, dan is dat oprecht getoonde empathie: snappen hoe de ander zich voelt en dit hardop uitspreken. Vandaar dat deze tip met stip bovenaan staat.

10 effectieve manieren om weerstand te voorkomen of te verminderen

Hoewel deze tips prima werken om weerstand te voorkomen, werken ze ook als de weerstand reeds aanwezig is. Het is dus nooit te laat om te switchen naar de genoemde open, nieuwsgierige en empathische basishouding. Maar net als bij ziekte geldt: voorkomen is beter dan genezen. Hier volgen de tips:

  1. Empathie is magie! Toon dus empathie voor wat de ander doormaakt . Veranderen is namelijk eng en niet altijd gemakkelijk en begrip hiervoor doet wonderen.
  2. Maak duidelijk dat de ander expert is over zijn of haar leven en geef aan dat jij vanuit jouw expertise met de ander mee wilt denken om samen te onderzoeken wat werkt.
  3. Stel bij voorkeur open vragen, luister met aandacht en geef korte samenvattingen van het antwoord van de ander (reflecties). Check of je de ander goed begrepen hebt.
  4. Laat geen kans voorbijgaan om een gelijkwaardige dialoog aan te gaan. Vermijd discussie.
  5. Wees mild en heb vertrouwen in de positieve intenties van de ander.
  6. Toon interesse in wat eerder gewerkt heeft voor de ander. Vraag hoe dit gelukt is.
  7. Analyseer samen de sterke eigenschappen en successen van de ander. Geef complimenten.
  8. Besteed aandacht aan zorgen, waarden en doelen van de ander. Laat hierover uitweiden.
  9. Toon begrip voor de betekenis van het huidige gedrag én voor eventuele angst voor verandering.
  10. Ga (figuurlijk) naast de ander staan en benadruk diens keuzevrijheid, óók als dat ‘een keuze uit twee kwade’n is.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

4 Reacties/door