, , , ,

Effectieve Coachingskill #5: Focussen

Laatst coachte ik een vrouw met beginnende burn-out klachten. Ik neem je even mee naar het begin van het derde gesprek. Ze vertelt me over een lastig dilemma waar ze mee zit. Ik vraag wat door om haar beter te begrijpen en ze geeft wel antwoord, maar ik merk ook een zekere stroefheid in het gesprek. Terwijl ze vertelt vraag ik me af wat die stroefheid zou kunnen betekenen. Opeens realiseer ik me dat dit dilemma totaal los staat van haar oorspronkelijke coachvraag. Dat is namelijk: ‘rust vinden, nieuwe energie opdoen en leren loskomen van mijn sterke neiging tot pleasen’.

Zodra ze even stil is vraag ik haar of ze eigenlijk wel onze kostbare tijd aan dit dilemma wil besteden en haar antwoord luidt: ‘Nee, liever niet. Ik wil eigenlijk terug naar het oorspronkelijke thema, want hier kom ik zelf wel uit.’ Ik ben blij met haar eerlijkheid. En even later kunnen we zelfs hartelijk lachen om het feit dat ze mij misschien ook wel een beetje aan het pleasen was, door braaf antwoord te geven op de onhandige vragen die ik stelde…

Wat we kunnen leren van effectieve therapeuten

Dit voorbeeld laat mooi zien hoe gemakkelijk er iets mis kan gaan rondom het vinden van de juiste focus in coachgesprekken. Ook Miller en Moyers benadrukken dit in hun prachtige boek Effective psychotherapists. Gelukkig is er al veel kennis over het vinden en behouden van de juiste focus in therapie- en coachgesprekken. In deze blog deel ik mijn belangrijkste inzichten met je. Ook geef ik je enkele praktische tips om een betere, want gedeelde focus te vinden in je coachgesprekken.

Mogelijke situaties rondom het vinden van de juiste focus

Soms is de focus van begin af aan helder. Stel dat jij mensen begeleidt met overgewicht, burn-out klachten of een verslaving. Dan snapt iedereen die bij jou naar binnen stapt, wat de globale focus van het gesprek zal zijn. Natuurlijk kun je dan nog steeds van mening verschillen over de ernst van het probleem, de beste aanpak, het tijdspad en dergelijke, maar de globale richting is helder.

Soms is het echt even zoeken naar de juiste focus, bijvoorbeeld als er meerdere problemen spelen. Of als één probleem meerdere gedragsveranderingen vraagt. De dame uit het voorbeeld hiervoor had beginnende burn-out klachten. We vermoedden beiden een verband met haar perfectionisme en sterke neiging tot pleasen. Ook vond ze heel veel dingen interessant en wilde ze zich graag verder ontwikkelen. Daar kwam bij dat ze zowel een veeleisende baan had als een veeleisende partner. Tenslotte twijfelde ze enorm over het wel of niet invulling geven aan haar kinderwens… Een deel van de tijd zal dus besteed moeten worden aan het maken van keuzes: wat heeft nu prioriteit?

Soms zijn doelen conflicterend. Een nog grotere uitdaging doet zich voor wanneer de doelen van de coach en coachée conflicterend zijn. Een bekend voorbeeld uit de medische context is dat iemand bepaalde gezondheidsklachten heeft die gelinkt zijn aan overmatig alcoholgebruik. De arts ziet dit verband en wil graag het probleem bij de wortel aanpakken. De patiënt wil slechts van de klachten afkomen. Dit vraagt naast medische expertise veel van de gespreksvaardigheden van de arts. Gelukkig worden steeds meer artsen getraind in zaken als Motiverende gespreksvoering en Shared decision making.

Nu de uitdaging helder is geef ik je graag 8 tips om een gedeelde focus te vinden.

Tip 1: Vind de ‘sweet spot’ tussen volgen en sturen

Een mooi oosters gezegde luidt dat een snaar enkel muziek kan voorbrengen onder de juiste spanning. Als hij te strak staat, dan knapt-ie en als hij te slap gespannen is, dan klinkt het nergens naar. Hetzelfde geldt eigenlijk voor het vinden van focus in coachende gesprekken. Als je té sturend of dwingend bent, dan geef je te weinig ruimte aan de autonomie van de coachée. Waarschijnlijk roep je dan alleen maar ‘weerstand’ op.  En als je pech hebt, dan ‘knapt’ jullie relatie zelfs!

Als je daarentegen té volgend bent en ‘met alle winden meewaait’, dan is de kans groot dat het gesprek alle kanten op gaat. Wees dan niet verbaasd als de coachée te weinig nut ervaart en afhaakt (zichtbaar of onzichtbaar). Er blijkt een sweet spot te zijn tussen volgen en sturen. In motiverende gespreksvoering noemen we dat ‘gidsen’, wat inhoudt dat zowel coach als coachée invloed kunnen uitoefenen op de focus van het gesprek.

Tip 2: Zie focussen als een doorgaand, gezamenlijk proces

Uiteraard is het vinden van een gedeelde focus in het begin van een coachtraject extra belangrijk, maar daar stopt het zeker niet. Het leven gaat immers verder tijdens een coachtraject en er kunnen allerlei nieuwe, onverwachte dingen gebeuren op het levenspad van de coachée. Soms vragen die dingen echt even om voorrang, bijvoorbeeld als de emoties hoog oplopen of als er sprake is van een crisis. En soms is een empathische luister reactie van jouw kant voldoende, waarna je terug kunt naar de oorspronkelijke focus. En bij twijfel kun je gewoon even kort overleggen wat er op dat moment om voorrang vraagt. De kunst is dus om regelmatig bij elkaar te checken of de focus nog voor beide partijen ‘klopt’ en om bij te sturen als dit niet het geval is.

Tip 3: Maak de opties visueel met een ‘bubble-sheet’

Een beproefde manier om focus aan te brengen wanneer er veel thema’s spelen is middels een ‘Bubble sheet’. Je ziet hem hieronder. Het fijne hiervan is dat je samen van een afstandje kunt kijken naar wat er allemaal speelt. Afstand geeft overzicht en vervolgens kun je samen een weloverwogen besluit nemen over wat nu voorrang heeft. Tip: zorg dat er altijd wat bubbles leeg blijven zodat je de coachee ruimte kunt geven om zelf met nieuwe thema’s te komen.

Tip 4: Besef dat je soms neutraal moet zijn en soms niet

Wanneer er sprake is van een ongezonde, risicovolle of destructieve leefstijl dan mag je er in principe van uitgaan dat de coachee naar jou toekomt om hierin stappen te maken. Vanuit motiverende gespreksvoering leunen we dan vaak iets meer naar de gezonde kant. Dit doen we door vooral verandertaal te ontlokken.  Toch kunnen zich ook situaties voordoen waarin neutraliteit geboden is. Stel dat bovengenoemde vrouw met burn-out klachten overweegt om de relatie met haar veeleisende partner te beëindigen. Het kan best zijn dat je als coach van binnen een voorkeur voelt voor deze optie, maar uiteindelijk is het een heel persoonlijke keuze die de persoon zelf zal moeten maken. Jij gaat dan dus niet over de inhoud van het besluit, maar je kunt de ander nog steeds helpen om een eigen besluit te nemen.

Tip 5: Besef dat ‘het nemen van een besluit’ een focus op zichzelf kan zijn

Stel dat je spreekt met iemand die twijfelt over wel of niet uiting geven aan een kinderwens. Ook hier is neutraliteit geboden. Hierbij is het de kunst om in gelijke mate aandacht te geven aan beide opties en de antwoorden die je krijgt zo neutraal mogelijk samen te vatten. Je mag er op vertrouwen dat je coachee tijdens het verwoorden van diens overwegingen zelf begint te voelen wat het zwaarst weegt. Wellicht kan waardenonderzoek hier ook helpen om uiteindelijk een besluit te nemen. Maar let op: zorg dan wel dat dit proces gebaseerd is op hun eigen waarden en niet op de jouwe!

Tip 6: Wees bereid om te onderhandelen over de focus als daar een goede reden voor is.

Soms komen coachées met een doel waar je welbeschouwd niet in mee kunt gaan. In ACT maken we bijvoorbeeld onderscheid tussen emotionele doelen en gedragsdoelen. Emotionele doelen zijn – hoe begrijpelijk ook – geen goede doelen om in mee te gaan. Het gedrag dat hopelijk tot die gewenste emotionele toestand zal leiden is wél bruikbaar als doel. Dus als een coachée nogal somber is en zegt ‘ik wil me weer gelukkig voelen’, dan kun je als volgt doorvragen ‘Dat is heel begrijpelijk… en stel dat jij je binnenkort inderdaad weer wat gelukkiger voelt… en ik zou je bijvoorbeeld laten filmen tijdens een goede week… Wat zie ik jou dan allemaal doen?’. Hopelijk komt hierop een antwoord als: ‘Dan zie je me elke dag wandelen en een goede vriendin opzoeken en misschien wel vrijwilligerswerk doen…’.  Laten dit nu net de dingen zijn waarvan de positieve psychologie zegt dat een mens er gelukkiger door wordt…

Tip 7: Benadruk en ondersteun zo veel mogelijk de autonomie van de ander

Of we nu willen of niet: we zullen moeten accepteren dat mensen autonome wezens zijn. Miller en Moyers schrijven hierover: het erkennen van de autonomie is zowel effectief als ‘waarheidsgetrouw’. Wat we ook doen als coach, zorg- of hulpverlener, uiteindelijk bepalen mensen zelf of ze zich open stellen voor onze begeleiding. Het goede nieuws is dat wanneer we bereid zijn om de autonomie van coachées te erkennen, we hier heel veel goodwill en vaak een prettige samenwerking voor terugkrijgen. Een simpele tip hierbij is om dit regelmatig uit te spreken (en het te menen): ‘Wat ik ook zeg, onthoud alsjeblieft dat jij zelf bepaalt wat je ermee doet. Het gaat immers om jouw leven en hoewel ik je het beste gun, jij beslist!’

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan hier in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, , , ,

Effectieve coachingskill #4: Onvoorwaardelijke acceptatie

Een van mijn favoriete quotes is deze van Carl Rogers:

“The curious paradox is that when I accept myself, just as I am, then I can change.”

En om dan metéén nog maar een beroemde Carl te citeren, Carl Gustav Jung zei ooit:

‘What you resist, persists’.

Als we deze wijsheden vertalen naar coaching, dan zou je kunnen zeggen dat we mensen vooral helpen om zichzelf te accepteren, zodat ze daarna kunnen veranderen (Rogers). En wanneer we ons verzetten tegen de coachée, of die zelfs veroordelen, dan zetten we de dingen juist vast (Jung).

Ik denk dat we ‘Onvoorwaardelijke acceptatie’ pas echt op waarde kunnen schatten als we ook nadenken over het effect van de afwezigheid ervan. In deze blog in de serie ‘Effectieve coaching skills’ onderzoeken we beide kanten van de zaak.

Je mensbeeld maakt zichzelf waar!

In het boek Effective psychotherapists stellen Miller en Moyers dat er grofweg drie mensbeelden bestaan:

  1. De mens is van nature egoïstisch, vijandig, anti-sociaal en destructief
  2. De mens is in principe een onbeschreven blad, waar door genen en opvoeding ‘op geschreven wordt’ en wat dit betreft kun je als mens zowel geluk hebben als pech.
  3. De mens is van nature creatief, constructief en geneigd tot samenwerking. In een ondersteunend klimaat zullen mensen zich ontwikkelen in een positieve en pro sociale richting.

Helaas is géén van deze mensbeelden bewijsbaar, maar gelukkig is er wél bewijs voor het feit dat mensbeelden werken als een Self Fulfilling Prophecy: ze maken zichzelf waar!

Dit is onder andere aangetoond in een onderzoek waarbij ze keken naar het mensbeeld van twee typen managers: zij die geloofden dat hun medewerkers lui, ongemotiveerd en onbetrouwbaar waren versus hen die geloofden dat hun medewerkers van goede wil, creatief en verantwoordelijk waren. Hoe zou jij je gedragen onder elk van deze typen managers? Soortgelijke uitkomsten zie je in onderzoek naar verschillende typen therapeuten.

Kortom: als jij een constructief gesprek wilt met je coachées, dan weet je nu welk mensbeeld daarbij gaat helpen! In dit geweldige boek lees je trouwens nog veel meer over het effect van je eigen mensbeeld.

Weerstand aan en uit zetten

Wist je dat je weerstand bij cliënten of coachées vrij gemakkelijk ‘aan’ en ‘uit’ kunt zetten middels je eigen houding naar hen toe? En dat onvoorwaardelijke acceptatie hierbij een grote rol speelt? De volgende anekdote maakt dit heel duidelijk.

William Miller was nog maar net afgestudeerd als psycholoog toen hij aan het werk ging op een behandelafdeling voor mensen met een alcoholverslaving. Omdat hij enkel theoretische kennis had over verslaving, was hij nieuwsgierig hoe het écht was om alcoholverslaafd te zijn. Hij bedacht: aan wie kan ik dat beter vragen dan aan de verslaafden zelf? In de gesprekken die hij voerde stelde hij zich open en nieuwsgierig op. Zo leerde hij niet alleen veel over verslaving, maar ontdekte hij iets veel belangrijkers: deze mensen dachten veel beter na en waren zich veel bewuster van hun dilemma dan hun behandelaars dachten. Toen hij later hun dossiers bekeek, zag hij een schrijnend contrast tussen zijn eigen positieve beeld van deze mensen en de negatieve etiketten die hun behandelaars aan hen hadden toegekend. NB: dit was in een tijd dat verslaving werd gezien als ‘een persoonlijkheidsstoornis’ en verslaafden als ‘Pathologische leugenaars die lijden aan karakterzwakte’. Het is niet moeilijk te begrijpen dat een dergelijke bejegening vooral leidde tot weerstand en non-coöperatief gedrag.

In retrospectief kunnen we zeggen dat de open, nieuwsgierige en oprecht geïnteresseerde houding van William Miller een groot contrast vormde met wat in die tijd gebruikelijk was. Het legde dan ook de basis voor wat later wereldberoemd zou worden als de methode Motiverende gespreksvoering (Miller en Rollnick, 2012).

Misschien bedenk je nu: ‘Huh? Maar soms moet je mensen toch ook gewoon confronteren met hun gedrag? En inderdaad, onderzoek laat zien dat milde confrontatie kan leiden tot zelfonderzoek en verandering, maar ALLEEN wanneer dit plaatsvindt in de context van een veilige, empathische en accepterende relatie.

Hoe werkt acceptatie in de praktijk?

Een eerste vraag is misschien WAT je moet accepteren? Uiteraard is het niet zo dat je alles maar goed moet vinden! Je mag nog steeds je persoonlijke grens aangeven als een coachée er overheen gaat. Je mag ook je zorg uitspreken als je coachée over risicovol gedrag verwoordt. En je mag of moet zelfs actie ondernemen wanneer je vermoedens hebt van kindermishandeling of het risico op suïcide.

Waar het vooral over gaat is dat je een veilige, oordeelsvrije ruimte creëert waarin de coachée zichzelf kan onderzoeken in dialoog met jou. Een beetje zoals in die beroemde uitspraak van Rumi: “Voorbij goed en kwaad is een veld. Daar wil ik je graag ontmoeten”. Hoewel je het gedrag niet altijd accepteert, accepteer je onvoorwaardelijk de intrinsieke waarde van ieder mens.

Vanuit ACT heb ik trouwens ontdekt dat je daarbij soms vooral je eigen binnenwereld moet accepteren. Immers als je coachée dingen zegt waar je iets van vindt of iets negatiefs bij voelt, dan kan zomaar de neiging ontstaan om daar metéén op te reageren. Dikke kans dat dat nogal oordelend over komt. Op het moment dat je je eigen innerlijke ongemak kunt opmerken en verdragen ben je veel beter in staat om echt te luisteren en je oordeel te parkeren. Ook Miller en Moyers stellen dat de beoefening van mindfulness hierbij heel behulpzaam is. Breinonderzoek laat zelfs zien dat bij regelmatige beoefening hiervan de ‘milde, open aandacht’ zich kan ontwikkelen van ‘state’ (tijdelijke toestand) naar ‘trait’ (duurzame eigenschap). In deze blog vertel ik daar meer over.

Gesprekstechnisch komt deze vierde, effectieve coaching skill vooral neer op het stellen van open, onderzoekende en waarderende vragen afgewisseld met empathische luisterreacties en korte momenten van stilte. Miller en Moyers stellen trouwens dat lange stiltes (zonder empathische luisterreacties) behoorlijk tricky kunnen zijn omdat coachées dan hun ergste angsten en zelfoordelen op die stilte kunnen projecteren. Denk aan gedachten als: ”De coach vindt het vast heel stom wat ik zeg!”.

Samenvattend

Als je als coach een accepterende basishouding hebt (wat niet betekent dat je alles maar goed vindt), dan zal dat weerstand en defensiviteit doen afnemen en samenwerking en constructiviteit doen toenemen. Realiseer je dat onder die basishouding een bepaald mensbeeld ligt dat werkt als een Self Fulfilling Prophecy. Soms is hetgeen je te accepteren vooral je eigen innerlijke ongemak, met name als je een oordeel ervaart over het gedrag van de ander. Het goede nieuws tenslotte: dat verdagen van innerlijk ongemak en het sturen van je aandacht is heel goed te trainen middels ACT en Mindfulness.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan hier in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

0 Reacties/door
, , , ,

Effectieve coachingskill #3: Echtheid

Nadat ik van school ben getrapt zwerf ik een tijdje rond in New York. Ik ben zestien en háát nepheid en hypocrisie en als ik om me heen kijk dan zie ik bijna niets anders. Hoewel ik allerlei verschillende mensen ontmoet, voel ik me toch vaak eenzaam en teleurgesteld, omdat ik wanhopig, maar tevergeefs, op zoek ben naar echtheid en oprechte verbinding. Mijn belangrijkste drijfveer is het behouden van de onschuld van kinderen terwijl ik mezelf probeer te beschermen tegen de harde realiteiten van de volwassenheid. Uiteindelijk beland ik in een instelling, waar ik terugkijk op mijn ervaringen van de afgelopen tijd en nadenk over mijn verlangen naar waarachtigheid en oprechte menselijke interacties.

Dit is mijn ultra korte samenvatting van hét boek dat mij het meest is bijgebleven van mijn Engelse leeslijst op de middelbare school: ‘A catcher in the Rye’ van J.D. Salinger. Ik weet dat ik niet de enige fan ben. Hoewel het boek dateert uit 1951 is het nog steeds ongekend populair, met name bij jongvolwassenen. Zouden zij soms in het bijzonder iets hebben met echtheid?

Echtheid en coaching

Misschien vraag je je af wat dit te maken heeft met coaching? Welnu, je kunt erop rekenen dat vrijwel elke coachée het zelfde verlangen heeft als Holden Caulfield. In feite zijn we allemaal op zoek naar echtheid en oprechte verbinding, niet waar? En in de kwetsbare positie van coachée wil je weten of je je coach kunt vertrouwen. Ik geloof dat we allemaal antennes hebben om aan te voelen of iemand ‘echt’ is en ik vermoed dat dit een evolutionair ontwikkeld vermogen is. Iemand die niet ‘echt’ is kon vroeger immers zo maar een gevaarlijke bedrieger zijn of lid van een vijandelijke stam. Daarnaast leven we in een tijd waarin écht’ en ‘nep’ steeds lastiger van elkaar te onderscheiden zijn, denk aan: fake news, insta-filters en ‘kunstmatige’ intelligentie.

Vertaald naar coaching roept dit vast allerlei vragen op, zoals:

  • Wat betekent dat eigenlijk: ‘echt’ zijn als coach?
  • Moet je dan alles zeggen wat je voelt en denkt?
  • En wat als je een oordeel over je coachée hebt of iets negatiefs ervaart?

Hieronder zal ik deze vragen beantwoorden en daarbij put ik uit het boek ‘Effective Psychotherapists‘ van William R. Miller en Theresa B. Moyers. Eerder schreef ik een blog over ‘De 8 dingen die goede coaches wel doen en ‘slechte’ coaches niet’ en daarin vind je een beknopte samenvatting van dit boek.

Weten wat er in je omgaat tijdens het coachen

Volgens Miller en Moyers is het allereerst essentieel dat je opmerkzaam kunt zijn van het effect van de coachée op jou in real time tijdens de sessie. Het beoefenen van mindfulness kan hierbij enorm behulpzaam zijn. Ook blijkt er een positieve relatie te zijn tussen acceptatie van jezelf en van anderen. Het omgekeerde geldt ook: wanneer we dingen van onszelf niet accepteren bestaat er altijd het risico op projectie. Hierbij schrijven we aan anderen toe wat we in onszelf onderdrukken. Een catchy engels gezegde hierover is: If you spot it, you got it!

Ten tweede is het belangrijk om te voorkomen dat je jezelf anders voordoet dan je bent. En wat je ook deelt over je innerlijke ervaring, doe dat altijd in het teken van de andere effectieve coachingskills, zoals empathie, acceptatie en waardering.

Gepaste zelfonthulling

Is het nu wel of niet oké om dingen over jezelf te vertellen? Het blijkt dat coaches hier onderling sterk in kunnen verschillen. Sommige coaches vertellen vrijwel niets over zichzelf en anderen zijn heel open. Welnu, de laatste groep heeft het onderzoek aan hun kant: de onderzoekers Hill, Knox en Pinto-Coelho stellen dat zelfonthulling een duidelijk verband heeft met een goede therapeutische relatie en betere uitkomsten. Wel is van belang dat zij zich daarbij houden aan onderstaande tips:

  1. Zelfonthulling zou een terughoudende en bewuste keuze van de coach moeten zijn en niet een automatisch of associatief spuien van persoonlijke info.
  2. Zelfonthulling werkt het beste als je daarmee je gedeelde menselijkheid laat zien. Dit is overigens iets dat in ACT min of meer vanzelfsprekend is, bijvoorbeeld als het gaat over het hebben van lastige gedachten en gevoelens. Die hebben we immers allemaal.
  3. Zelfonthulling is het meest gepast als je vooraf inschat dat je coachée hierbij gebaat is. Vervolgens dien je zorgvuldig op te merken hoe je coachée hierop reageert, zodat je in kunt schatten of het inderdaad behulpzaam is. Uiteraard kun je dit ook vragen aan je coachee.
  4. Voel je zeker niet verplicht om alles te vertellen wat je voelt, ervaart of denkt. Dat is niet wenselijk en kan onnodig pijnlijk of zelfs schadelijk zijn.
  5. En met de laatste tip komen we terug bij Holden Caulfield: de afwezigheid van ‘phoniness’ (nepheid; onoprechtheid) is misschien nog wel belangrijker dan de aanwezigheid van ‘genuineness’ (echtheid; oprechtheid).

Hoe om te gaan met negatieve gevoelens jegens je coachées?

Zolang je vooral waardering en ‘professionele liefde’ voor je coachée voelt is het relatief makkelijk om ‘echt’ te zijn. Maar stel dat je in een gedwongen kader werkt, zoals bij de reclassering, de jeugdbescherming of elders, dan is het bijna onvermijdelijk dat je ook wel eens negatieve emoties ervaart of een oordeel hebt over de ander. Zelf heb ik dat onder andere ervaren bij mensen die nogal gewetenloos, extreem dominant of narcistisch gedrag vertoonden.

Voor dit soort situaties stellen Miller en Moyers het volgende: om hier wijs te kunnen handelen is een noodzakelijke, eerste stap dat je je negatieve emoties en oordelen herkent en accepteert. En de beoefening van mindfulness helpt hier bij. Zelf gebruik ik hier vaak een metafoor van een koelkast: als je je oordelen (of emoties) onderdrukt worden ze vaak alleen maar sterker, dus dat werkt niet. En wellicht zit er ook ervaringswijsheid in je oordeel. Maar omdat hij nu niet van pas komt, kun je hem als het ware in een koelkast plaatsen. Daar blijft hij goed en kun je hem er altijd weer uithalen op het moment dat hij wel van pas komt.

Tenslotte raden Miller en Moyers voor dat soort momenten (of ter voorbereiding van een lastig gesprek) deze 2 vragen aan:

  1. Hebben mijn negatieve gevoelens en/of oordelen iets te maken met mijn eigen geschiedenis, persoonlijkheid of waarden? Zo ja, realiseer je dan dat ze wellicht meer over jouzelf zeggen dan over de ander.
  2. Is de kans groot dat andere mensen hetzelfde zullen ervaren als ik wanneer ze met deze persoon omgaan? Zo ja, dan is het wellicht nuttige informatie die ik mee kan nemen in mijn gesprekken (en uiteraard nog steeds in een sfeer van empathie, mildheid en waardering).

Ter afronding voeg ik nog twee eigen inzichten toe:

Ik heb gemerkt dat de beoefening van zelfcompassie mij enorm helpt om echter en compassievoller aanwezig te zijn bij mijn coachées. Want hoe meer ik van mezelf kan accepteren en omarmen, des te meer ik die houding ook kan aanbieden aan mijn coachées.

En het zal je wellicht verbazen, maar ook in de provocatieve benadering komt opvallend veel echtheid voor. Ik vermoed dat dit komt doordat je in die stijl relatief veel van jezelf laat zien. Bovendien leer je door de speelse kant ervan elkaar écht kennen. Denk maar aan het spelen van een bordspel met familie of vrienden…

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

0 Reacties/door
, , , ,

Effectieve coachingskill #2: Waardering tonen

Heb jij weleens een compliment ontvangen waardoor je iets nieuws leerde over jezelf? Bijvoorbeeld dat wat voor jou heel normaal is, voor een ander speciaal of bijzonder is?

Of misschien was jij wel diegene die oog had voor een bijzondere kwaliteit bij de ander? Wellicht zag je vervolgens dat die ander ging stralen of dat het gesprek een andere, meer productieve wending kreeg?

In beide gevallen heb je de kracht ervaren van een waarderende basishouding.

In het kader van ‘De 8 dingen die goede coaches wel doen en ‘slechte’ coaches niet’ ga ik daar in deze blog dieper op in. Ik neem je eerst mee langs een aantal valkuilen die ik vaak tegenkom en vervolgens kijken we naar de Waarom, Wat, Hoe en Wanneer van ‘waardering in coaching en begeleiding’. De bron van onderstaande is mijn eigen ervaring plus de kennis die ik opdeed in Motiverende gespreksvoering en Oplossingsgericht coachen.

Enkele valkuilen

Ook al is onze intentie nog zo positief, toch kunnen we bij het tonen van waardering dingen doen die niet zo goed werken. Ik noem er enkele:

Iets zeggen wat je niet meent: ik geloof dat veel mensen (en zeker zij die veel ellende hebben meegemaakt) een soort antennes hebben ontwikkeld voor onechtheid.  Als je dus dingen zegt die je niet echt meent, dan zet je – onbedoeld – de relatie op het spel. Dit is m.i. onnodig en zonde!

Schieten op alles wat beweegt: als je héél veel complimentjes geeft – bijna als een automatische reflex – dan verliezen ze hun waarde en ook dat is jammer.

De uitdaging verkeerd inschatten: als je iemand waardering geeft voor iets wat al lang geen uitdaging meer is, dan wordt het onbedoeld een soort belediging. Stel je maar voor dat een kind dat al  staartdelingen beheerst een groot compliment krijgt voor een simpele optelsom.

Te snel je waardering uitspreken: als je metéén heel positief reageert terwijl er nog meer interessants te vertellen valt, dan sla je te vroeg het gesprek dood. Soms kun je beter nog even wachten of eerst wat meer doorvragen.

Hele algemene termen gebruiken: Wie als coach of begeleider vaak dingen zegt als: ‘Goed zo!’ en ‘Lekker bezig!’, die laat kansen liggen. Het klinkt natuurlijk wel gezellig, maar voor de ontvanger is wellicht helemaal niet helder wat er precies zo goed is, omdat elke situatie vele aspecten heeft. Zeker jongeren of mensen met een LVB kunnen dan onnodig met vragen achterblijven.

Hoe moet het dan wel?

Laten we nu dan eens kijken naar hoe het beter kan. Dat doe ik door stil te staan bij de Waarom, Wat, Wanneer en Hoe van waardering.

Waarom zou je waardering tonen?

Allereerst komt het de relatie en psychologische veiligheid ten goede. Een prachtige quote die dit onderbouwt komt van de Joodse onderwijs-professor Reuven Feuerstein: ‘Only if you are prepared to look at someone’s strengths, you can touch their weaknesses’. Daarnaast zorgt waardering ervoor dat coachées zich bewuster worden van hun sterke kanten en deze dus gerichter kunnen inzetten bij het bereiken van hun eigen doelen.

Wat kun je zoal waarderen?

In principe kun je alles waarderen ‘wat werkt’. Of preciezer:  Wat werkt voor jouzelf, de ander of beiden en in de gewenste richting. En natuurlijk hangt dit ook af van de context. In een onderwijs-context kun je dus alles waarderen / bekrachtigen wat bijdraagt aan ‘leren’. Denk aan dingen als: inzet tonen, moeite doen, fouten durven maken, openstaan voor feedback, volhouden, de kunst afkijken, om hulp vragen, samenwerken, etc. Merk op dat je hierbij dus vooral gedrag bekrachtigt en niet zo zeer persoonskenmerken als slim, creatief, doorzetter, etc. Een reden hiervoor is dat iemand effectief gedrag kan herhalen, waardoor dit meer bekrachtigend werkt.

Hoe kun je het beste waardering tonen?

Net zoals bij ‘accurate empathy’ is het bij waardering de kunst om precies te zijn, om de eenvoudige reden dat coachées er dan veel meer van leren. Als je nu tegen mij zou zeggen: ‘wat een leuke blog!’, dan vind ik dat wel fijn, maar ik weet nog steeds niet waarom hij voor jou zo leuk is. Ik zou veel meer leren van een compliment als: ‘Door jouw blog ben ik me bewuster geworden van mijn valkuilen én weet ik hoe ik waardering effectiever kan inzetten. En de lengte was trouwens ook precies goed.’ Nu kom ik dingen te weten die ik vaker kan doen.

Verder kun je waardering direct/stellend brengen (Wat moedig van je dat..), maar ook indirect/vragend (Hoe is het je gelukt om… ?). Het voordeel van de vragende manier is dat je iemand veel meer aan het denken zet.

En bij gestuurde coachées kan het goed werken om te contrasteren: ‘Wat goed dat je toch gekomen bent. Een ander had zich misschien ziek gemeld, maar jij bent hier toch maar mooi… Dus vertel eens, hoe kunnen we zorgen dat dit voor jou een nuttig gesprek wordt?’

Wanneer kun je het beste waardering tonen?

In principe kun je altijd waardering tonen en een mooie aanleiding is als je opmerkt dat iemand zichzelf heeft overwonnen of een significante stap in diens ontwikkeling heeft gezet. Toch zijn er ook situaties waarin je wat voorzichtiger mag zijn. In het reclasseringsveld heb ik gemerkt dat sommige mensen zich gingen verdedigen als ik oprechte waardering toonde. Ik vermoed dat zij dit deden omdat ze dit totaal niet gewend waren en daardoor de waardering wantrouwden of niet herkenden als zodanig. Als je dit tegenkomt, wees dan iets terughoudender. Bouw het rustig op en geef vooral indirecte complimenten.

Andersom komt het ook voor dat iemand voortdurend naar complimenten aan het vissen is en ze bijna ‘afdwingt’. In dat geval kan het een optie zijn om dit respectvol te benoemen en samen te onderzoeken waarom die externe bevestiging zo belangrijk is en of dit wellicht ook voor een deel van de persoon zelf kan komen.

Tot zover mijn gedachten hierover. Samenvattend: wees niet te zuinig met waardering, maar breng het zo dat de ontvanger er iets van leert en/of het effectieve gedrag vaker kan doen. Eneh… vergeet niet om je zelf regelmatig een welgemeend compliment te geven, bijvoorbeeld na elke werkdag!

Wil je nog meer concrete tips voor het geven van complimenten? Kijk dan eens hier.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

0 Reacties/door
, , , ,

Effectieve coachingskill #1: Accurate empathy

‘Ik durf het bijna niet te vertellen, maar mijn dochter van 17 werkt in de horeca en heeft laatst dus alle tip die ze kreeg in haar eigen zak gestoken! Ja, ok, ze had na 6 weken nog steeds geen loon ontvangen, maar toch… Dit is gewoon diefstal… Ik vind dat zó erg!’

Zo begon een coachee laatst haar verhaal. Hoe zou jij reageren?

Verderop lees je hoe ik reageerde, maar eerst even wat context. Eerder schreef ik een blog over ‘De 8 dingen die goede coaches wel doen en ‘slechte’ coaches niet’. Ik liet me daarvoor inspireren door het boek ‘Effective Therapists‘ van William R. Miller en Theresa B. Moyers. Zij spitten ruim 70 jaar onderzoek naar effectiviteit in therapie door en ontdekten dat er 8 kenmerken zijn die effectieve therapeuten onderscheiden van niet zo effectieve – ongeacht de methode die zij gebruiken. Het goede nieuws is dat deze kenmerken voor een belangrijk deel trainbare vaardigheden zijn, zeker als iemand daartoe gemotiveerd is. Omdat ik dit zulke fascinerende én hoopgevende kennis vind heb ik besloten om over elke van deze kenmerken een aparte blog te schrijven. Deze gaat dus over vaardigheid #1: Empathisch luisteren.

Accurate empathy

Deze eerste vaardigheid is ooit al beschreven door Carl Rogers en hij noemde het ‘accurate empathy’. Het gaat er dus om dat je je inleeft in je coachee, maar dan liefst wel een beetje ‘raak’. Dat gaat dus verder dan uitspraken zoals: ‘Ik begrijp het’, ‘Ik hoor je’, of: ‘oh, wat vervelend’. Dat is misschien wel goed bedoeld, maar het is niet erg accuraat. Het zijn immers makkelijke zinnetjes die iedereen kan zeggen, óók als je er helemaal niks van begrijpt.

Vier manieren om accurate empathie te tonen.

Nu kun je als coach of therapeut accurate empathie grofweg op vier manieren tot uiting brengen. Je kunt:

  1. Allereerst een warme en informele sfeer creëren, waarin mensen zich vrij voelen om hun gedachten en gevoelens te delen. Dit kan je bereiken door een open houding aan te nemen, oordeelsvrij te luisteren en ook non-verbaal je betrokkenheid te tonen (oogcontact, mimiek, lichaamshouding, stemgebruik).
  1. Open vragen stellen vanuit een oordeelsvrije, onderzoekende houding. Misschien vraag je het niet letterlijk, maar in je achterhoofd klinken vragen als: ‘Hoe is het om jou te zijn?’ ‘Hoe ervaar jij je dagelijkse leven / de situatie waarover je spreekt?’ ‘Hoe ziet de wereld eruit door jouw ogen?’
  1. Reflectief luisteren, zoals ik eerder beschreef in deze blog. In het kort komt het neer op het geven van mini-samenvattingen waarbij je soms dicht bij de taal van de coachee blijft, maar soms ook gist naar de diepere betekenis. Je luistert dan als het ware ‘tussen de regels door’ naar dieper liggende emoties, zorgen, waarden, verlangens, etc. Hieronder geef ik zo een korte demo.
  1. Valideren van de ervaringen (emoties en belevingen) van de coachee. Dit kan met korte zinnen zoals: ‘Het is heel begrijpelijk dat je [iets moeilijks] zo ervaart’, ‘Dat hoor ik vaker. Ik denk dat heel veel mensen dat zo beleven’, ‘Dat moet heel zwaar zijn… als ik in jouw schoenen stond zou ik waarschijnlijk óók…’ Eigenlijk zeg je met dit soort statements: ‘Je hoeft je nergens voor te schamen of je alleen te voelen, want dit hebben heel veel mensen’. Omdat we sociale dieren zijn die ‘er bij willen horen’ zou het mij niks verbazen als dit soort uitspreken letterlijk iemands zenuwstelsel tot rust brengen.

Voorbeeld van een gesprekje

Hieronder zie je een voorbeeld van een kort coachgesprekje waarin overwegend gebruik wordt gemaakt van accurate empathie in de vorm van reflectief luisteren:

Coachee: Ik durf het bijna niet te vertellen, maar mijn dochter van 17 werkt in de horeca en heeft laatst dus alle tip die ze kreeg in haar eigen zak gestoken! Ja, ok, ze had na 6 weken nog steeds geen loon ontvangen, maar toch… Dit is gewoon diefstal… Ik vind dat zó erg!

Coach: Het klinkt alsof je je schaamt voor wat je dochter deed… [reflectie van de emotie]

Coachee: Ja, dat is ook zo!

Coach: Want het druist in tegen waar jij voor staat… [Reflectie van de inhoud of reden]

Coachee: Ja, precies, ik vind dat echt niet oké!

Coach: Hmm…  zo te horen is integriteit heel belangrijk voor je… [Reflectie van een waarde]

Coachee: Ja, dat klopt! En dat mijn kind dan niet integer handelt… dat vind ik zó erg! Dan denk ik echt: waar hebben wij als ouders een afslag gemist?

Coach: Dat klinkt heel definitief… bijna alsof de opvoeding nu min of meer mislukt is… [Set-up voor een herkadering]

Coachee: Hmm… ja… zo voelde dat wel ja…

Coach: Ja… terwijl je net zo goed kunt zeggen dat die opvoeding nog steeds gaande is… en dat je haar door dit te bespreken juist aan het opvoeden bent… [herkadering]

Coachee: Hmm… ja, dat is óók zo… we hebben er inderdaad goed over gesproken. En ze heeft beloofd dat ze dit niet meer zou doen…. Maar ik blijf dus maar als een stresskip aan haar hoofd zeuren hierover…

Coach: En dat is niet wat je wilt… [de zin afmaken]

Coachee: Nee, want ik ben wel heel blij dat ze het aan ons heeft verteld. Als ik zo blijf zeuren, dan vertelt ze het een volgende keer misschien wel niet… Misschien moet ik haar dat óók vertellen… Hoe blij ik ben dat ze het met ons heeft gedeeld.

Coach: Dat zal ze vast fijn vinden… [Bevestiging]

…

Kortom: wil je dat je coachees zich veilig voelen om met jou hun zielenroerselen te delen, zorg dan voor accurate empathie door een warme, informele sfeer te creëren, open vragen te stellen, reflectief te luisteren en hun emoties te valideren.

Tot zover Effectieve coachvaardigheid # 1… Stay tuned voor de overige 7!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

0 Reacties/door
, , , ,

De 8 dingen die goede coaches wel doen en ‘slechte’ coaches niet

Wist je dit al? Uit jarenlang onderzoek naar de effectiviteit van therapie blijkt dat de persoon van de therapeut veel bepalender is voor de uitkomsten dan de gebruikte methode!

Dit roept natuurlijk de vraag op welk type persoon dan zo effectief is en wat we hier van kunnen leren. En voor je denkt dat je misschien een andere persoon moet worden, wees gerust: het blijkt te gaan om acht vaardigheden die we gewoon kunnen leren of verbeteren. En die volgens mij voor coaching net zo relevant zijn als voor therapie. Waar mogelijk zal ik hierna dus het woord ‘therapeut’ vervangen door ‘coach’.

Natuurlijk heb ik dit allemaal niet zelf verzonnen, nee ik baseer me op het boek ‘Effective Therapists‘ van William R. Miller en Theresa B. Moyers. Zij spitten ruim 70 jaar onderzoek naar effectiviteit in therapie door en uiteindelijk kwamen deze 8 vaardigheden bovendrijven.

En ik geef toe: het lezen van dit boek is voor ons een heel mooie bevestiging. In al onze trainingen komen de 8 vaardigheden op de een of andere manier terug (en bij Motiverende gespreksvoering in het bijzonder).

En voor de helderheid: ik geloof niet dat er echt slechte coaches bestaan, want iedereen doet zijn of haar best. Maar ik geloof wel degelijk dat er effectieve en ineffectieve coaches bestaan en hieronder lees je dus wat hen van elkaar onderscheidt.

Hier komen de 8 dingen die effectieve coaches doen:

1.   Empathisch luisteren

Empathisch of ook wel reflectief luisteren gaat over het vermogen om je echt in te leven in de emoties en ervaringen van je coachee en dit kenbaar te maken in je manier van luisteren. En dit gaat verder dan alleen het tonen van begrip; het gaat om het oprechte vermogen om de gevoelens van de coachee te begrijpen en te valideren. Door empathisch te luisteren, creëer je als coach een veilige en ondersteunende omgeving waarin de coachee zich gehoord en begrepen voelt. Kort gezegd: ‘Ik snap het’ zeggen is niet genoeg. Je dient met je luisterreacties te laten merken dat je iemand echt begrijpt. De eerste drie vaardigheden in dit rijtje zijn overigens al bekend sinds het baanbrekende werk van Carl Rogers en zijn person-centered therapy.

Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.

2.   Een waarderende basishouding hebben

Een waarderende basishouding houdt in dat je als coach respect, vriendelijkheid en warmte toont naar je coachee. Je laat waardering zien voor de moed en inzet van je coachee om aan zichzelf te werken. Door een waarderende basishouding wordt het gevoel van eigenwaarde van je coachee versterkt en wordt een basis gelegd voor vertrouwen en samenwerking. Eigenlijk zeg je met alles wat je doet: ‘Jij doet ertoe’. Ik ken geen methode die zó waarderend is als de Oplossingsgerichte benadering.

Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.

3.   Echt zijn

‘Echtheid’ verwijst naar je oprechtheid en authenticiteit als coach. Het houdt in dat je als coach jezelf durft te zijn en eerlijk en open communiceert met je coachee. Door echt te zijn creëer je een veilige omgeving waarin de coachee zich vrij voelt om zichzelf te uiten zonder angst voor veroordeling. Dit bevordert een diepere coachrelatie en bevordert de groei en persoonlijke ontwikkeling van de coachee. Zelf denk ik dat het niet lang zal duren voor we ons door een chatbot app kunnen laten coachen (eigenlijk kan dat nu al), maar met onze authentieke menselijkheid kunnen we m.i. nog heel lang het verschil maken.

Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.

4.   Accepterend zijn

Natuurlijk vertonen coachees soms gedrag dat in jouw ogen niet werkt of dat onhandig of zelfs schadelijk is, maar als persoon accepteer je hem/haar/hun onvoorwaardelijk. Een effectieve coach begrijpt dat we allemaal onze eigen uitdagingen hebben en gelooft ‘We zitten allemaal in hetzelfde schuitje’ en: mens-zijn is soms heel leuk en soms heel moeilijk! Hij of zij creëert een veilige ruimte waarin je jezelf kunt zijn en met vallen en opstaan kunt groeien in de richting die je wenst.

Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.

5.   Focus houden

Focus verwijst naar de vaardigheid van de coach om de aandacht te richten op de specifieke doelen en behoeften van de coachee. Het gaat om het vermogen om de sessies gericht en doelgericht te houden, zonder af te dwalen of te veel te focussen op bijzaken. Door de focus te behouden, helpt de coach de coachee vooruitgang te boeken en de gewenste veranderingen te realiseren. Natuurlijk gaat het hier ook om het vinden van een juiste balans tussen enerzijds focus houden en anderzijds sensitief zijn voor wat het moment van je vraagt.

Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.

6.   Hoop stimuleren

Het houden van hoop is cruciaal in goede coaching. Effectieve coaches vergroten hoop en optimisme bij hun coachees door hen te laten zien dat verandering mogelijk is en dat ze – binnen reële grenzen – het vermogen hebben om hun doelen te bereiken. Natuurlijk wil je geen valse hoop geven, maar de realiteit is dat je soms wel en soms niet weet of een doel bereikbaar is. Waar het om gaat is dat je de coachee stimuleert om te blijven streven naar groei en ontwikkeling, juist ook bij tegenslag.

7.   Ontlokken

Ontlokken houdt in dat de coach aanzet tot zelfreflectie en de coachee stimuleert tot het verkennen van zijn of haar eigen gedachten, gevoelens en beweegredenen. Doorgaans doet de coach dat door het stellen van open vragen en het geven van (soms prikkelende) reflecties, bevestigingen en samenvattingen. De coach is hierbij op zoek naar een bepaald soort uitingen door de coachee. Bij Motiverende gespreksvoering is dat ‘change talk’ en bij de Oplossingsgerichte benadering is dat bijvoorbeeld ‘solution talk’. Door te ontlokken, helpt de coach de coachee om inzicht te krijgen, de interne kracht en wijsheid aan te boren en zelf verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar verandering.

8.   Informatie uitwisselen

Effectieve coaches bieden nuttige en relevante informatie aan, maar nooit op een dwingende of voorschrijvende manier. Je streeft voortdurend naar ‘informed consent’, dat wil zeggen dat de coachee bewuste keuzes maakt gebaseerd op de eigen kennis en ervaring én jouw waardevolle aanvulling daarvan. In de praktijk komt dat neer op een gelijkwaardige dialoog waarbij informatie wordt uitgewisseld in plaats van ‘eenrichtingsverkeer’ van de coach naar de coachee. Een simpele tip hierbij is: vraag altijd even toestemming voordat je een advies of oplossing aanreikt.

Kortom…

Dit zijn dus de 8 vaardigheden die een effectieve coach of therapeut onderscheiden van een niet zo effectieve. Het goede nieuws hierbij is dat het gewoon vaardigheden zijn die we allemaal met een beetje oefening en goede wil kunnen leren. Mocht je hier meer over willen lezen dan kan ik je het boek ‘Effective Therapists‘ van harte aanbevelen. Ook zou je één van onze trainingen kunnen overwegen waarin deze vaardigheden behandeld worden.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

0 Reacties/door
, , ,

7 verrassende voorwerpen voor je ACT Coaching of Training

Stel je zit in een zaal naar een spreker te luisteren en die haalt opeens een geweer te voorschijn om vervolgens enthousiast te vertellen over zijn ‘gereedschap’. Dat is even wat anders dan een saaie powerpoint of niet?

Dit het principe ‘Show & tell’ in actie.

Het is even krachtig als simpel: je brengt een voorwerp mee naar een bijeenkomst en je hangt je verhaal op aan het voorwerp. En hoe simpel dit ook lijkt: het werkt! Vele beroemde TED-sprekers maakten er al met succes gebruik van.

Zo bracht Bill gates ooit een stolp met muggen mee om de aandacht te vestigen op malaria.

Jill Bolte Tailor (die beroemde breinwetenschapper die zelf een beroerte kreeg) bracht een menselijk brein mee, met het ruggenmerg er nog aan bungelend.

En commandant der strijdkrachten Peter van Uhm bracht dus een nogal gevaarlijk uitziend geweer mee.

Waarom werkt dit? Een voorwerp verrast en maakt nieuwsgierig. Het maakt emoties los. Soms doet het een appèl op meerdere zintuigen: zicht, tast, wellicht zelfs gehoor, reuk en smaak. Bovendien houdt ons brein van concrete dingen; die onthouden we nu eenmaal gemakkelijker dan abstracte zaken.

Toen ik ooit tijdens een training mensen vroeg om zich voor te stellen a.d.h.v. een voorwerp bracht iemand een accordeon mee en speelde een lekker stukkie weg. Kan je je voorstellen wat dat deed met de sfeer?

Nu kan elke trainer en coach hier zijn voordeel mee doen. Maar vandaag wil ik eens focussen op de ACT coach of trainer. ACT staat immers bol van de metaforen. Die zijn op zich al heel behulpzaam om abstracte processen tot leven te brengen. Maar met een voorwerp wordt het nóg concreter en verrassender.

Gewoon omdat het kan heb ik eens zeven van dergelijke verrassende voorwerpen op een rijtje gezet. Je ontdekt ze alle 7 in deze blog.

PS: de kat hoort er niet bij… (o;

Bunchems!

Bunchems zijn een kinderspeelgoed bestaande uit kleine gekleurde klittenbolletjes. Deze kun je mooi gebruiken voor het idee dat ‘dat wat ons tegen houdt’ vaak een kluwen vormt van gedachten, emoties en fysieke sensaties. Juist deze kluwen kan een sterk effect op ons hebben. Maar wat als je die kluwen ontleedt? Met andere woorden: wat als je onderzoekt wat je denkt, wat je emotioneel voelt én wat je voelt in je lijf? Dan ontwar je de kluwen en wordt het beter hanteerbaar.

Matroesjka poppen

Deze poppen ken je vast. Ze passen perfect in elkaar en je kunt ze mooi gebruiken om de verschillende lagen van het zelf aan te duiden. Een manier om dat te doen is als volgt: er is je fysieke lichaam dat kan genieten, maar ook pijn kan ervaren. Er is een laag in jou die verbonden is met je hart en die bepaalde dingen heel belangrijk vindt (waarden). Er is een emotionele laag die blijdschap kan ervaren, maar ook verdriet, angst en boosheid. Daar is weer een laag omheen die van alles denkt en vindt. Die voortdurend oordeelt en vergelijkt. Gelukkig is daaromheen nóg een laag die alles opmerkt wat er in jou gebeurt. En die dus ook je denken kan waarnemen. Die laag noemen we ook wel ‘het observerende zelf’. Het mooie van die laatste laag is dat die heel neutraal en veilig is. Die vindt niks van de dingen, maar kijkt alleen maar. Een soort ‘stille getuige in jou’. Het kan heel fijn zijn om daar dagelijks contact mee te maken, bijvoorbeeld tijdens mindfulness-meditatie. Je kunt ze o.a. hier bestellen. (affiliate link)

De Bean Boozle Challenge

Bij o.a. Bol.com kun je de Bean Boozle Challenge kopen: een doosje met een wijzertje en een zakje Jelly-beans die ofwel heel lekker of wel heel vies smaken. Dus een bruine smaakt naar chocolade óf hondenbrokken… Wit naar pepermunt óf babydoekjes…. En geel naar vanille of… stink sokken. Dit vormt natuurlijk een heel mooie metafoor voor actieve accepatie! Sommige emoties smaken zoet en andere smaken zuur, bitter of pittig. En de vraag is natuurlijk of je bereid bent alle smaken van het leven te proeven…

De Daruma doll

De Daruma doll is een Japanse pop die Bodhidarma moet voorstellen: een boeddhistische monnik die zo’n 600 jaar na Christus leefde. Het leuke van de Daruma doll is dat die je kan helpen om doelen te bereiken. Dat werkt als volgt: normaliter zijn beide ogen wit, maar als je zo’n pop krijgt of koopt,  dan maak je één van de ogen zwart terwijl je denkt aan iets wat je wilt bereiken. Tegelijk spreek je met je zelf af dat je het 2e oog van je Daruma doll pas mag inkleuren als je je doel bereikt hebt. Zo herinnert de pop je dagelijks aan je doel. Daarnaast is het ook een tuimel-pop, dus als hij omvalt staat hij meteen weer op. Dit kan je eraan herinneren dat het oké is om te vallen, mits je telkens ook weer op staat. Nu is bij ACT de reis belangrijker dan het doel, maar tegelijkertijd is het ook belangrijk om op koers te blijven, zeker bij grotere doelen zoals het schrijven van een boek of het starten van een bedrijf.

Het Schaakbord

Als je denkt aan het schaakspel, waarmee zou je je dan het liefst identificeren? Koning? Dame? Of juist paard, loper, toren of pion? En met welke kleur dan? Wit of zwart? Stel dat je gedachten worden gesymboliseerd door de stukken op het bord. Als de helpende gedachten de ene kleur zijn en de niet-helpende de andere kleur, dan kun je aardig druk zijn met dat schaakspel dat zich de hele dag in je hoofd afspeelt. Herken je dat?

Maar wat als we niet de schaakstukken zijn, maar het schaakbord? Het schaakbord is het veld waarop het spel gespeeld wordt. Als schaakbord hoeven we niet te strijden. Wij zijn slechts de dragers van de schaakstukken en bieden ze een veld aan. De ervaring van het ‘ik’ zit volgens ACT niet in de schaakstukken, maar in de ‘ruimte’ waarin het spel zich voltrekt. Zelf gebruik ik soms dit reisschaakspel.

Het leuke van dit voorwerp is dat je kunt voordoen hoe dat schaakbord door de ruimte beweegt in de richting van wat belangrijk is.

De Hondenclicker

ACT heeft stevige wortels in de gedragstherapie. En die is weer ontstaan bij het doen van onderzoek naar het gedrag van dieren(denk aan mensen als Pavlov en Skinner). Het aardige van een honden-clicker is dat elke hondenliefhebber hem kent. Je kunt hem bijvoorbeeld gebruiken om RFT uit te leggen. Als je een puppie traint, dan klik je elke keer als hij of zij gedrag vertoont dat je wilt zien. Na een tijdje hoef je de hond niet meer te belonen omdat z/hij al weet dat de klik betekent dat z/hij ‘goed bezig’ is. Het geluid van de klik heeft in zichzelf een positieve lading gekregen, ondanks dat je een klik niet kunt eten. En andersom kan het woord ‘Foei!’ de betekenis van ‘fout bezig!’ krijgen.

Bij mensen werkt het nét zo met taal. Dus van woorden als ‘knap’, ‘Slim’, ‘talentvol’ worden we blij maar soms ook een beetje afhankelijk.  En soms kunnen we echt last hebben van woorden als ‘ongeschikt’, ‘loser’, ‘lelijk’, etc. En dat terwijl die woorden an sich niet meer dan klanken zijn. Na een korte uitleg kun je aan je coachée vragen welke woorden voor haar of hem een positieve of negatieve bijklank hebben en of je die woorden inderdaad zo veel macht wilt toekennen.

De Chinese vingerval

Ken je de Chinese vingerval al? Dat is zo’n kokertje van gevlochten riet waarin je je vingers kunt steken. Als je ze daarna uit elkaar trekt, ervaar je dat je ‘in de val zit’. De koker verstrakt zich om je vingers heen; hoe harder je je vingers eruit probeert te trekken, hoe strakker hij wordt. Met gevoelens werkt het net zo: we zijn als mens geneigd om lastige gevoelens uit de weg te gaan. Dat is onze automatische reactie bij innerlijk ongemak. Maar de prijs die we ervoor betalen is hoog, want we komen steeds verder vast te zitten. Je kunt ze online bestellen door te googelen op ‘Chinese vingerval’. Je kunt ze berstellen bij Toys42hands.nl

Ik hoop van harte dat je met deze blog nieuwe inspiratie hebt opgedaan voor je ACT Coaching of Training!

Gebruik jij zelf ook een Verrassend Voorwerp in je ACT Coaching of Training? Laat het vooral weten in een comment hieronder, zo inspireren we elkaar!

Mocht je je verder willen verdiepen in ACT, weet dan dat we daartoe allerlei mogelijkheden bieden.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

1 Reactie/door
, , , ,

De 12 geboden van Coachen 3.0

Er zijn tegenwoordig zoveel misverstanden over coaching.

Of je nu een coach zoekt of dit mooie vak zelf willen leren, ik snap wel dat mensen door de bomen het bos niet meer zien.

Daarom heb ik de 12 geboden van Coachen 3.0 opgesteld.

En voordat je denkt dat ik een religieuze beweging wil beginnen: wees gerust, die ambitie stel ik nog even uit tot in een volgend leven, indien ik ooit mag terugkomen als de Boeddha herself…

Maar zonder gekheid: misschien wil je een beetje houvast voor bij je coachgesprekken?

Of ben je benieuwd wat onze visie ten aanzien van coachen is? Of wil je simpelweg weten waar wij voor staan? Zie het maar als 12 eenvoudige, doch krachtige richtlijnen voor het hebben van effectieve coachgesprekken gebaseerd op onze drie hoofd methoden Motiverende gespreksvoering, Oplossingsgericht coachen en ACT.

Hier komen ze:

1. Gij zult aansluiting zoeken bij uw coachée en investeren in een samenwerkingsrelatie.

2. Gij zult reflectief luisteren en compassievol aanwezig zijn.

3. Gij zult niet repareren doch verandertaal en/of oplossingstaal ontlokken.

4. Gij zult niet oordelen doch een veilige ‘holding space’ aan bieden.

5. Gij zult samen met de coachée op zoek gaan naar een stip aan de horizon.

6. Gij zult nieuwsgierig zijn naar de waarden van uw coachée én die van u zelve.

7. Gij zult door een roze microscoop kijken op zoek naar hoopgevende zaken.

8. Gij zult meer waarde hechten aan actie dan aan inzicht.

9. Gij zult het handelingsrepertoire van uw coachée uitbreiden.

10. Gij zult zelfzorg inzetten, om zo het gereedschap dat u bent, scherp te houden.

11. Gij zult niet schromen om speelsheid en verbindende humor in te zetten.

12. Gij zult… [ruimte voor jouw eigen visie en stijl] … ?????

 

Hopelijk vind je deze 11 zowel richtinggevend als inspirerend.

Eneh… Wat zou voor jou het 12e gebod zijn?

Laat het ons weten in een comment hieronder!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

1 Reactie/door
,

Een goede coach is als een kleermaker

Stel je eens een kleermaker voor die het volgende zegt tegen een nieuwe klant: ‘OK, dus je wilt goed voor de dag komen? Tsja, dan raad ik je toch echt dit pak aan, want dat pak staat mij zelf ook altijd ontzettend goed…’

Waarschijnlijk verklaar je die kleermaker voor gek, niet waar?

Toch is dit een veelvoorkomende mythe in coaching-land: dat je iets eerst zelf moet hebben meegemaakt voordat je anderen daarin mag coachen. Laat ik helder zijn; ik heb veel respect voor iedereen die iets moeilijks overwint, zoals een verslaving, een mishandelende partner, een burn-out, extreem overgewicht, een traumatische ervaring, etc.

En natuurlijk helpt dit zeker om andere mensen die hetzelfde hebben meegemaakt echt te kunnen begrijpen en dat is veel waard. Ook maakt het je heel geloofwaardig. En marketing-technisch heeft het ook grote voordelen.

Maar er is één probleem: dat iemand iets moeilijks heeft overwonnen wil nog niet zeggen dat iemand ook een goede coach is. Het risico bestaat namelijk dat je gaat adviseren wat voor jou heeft gewerkt. En dan wordt je dus zoals de kleermaker die iemand zijn eigen pak aanpraat…

Daarnaast vind ik dat we daarmee het coachvak te kort doen. Een kundige coach kan namelijk prima iemand coachen die iets anders heeft meegemaakt dan zij/hij zelf. Vrijwel ieder mens heeft immers wel een paar moeilijke dingen meegemaakt en bijna niemand had een ideale jeugd. Maar bovenal: een goede coach levert maatwerk. En gaat dus samen met de coachee op zoek naar doelen, waarden, redenen om te veranderen, oplossingen en acties die passen bij DEZE specifieke coachee. Bij dit mooie mens met deze unieke levensgeschiedenis en bijzondere mix van sterke kanten en ontwikkelpunten.

En gelukkig maar, dat het zo werkt. Anders zou je als coach zelf wel héél veel moeten hebben meegemaakt om verschillende soorten mensen te kunnen helpen. En zouden er bij Veilig thuis alleen maar mensen kunnen werken die huiselijk geweld hebben meegemaakt. Of ex-gedetineerden bij de reclassering. Of ex-verslaafden bij de verslavingszorg.

Overigens ben ik helemaal vóór het samenwerken met ervaringsdeskundigen.
Maar vooral ben ik voor het degelijk opleiden van iedereen die het coachvak serieus neemt en bereid is zich daar grondig in te verdiepen. Als dat voor jou geldt dan ben je van harte welkom bij één van onze trainingen.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, , , ,

Elke dag bevrijdingsdag?

Aanstaande donderdag is het 5 mei en dus bevrijdingsdag.
Een belangrijke en mooie dag, wat mij betreft.

Misschien nu wel meer dan ooit.

En toch…

Net zoals je niet hoeft te wachten op 1 januari om je iets voor te nemen, hoef je niet te wachten op 5 mei om voor bevrijding te gaan.
Je kunt immers elke dag voor bevrijding gaan. Bevrijding van wat vraag je je misschien af?

Wat dacht je van bevrijding van de interne strijd die we allemaal kennen: de dialoog tussen niet-helpende en helpende gedachten. Tussen zelfkritiek en zelfacceptatie. Tussen cynisme en idealisme.

In ACT vergelijken we dat met een schaakspel, waarbij de ene ‘stem’ door de zwarte stenen en de andere ‘stem’ door de witte stenen wordt verbeeld (Of andersom – dat doet er echt niet toe.)

Waar het hier om gaat is dat wij mensen behoorlijk druk kunnen zijn met ‘schaken’ de hele dag. En vaak doen we dat in de hoop dat één van beide kleuren ‘wint’ – de kleur waar jij je het meest mee identificeert. Maar wat als jij niet de witte stenen bent? En ook niet de zwarte? Wat als jij het schaakbord bent? De context waarbinnen het hele spel zich afspeelt? Zonder dat JIJ je daarmee hoeft te bemoeien?

De officiële term voor dit proces is Zelf-als-context en in ons boek noemen Jaan en ik dit ‘een ruime en flexibele zelfbeleving’.

Helaas is deze manier van in het leven staan niet zo makkelijk ‘vast te pakken’. Maar soms kom je een lied of gedicht tegen waarin het perfect wordt verwoord. Zoals deze van Juan Ramón Jiménez, Yo no soy yo:

Ik ben niet ik
Ik ben degene
die ongezien naast mij loopt
die ik soms bezoek
en die ik vaak vergeet
degene die rustig zwijgt als ik spreek
die zachtmoedig vergeeft als ik haat
die rondzwerft daar waar ik niet ga
die rechtop blijft als ik sterf.

Mooi verwoord, niet waar?
En misschien vraag je je af wat je hier aan hebt? Of wat je ermee kunt?

Weet je, dit gaat veel meer over ‘zijn’ dan over ‘doen’.
En het enige dat jij hoeft te ‘doen’ is opmerken: ‘aha, daar heb je dat schaakspel weer’. En jezelf te herinneren: ‘Ok, prima, dat is wat mijn verstand nu eenmaal doet… Thanks mind! En dan ga ‘ik’ nu verder met mijn leven en DOEN wat er voor mij toe doet.’

Vind je dit gedachtegoed interessant?

Overweeg dan eens onze cursus ACT. Daarin leer je niet alleen je zelf bevrijden, maar ook je coachées…

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door