Stel je zit in een zaal naar een spreker te luisteren en die haalt opeens een geweer te voorschijn om vervolgens enthousiast te vertellen over zijn ‘gereedschap’. Dat is even wat anders dan een saaie powerpoint of niet?
Dit het principe ‘Show & tell’ in actie.
Het is even krachtig als simpel: je brengt een voorwerp mee naar een bijeenkomst en je hangt je verhaal op aan het voorwerp. En hoe simpel dit ook lijkt: het werkt! Vele beroemde TED-sprekers maakten er al met succes gebruik van.
Zo bracht Bill gates ooit een stolp met muggen mee om de aandacht te vestigen op malaria.
Jill Bolte Tailor (die beroemde breinwetenschapper die zelf een beroerte kreeg) bracht een menselijk brein mee, met het ruggenmerg er nog aan bungelend.
En commandant der strijdkrachten Peter van Uhm bracht dus een nogal gevaarlijk uitziend geweer mee.
Waarom werkt dit? Een voorwerp verrast en maakt nieuwsgierig. Het maakt emoties los. Soms doet het een appèl op meerdere zintuigen: zicht, tast, wellicht zelfs gehoor, reuk en smaak. Bovendien houdt ons brein van concrete dingen; die onthouden we nu eenmaal gemakkelijker dan abstracte zaken.
Toen ik ooit tijdens een training mensen vroeg om zich voor te stellen a.d.h.v. een voorwerp bracht iemand een accordeon mee en speelde een lekker stukkie weg. Kan je je voorstellen wat dat deed met de sfeer?
Nu kan elke trainer en coach hier zijn voordeel mee doen. Maar vandaag wil ik eens focussen op de ACT coach of trainer. ACT staat immers bol van de metaforen. Die zijn op zich al heel behulpzaam om abstracte processen tot leven te brengen. Maar met een voorwerp wordt het nóg concreter en verrassender.
Gewoon omdat het kan heb ik eens zeven van dergelijke verrassende voorwerpen op een rijtje gezet. Je ontdekt ze alle 7 in deze blog.
PS: de kat hoort er niet bij… (o;
Bunchems!
Bunchems zijn een kinderspeelgoed bestaande uit kleine gekleurde klittenbolletjes. Deze kun je mooi gebruiken voor het idee dat ‘dat wat ons tegen houdt’ vaak een kluwen vormt van gedachten, emoties en fysieke sensaties. Juist deze kluwen kan een sterk effect op ons hebben. Maar wat als je die kluwen ontleedt? Met andere woorden: wat als je onderzoekt wat je denkt, wat je emotioneel voelt én wat je voelt in je lijf? Dan ontwar je de kluwen en wordt het beter hanteerbaar.
Matroesjka poppen
Deze poppen ken je vast. Ze passen perfect in elkaar en je kunt ze mooi gebruiken om de verschillende lagen van het zelf aan te duiden. Een manier om dat te doen is als volgt: er is je fysieke lichaam dat kan genieten, maar ook pijn kan ervaren. Er is een laag in jou die verbonden is met je hart en die bepaalde dingen heel belangrijk vindt (waarden). Er is een emotionele laag die blijdschap kan ervaren, maar ook verdriet, angst en boosheid. Daar is weer een laag omheen die van alles denkt en vindt. Die voortdurend oordeelt en vergelijkt. Gelukkig is daaromheen nóg een laag die alles opmerkt wat er in jou gebeurt. En die dus ook je denken kan waarnemen. Die laag noemen we ook wel ‘het observerende zelf’. Het mooie van die laatste laag is dat die heel neutraal en veilig is. Die vindt niks van de dingen, maar kijkt alleen maar. Een soort ‘stille getuige in jou’. Het kan heel fijn zijn om daar dagelijks contact mee te maken, bijvoorbeeld tijdens mindfulness-meditatie. Je kunt ze o.a. hier bestellen. (affiliate link)
De Bean Boozle Challenge
Bij o.a. Bol.com kun je de Bean Boozle Challenge kopen: een doosje met een wijzertje en een zakje Jelly-beans die ofwel heel lekker of wel heel vies smaken. Dus een bruine smaakt naar chocolade óf hondenbrokken… Wit naar pepermunt óf babydoekjes…. En geel naar vanille of… stink sokken. Dit vormt natuurlijk een heel mooie metafoor voor actieve accepatie! Sommige emoties smaken zoet en andere smaken zuur, bitter of pittig. En de vraag is natuurlijk of je bereid bent alle smaken van het leven te proeven…
De Daruma doll
De Daruma doll is een Japanse pop die Bodhidarma moet voorstellen: een boeddhistische monnik die zo’n 600 jaar na Christus leefde. Het leuke van de Daruma doll is dat die je kan helpen om doelen te bereiken. Dat werkt als volgt: normaliter zijn beide ogen wit, maar als je zo’n pop krijgt of koopt, dan maak je één van de ogen zwart terwijl je denkt aan iets wat je wilt bereiken. Tegelijk spreek je met je zelf af dat je het 2e oog van je Daruma doll pas mag inkleuren als je je doel bereikt hebt. Zo herinnert de pop je dagelijks aan je doel. Daarnaast is het ook een tuimel-pop, dus als hij omvalt staat hij meteen weer op. Dit kan je eraan herinneren dat het oké is om te vallen, mits je telkens ook weer op staat. Nu is bij ACT de reis belangrijker dan het doel, maar tegelijkertijd is het ook belangrijk om op koers te blijven, zeker bij grotere doelen zoals het schrijven van een boek of het starten van een bedrijf.
Het Schaakbord
Als je denkt aan het schaakspel, waarmee zou je je dan het liefst identificeren? Koning? Dame? Of juist paard, loper, toren of pion? En met welke kleur dan? Wit of zwart? Stel dat je gedachten worden gesymboliseerd door de stukken op het bord. Als de helpende gedachten de ene kleur zijn en de niet-helpende de andere kleur, dan kun je aardig druk zijn met dat schaakspel dat zich de hele dag in je hoofd afspeelt. Herken je dat?
Maar wat als we niet de schaakstukken zijn, maar het schaakbord? Het schaakbord is het veld waarop het spel gespeeld wordt. Als schaakbord hoeven we niet te strijden. Wij zijn slechts de dragers van de schaakstukken en bieden ze een veld aan. De ervaring van het ‘ik’ zit volgens ACT niet in de schaakstukken, maar in de ‘ruimte’ waarin het spel zich voltrekt. Zelf gebruik ik soms dit reisschaakspel.
Het leuke van dit voorwerp is dat je kunt voordoen hoe dat schaakbord door de ruimte beweegt in de richting van wat belangrijk is.
De Hondenclicker
ACT heeft stevige wortels in de gedragstherapie. En die is weer ontstaan bij het doen van onderzoek naar het gedrag van dieren(denk aan mensen als Pavlov en Skinner). Het aardige van een honden-clicker is dat elke hondenliefhebber hem kent. Je kunt hem bijvoorbeeld gebruiken om RFT uit te leggen. Als je een puppie traint, dan klik je elke keer als hij of zij gedrag vertoont dat je wilt zien. Na een tijdje hoef je de hond niet meer te belonen omdat z/hij al weet dat de klik betekent dat z/hij ‘goed bezig’ is. Het geluid van de klik heeft in zichzelf een positieve lading gekregen, ondanks dat je een klik niet kunt eten. En andersom kan het woord ‘Foei!’ de betekenis van ‘fout bezig!’ krijgen.
Bij mensen werkt het nét zo met taal. Dus van woorden als ‘knap’, ‘Slim’, ‘talentvol’ worden we blij maar soms ook een beetje afhankelijk. En soms kunnen we echt last hebben van woorden als ‘ongeschikt’, ‘loser’, ‘lelijk’, etc. En dat terwijl die woorden an sich niet meer dan klanken zijn. Na een korte uitleg kun je aan je coachée vragen welke woorden voor haar of hem een positieve of negatieve bijklank hebben en of je die woorden inderdaad zo veel macht wilt toekennen.
De Chinese vingerval
Ken je de Chinese vingerval al? Dat is zo’n kokertje van gevlochten riet waarin je je vingers kunt steken. Als je ze daarna uit elkaar trekt, ervaar je dat je ‘in de val zit’. De koker verstrakt zich om je vingers heen; hoe harder je je vingers eruit probeert te trekken, hoe strakker hij wordt. Met gevoelens werkt het net zo: we zijn als mens geneigd om lastige gevoelens uit de weg te gaan. Dat is onze automatische reactie bij innerlijk ongemak. Maar de prijs die we ervoor betalen is hoog, want we komen steeds verder vast te zitten. Je kunt ze online bestellen door te googelen op ‘Chinese vingerval’. Je kunt ze berstellen bij Toys42hands.nl
Ik hoop van harte dat je met deze blog nieuwe inspiratie hebt opgedaan voor je ACT Coaching of Training!
Gebruik jij zelf ook een Verrassend Voorwerp in je ACT Coaching of Training? Laat het vooral weten in een comment hieronder, zo inspireren we elkaar!
Mocht je je verder willen verdiepen in ACT, weet dan dat we daartoe allerlei mogelijkheden bieden, zoals:
Het boek dat ik samen met Jaan Thiadens schreef in de serie Coachen 3.0.
Een driedaagse Live Basistraining Coachen met ACT.
Een driedaagse Live Verdiepingstraining Coachen met ACT.
Nieuw: Online Training Compassievol Coachen met ACT
Als je wilt kun je nu – in je eigen tijd en ritme – je online bekwamen in Coachen met ACT. Natuurlijk is een live training volgen nog mooier, maar dit is echt ‘the next best thing!’ Het is een selfstudy-cursus waar je een jaar lang toegang toe krijgt en ook is er vier keer per jaar een live Q&A via Zoom. En mocht je later alsnog onze live training willen volgen, dan krijg je je investering voor de Online training gewoon weer terug!