Wat is ACT?

ACT is een wereldwijd snel groeiende therapie- en coachmethode die mensen helpt om een vitaal en vervullend leven op te bouwen. Door ACT toe te passen vergroot je de mentale veerkracht (Acceptance) van je coachee, zodat hij of zij kan stoppen met worstelen. Hierdoor komt er energie vrij die je coachee kan richten op datgene wat echt belangrijk en van waarde voor hem/haar is (Commitment). Ook als er beperkingen zijn zoals: verlies, ziekte, tegenslag of andere moeilijke omstandigheden.

ACT is ontwikkeld door Steven Hayes op basis van modern psychologisch onderzoek en oude boeddhistische wijsheid. Het gedachtegoed wordt treffend samengevat in dit gebed van Franciscus van Assisi:

Geef mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en de wijsheid om het verschil  te zien.

Acceptatie

ACT gaat er vanuit dat het volkomen normaal is dat je als mens regelmatig lastige gedachten en gevoelens ervaart. Als ACT-coach probeer je die dan ook niet te veranderen of positiever te maken. Je doet iets veel mooiers: je verandert de relatie die iemand heeft tot zijn lastige gevoelens en gedachten. Hierdoor ontstaat een mildere levenshouding (Acceptance) en wordt de cliënt vrijer en veerkrachtiger. Ook komt er energie vrij die iemand nu bewust kan gaan richten op zaken die op dat moment van waarde zijn.

Commitment

Mensen leren zo nieuwe keuzes maken en zich hier duurzaam aan te verbinden (commitment). Persoonlijk waarden onderzoek vormt daarbij een soort kompas dat heel veel richting geeft. Kleine stappen tenslotte zorgen dat iemand ook echt in actie komt en langzaam maar zeker begint te veranderen. Het uiteindelijke doel is dat mensen psychologisch flexibel worden en hierdoor voluit kunnen leven en zijn wie ze willen zijn.

 

, , ,

10 supervragen!

Wat is de mooiste, meest helpende vraag die jij ooit hebt ontvangen?

En: wat was daarop jouw antwoord?

Er is geen krachtiger gereedschap voor een coachende professional dan een goede vraag gevolgd door een aandachtige stilte…

Omdat ik zo gefascineerd ben door de kracht van vragen ben ik ze gaan verzamelen. Hieronder vind je 10 supervragen die gegarandeerd het gesprek een productieve wending geven, mits je ze op het juiste moment stelt. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze open zijn en tegelijkertijd de verantwoordelijkheid neerleggen waar-ie hoort: bij de coachee. Het mooie daarvan is dat ook de kracht, wijsheid en eventuele oplossingen komen te liggen waar ze horen: wederom bij de coachee.

De vragen zijn natuurlijk afkomstig uit de drie methodes waarin wij training geven: Motiverende gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en ACT.

Omdat vragen niet op zich zelf staan geef ik per vraag een klein stukje context waarin die vraag het meest passend is. Hier komen ze:

1. Een vraag die metéén aan het begin van het gesprek de coachee aan het denken zet is de volgende: “Hoe kunnen we zorgen dat dit voor jou een nuttig gesprek wordt?”

2. Als iemand klaagt over anderen of de verantwoordelijkheid afschuift en je de invloed van je coachee bespreekbaar wilt maken: “Dat lijkt me lastig… En hoe vormt dit een probleem voor jou?”

3. Als de coachee zich gedwongen voelt om deel te nemen aan jouw begeleiding:
“Het is vast heel naar om verplicht te worden tot een gesprek. Wat is de reden dat je toch bent gekomen?”

4. Als iemand last heeft van vooroordelen: “Hoe kun je bereiken dat mensen je anders gaan zien?”

5. Als iemand last heeft van een ongezonde of zelfs destructieve gewoonte: “Stel je zou niks veranderen en je gaat / leeft op dezelfde manier verder… Wat gebeurt er dan met je?”

6. Als je iemand’s persoonlijke waarden wilt verhelderen: “Stel je staat bij Petrus aan de hemelpoort en hij vraagt wat voor iemand je bent geweest. Wat wil je dan kunnen zeggen?”

7. Als je iemand wilt uitdagen, maar niet te veel en niet te weinig: “Met welke volgende stap zou jij jezelf kunnen uitdagen?”

8. Als iemand door (faal)angst niet uit de verf komt: “Als jij de goedkeuring van de hele wereld had en het kon niet mislukken… wat zou je dan gaan doen?”

9. Als je iemand vaker ziet en niet weet hoe je moet beginnen: “Welke vraag zou je vandaag willen beantwoorden?”

10. Als je aan het eind van het gesprek commitment wilt ontlokken: “Wat wil je met jezelf afspreken hierover?”

Welke vraag vond jij het meest nuttig? Of: welke krachtgerichte vragen stel jij zelf graag?

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

11 Reacties/door
, , , , ,

12 Zelfzorgtips voor mensenwerkers

Ken je dat verhaaltje van die houtzager die ploeterend en zwetend bomen aan het omzagen was? Een voorbijganger vraagt hem: je zaag lijkt nogal bot… Waarom slijp je die niet even? Hierop zei de houtzager: ‘Daar heb ik geen tijd voor, want ik moet nog zo veel bomen zagen’…

Misschien denk je nu: ‘Wat een domme houtzager!’ Maar hoe staat het eigenlijk met je eigen ‘zaag’? Hoe houd je die scherp?

Ik denk dat het ‘scherp houden van je zaag’ voor veel mensenwerkers een soort sluitpost is. Het motto lijkt vaak: ‘Eerst de anderen en als er tijd over is, dan kom ik zelf misschien aan de beurt.’ Dat klinkt heel nobel, maar wát als je eigen batterij opraakt? Daar komt bij dat het voor een houtzager vrij helder is hoe zijn gereedschap te onderhouden, maar jij bent je eigen gereedschap.

Of je nu coach bent, trainer, docent, manager, zorg- of hulpverlener: als jij niet lekker in je vel zit, dan ben je minder effectief. Bovendien leven we in een tijd waarin er vaak meer moet gebeuren in minder tijd en met minder mensen. Het is dus belangrijker dan ooit om effectief en in goede conditie te zijn en te blijven. De vraag die veel mensen dan ook zullen herkennen is: Hoe houd ik het leuk? En hoe blijf ik in vorm? Natuurlijk helpt het als je regelmatig beweegt, ontspant, gezond eet en goed slaapt. Maar wat kun je tijdens je werk doen om het leuk te houden?

Aangezien ik mezelf deze vraag zo’n beetje heel mijn werkende leven heb gesteld, durf ik daar best iets over te zeggen. In de loop van 25 jaar ‘mensenwerk’ heb ik hier allerlei mooie en effectieve antwoorden op gevonden die ik graag met je deel.

Ready? Let’s go!

1. Laat de client zélf nadenken
Dit zeg ik niet omdat ik geen hart heb voor cliënten, maar juist omdat ik hart heb voor cliënten… Als je de cliënt namelijk zelf laat nadenken over diens motivatie, drijfveren, doelen en oplossingen, geef je de ander geen vis, maar leer je haar vissen. Daar profiteren jullie allebei van, een echte win-win, dus leun achterover en stel vragen die de ander aan het denken zetten.

2. Ga verstandig met je energie om en lever maatwerk
Stel per cliënt andere, haalbare doelen en leg de lat dienovereenkomstig. Wees gevoelig voor grote verschillen in motivatie, IQ en mogelijkheden. Werk met cliënten korter als dat kan en langer als dat nodig is. En neem af en toe een korte break tussen cliënten door. Die twee minuten win je zo terug.

3. Wees oprecht en transparant
Als je het even niet meer weet, zeg dan gerust dat je het even niet meer weet. Als je moeite hebt de ander te geloven, zeg dat je moeite hebt de ander te geloven. Je zult versteld staan van het effect van oprechtheid in jullie contact.

4. Werk met het hier-en-nu
Omdat veel cliënten nog wel mogen groeien in inlevingsvermogen en zelfreflectie kun je hen helpen door soms te delen wat er bij jou van binnen gebeurt. Hiermee leef je zelfreflectie vóór en bovendien kan de client oefenen met zich in te leven – in jou in dit geval. Een startzin die hierbij kan helpen is; ‘Ik merk bij mezelf dat… [effect van de ander op jou].’ Dit kun je gebruiken als je bezorgd bent, geschrokken, in de war, ja zelfs als je aandacht verslapt omdat de ander met een lang eentonig verhaal komt. Blijf hierbij uit het oordeel, houd je hart bij de client en onderzoek samen wat er in het hier-en-nu speelt. Lees hier meer over zelfonthulling als coach.

5. Durf echte stiltes te laten vallen
We vergeten vaak dat mensen verwerkingstijd nodig hebben. Stel dus prikkelende vragen en gun de ander bedenktijd. Kijk de ander vriendelijk aan, check of iemand aan het nadenken is en wacht. Tel desnoods rustig tot 7 – jij hebt ff pauze nu.. Verhelder je vraag alléén als je echt kunt zien dat iemand je vraag niet snapt.

6. Durf de ander te onderbreken
We zijn vaak te vriendelijk en luisteren soms te lang naar een ‘spraakwaterval’, een monotoon of supergedetailleerd verhaal. Cliënten die hun verhaal al heel vaak hebben verteld, bevestigen – als ze dit bij jou ook weer doen – vooral hun eigen drama. Onderbreek de ander vriendelijk voor een samenvatting of een (gevoels)reflectie. Daar win je allebei tijd mee.

7. Zet helpende humor in
Wees niet te serieus, maar durf te spelen, uit te dagen en te geinen. Dat verbindt, geeft energie en leidt tot inzicht! En bovenal: je werkplezier neemt toe. Waak wel voor cynische en sarcastische humor. Je moet er beiden om kunnen lachen! Wat enorm helpt is je verdiepen in Provocatief coachen.

8. Beoefen mindfulness en zelfcompassie
Onderzoek heeft aangetoond dat dat je effectiever maakt als coach, hulpverlener of therapeut en voorkomt dat je ‘compassie-moe’ wordt. Mindfulness maakt je aandachtiger en zelfcompassie leert je o.a. omgaan met je interne criticus. Lees hier meer over onze driedaagse Zelfcompassie voor coachende professionals.

9. Ga naar buiten
Frisse lucht, beweging en de natuur zijn onovertroffen energie-opladers. Als je werk bestaat uit binnen zittend praten met mensen, waarom ga je dan in je lunchpauze ook weer binnen zitten praten met mensen? Ga eens wandelen tijdens je lunchpauze. En na het werk: fiets, step, jog, skate, sport buiten wanneer je maar kunt. Doe als zoals veel vitale oude chinezen ‘s ochtends doen in de parken: doe tai-chi, qigong of yoga in het park.

10. Let op je voeding
Drink niet alleen maar koffie en zwarte thee, maar wissel af met water, vers vruchtensap en kruidenthee. En ja, dan moet je vaker naar het toilet en dat geeft je juist een regelmatige, o zo nodige break. Mijn superdrink? Water met chia-zaadjes (twee eetlepels in een waterflesje) en stukjes gemberwortel!

11. Werk evidence-based en laat de methode het werk doen
Verdiep je in de prachtige, bewezen effectieve methoden Motiverende gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en ACT. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat er minder burn-out voorkomt bij professionals die werken volgens de Oplossingsgerichte benadering. Volg een losse driedaagse in één van deze methoden  of leer ze allemaal in de Jaartraining Coachen 3.0.

12. Blijf in jezelf investeren
Volg af en toe een training, laat je coachen of lees inspirerende (vak)literatuur. Als je zo veel geeft, heb je zelf ook voeding nodig. Blijf zoeken naar balans tussen geven en ontvangen, ander en zelf, actie en rust, Yin en Yang.

Hopelijk kun je hier wat mee, pas goed op jezelf en houd je zaag scherp, daar worden je cliënten óók blij van.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
,

Je veerkracht is groter dan je denkt!

Ik weet niet of je het beseft, maar op dit moment leven wij in een ‘therapie-cultuur’. Althans volgens de Britse socioloog Frank Furedi en steeds meer mensen met hem. In zijn boek ‘therapy culture’ schrijft hij: “Onze hedendaagse cultuur moedigt mensen ongewild aan om zich getraumatiseerd en gedeprimeerd te voelen. Veel ervaringen waarvan we vroeger meenden dat die nu eenmaal bij het leven horen, worden nu gezien als een directe bedreiging van ons emotionele welzijn. We kweken zo een sterk gevoel van emotionele kwetsbaarheid en worden hier alleen maar machteloos en hulpeloos van”.

Jeugdtrauma’s

Martin Seligman de grondlegger van de positieve psychologie komt tot een zelfde conclusie: de wijd verspreide aanname dat jeugdtrauma’s automatisch leiden tot problemen in het latere leven blijkt niet te kloppen. Meta-analyses van langlopende onderzoeken sinds de jaren veertig laten eerder zien dat mensen veerkrachtig zijn en ondanks grote tegenslagen of trauma’s in hun jeugd of volwassen leven prima in staat zijn om daarvan te herstellen en een prettig en waardevol leven op te bouwen. “Het is heel belangrijk om die veerkracht te benadrukken, want onze geestelijke stabiliteit wordt grotendeels bepaald door hoe wij onze ervaringen interpreteren. We zijn te bitter over ons verleden, en te passief over onze toekomst. Het idee dat we overal een trauma van oplopen, maakt ons alleen maar zwakker”, aldus Seligman.

Resilience

Laten we wel wezen: de meeste mensen hebben in hun leven wel een of meerdere zware periodes meegemaakt waarvan ze –terugkijkend – kunnen zeggen dat ze er als mens door gegroeid zijn. Ziekte, verlies, scheiding, trauma, verraad, teleurstelling; we krijgen allemaal onze portie. En toch… hoe zwaar en uitzichtloos het op het moment zelf ook was, achteraf zeggen mensen vaak dat ze het niet hadden willen missen.

Op de een of andere manier kan zo’n periode louterend werken: prioriteiten worden weer helder; er ontstaat nieuwe betekenis; oude dromen worden vervangen door nieuwe; hoogmoed en hebzucht maken plaats voor bescheidenheid, ontzag en verwondering.

Dit vermogen van de mens om te blijven functioneren en zelfs te groeien na tegenslag wordt in het engels ‘Resilience’ genoemd. De vertaling veerkracht doet dit fenomeen eigenlijk tekort. Het is, net als bij het polsstokhoogspringen, méér dan alleen terugveren. Het is terugveren en verder komen. To bounce back and beyond.

Op weg gaan mét je pijn

In mijn praktijk als coach kom ik veel mensen tegen die leven vanuit de veronderstelling: ‘eerst moet ik mezelf beter snappen, of voldoende zelfvertrouwen hebben, of ‘geheeld worden’ vóór dat ik het leven kan gaan opbouwen dat ik diep in mijn hart wil leiden’. Hoewel ik dit zelf ook ooit geloofde ben ik blij dat die overtuiging al jaren achter me ligt. Een mens zal zichzelf nooit helemaal snappen, nooit voldoende zelfvertrouwen hebben en nooit ‘weer helemaal heel worden’ en gelukkig hoeft dat ook niet! Geen van deze zaken is namelijk nodig om een mooi, vervuld en betekenisvol leven op te bouwen.

De clou is om mét een rugzak vol moeilijke én mooie herinneringen op, stapje voor stapje op weg te gaan in de richting van doelen, wensen en waarden. Door – onderweg – effectief te leren omgaan met tegenslagen, angsten en ‘beren op de weg’ gaat iemand zichzelf beter snappen en krijgt hij meer zelfvertrouwen en uiteindelijk zal hij zelfs een groot gevoel van voldoening en heelheid ervaren.

Dalai Lama

Onlangs hoorde ik een mooie anekdote over de Dalai Lama die een zelfde soort visie bleek te hebben. Tijdens een interview met een psycholoog begon de Dalai Lama zachtjes te huilen toen hij vertelde over een geliefde mentor waarvan hij als kleine jongen in het klooster afscheid moest nemen kort nadat hij ook al afscheid had moeten nemen van zijn ouders. Geschrokken vroeg de psycholoog: maar heeft u dat oude verdriet dan nog niet verwerkt na al die jaren van meditatie? De Dalai Lama nam rustig de tijd om even te huilen en zei toen: ‘jullie Westerlingen willen je pijn en verdriet altijd opbergen in een doosje met een etiketje er op en weggooien. Ik draag dit verdriet gewoon de rest van mijn leven met me mee en dat vind ik prima’.

Coaching en therapie afschaffen?

Denk nu niet dat ik pleit voor het volledig afschaffen van het beroep van coaching en therapie. Ook pleit ik er niet voor dat mensen geen hulp meer zoeken als dat nodig is. Waar ik wel voor pleit is dat goede coaching en therapie niet langer moet duren dan nodig en de cliënt zo snel mogelijk weer zelfredzaam moet maken. Nog mooier is het als de cliënt leert ‘zichzelf te coachen’ doordat hij vaardigheden leert waar hij de rest van zijn leven op terug kan vallen, óók in moeilijke tijden.

Kortom: goede therapie of coaching zou iemand’s besef van eigen veerkracht en geloof in eigen kunnen moeten vergroten. Het is o.a. om deze reden dat ik zo enthousiast ben over Oplossingsgericht coachen, ACT en Mindfulness, omdat die manieren van werken relatief kort duren en inderdaad de cliënt zelfredzaam en bewust van hun veerkracht maken. ACT heeft zelfs als hoofddoel om de psychologische flexibiliteit (lees: veerkacht) van haar cliënten te vergroten (naast het opbouwen van een waardevol leven)

Alledaagse voorbeelden van Veerkracht

Het kan heel inspirerend zijn om naar de wereld om je heen te kijken met waardering voor gewone mensen die grote veerkracht tonen. Als ik dat zelf doe, dan denk ik aan:

  • Een vrouw die in haar eentje vier zonen heeft opgevoed.
  • Een man met een verstandelijke beperking die in de gevangenis een boek schreef over zijn leven.
  • Een vrouw die een veelbelovende carrière on hold zette om te kunnen mantelzorgen voor haar zoon met ernstige beperkingen.
  • Een vrouw die zich ondanks haar ernstige vermoeidheidsklachten dagelijks inzet voor het milieu.
  • Een man die enkel zijn duimen en mond kan bewegen en desondanks een thuiszorg-organisatie opzette.
  • Een man die ruim 30.000 euro gokschuld te boven kwam door drie jaar lang ‘op een houtje te bijten’.

Goed en slecht nieuws

Als je echt tot je door laat dringen hoe veerkrachtig je als mens bent, dan betekent dit goed en slecht nieuws. Het goede nieuws is dat je veel meer aan kunt dan je denkt. Het slechte nieuws is dat er geen excuses meer zijn voor uitstelgedrag en dat je vandaag nog kunt beginnen met het opbouwen van een mooi, vervuld en betekenisvol leven…

Als er één methode is die Veerkracht vergroot, dan is het wel ACT.

ACT is gericht op één ding en dat is het vergroten van ‘Psychologische flexibiliteit’, een duur woord voor ‘Veerkracht’. ACT leert je zó omgaan met je binnenwereld dat je véél meer aankunt dan je denkt.  Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)? Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door