Tag Archief van: ACT

Op het eerste oog zijn Provocatief coachen en Acceptance and Commitment Therapy (ACT ) héél verschillende methoden. En toch…  hoe meer ik erover nadenk hoe meer interessante raakvlakken ik ontdek! In dit eerste deel van drie blogs laat ik de verschillen even voor wat ze zijn en vertel ik je over een paar interessante raakvlakken.

Om die zichtbaar te maken moeten we even stilstaan bij de vraag wat een probleem eigenlijk is. Omdenk-goeroe Berthold Gunster heeft hierop een interessante visie: we ervaren een probleem vaak als één ding, iets vervelends dat op zichzelf staat, zoals: hoofdpijn, een lange file, een irritante baas.

Een probleem is altijd twee dingen

Maar in werkelijkheid bestaat een probleem altijd uit twee dingen: de realiteit en onze verwachting dat die realiteit anders is dan ze werkelijk is. Simpel gezegd: een tegenstelling tussen wat-is en wat-zou-moeten-zijn.

’s Nachts wakker liggen in bed is op zichzelf nog geen probleem. Maar als je bang bent dat je daardoor de volgende dag niet kunt presteren en dat wél heel graag wilt, dan kun je dat ervaren als een lastig probleem.

Als een stel 10 jaar samen is en nooit meer seks heeft, dan is dat op zichzelf geen probleem. Pas als één van beide partners wel graag seks wil, dan zal hij of zij dit als een probleem ervaren.

Je baan verliezen is op zichzelf geen probleem. Sommige mensen hopen zelfs dat ze ontslagen worden, liefst met een mooie ‘oprot-premie’. Of zodat ze lekker de hele dag kunnen gaan zitten vissen.  Alleen als iemand de verwachting heeft om zijn baan te behouden, is het werkelijk een probleem.

Alles is vergankelijk

Misschien vind je dit een wat ver gezocht woordenspelletje? Dat snap ik. Eerlijk gezegd kan ik zelf ook situaties bedenken waarbij ik de gebeurtenis op zichzelf meteen als problematisch ervaar. En toch moet ik erkennen dat de verwachting dat die gebeurtenis zich niet zo zal voordoen eigenlijk een ontkenning is van de realiteit. Denk bijvoorbeeld aan het verliezen van een dierbare. Helaas is dit een realiteit waar veel mensen vroeger of later mee te maken krijgen.

Misschien is dat precies de reden dat onder andere in het Boeddhisme en het Stoïcisme het gebruikelijk is om te contempleren op de vergankelijkheid van… nou ja, van alles eigenlijk. En volgens mij is de bedoeling van die wijze, oude filosofen niet dat we dan maar zielig in een hoekje gaan zitten, maar juist dat we het leven ten volle genieten vanuit een diep besef dat alles maar tijdelijk is.

Twee uitwegen uit een probleem

Als we Berthold Gunster’s  definitie van ‘een probleem’ aannemen, dan betekent dit dat er altijd twee mogelijke uitwegen zijn uit een probleem:

  1.  Acceptatie: soms kunnen we de realiteit niet veranderen, zoals bij het verlies van een dierbare, een droom of een lichaamsfunctie.

2. Commitment: soms kunnen we de realiteit wel veranderen, zodat deze niet meer problematisch is. Garanties zijn er niet, maar we kunnen dingen doen om onze kans te vergroten op een goede nachtrust, intimiteit in onze relatie of een leuke, nieuwe baan. Natuurlijk is hier wel de nodige inzet voor nodig, oftewel:

Het moge helder zijn dat dit geen simpele stappen zijn, maar eerder complexe processen. Gelukkig is een mens tot beide in staat en bovendien zijn deze processen gewoon te leren. En dat is precies wat een ACT-coach of therapeut doet.

Soms is er acceptatie én commitment nodig

Soms is er een mix nodig van acceptatie én commitment. Stel dat je als ouder te maken hebt met een kind met een beperking, dan zul je jarenlang moeten zoeken naar de juiste balans tussen acceptatie en commitment. Omdat ook een beperkt kind zich ontwikkelt weet je immers nooit precies wat je kunt verwachten en wat je dus moet accepteren. Tegelijk zul je je levenslang moeten committeren aan ‘een zo goed mogelijke ouder zijn’ voor dit kind.

Het is precies zoals het mooie gebed van Niebuhr zegt: “Geef mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien.”

En dan nu de provocatieve benadering

Hoe kijkt een provocatieve coach hier nu tegen aan? Welnu, ook deze is uit op acceptatie, commitment of een mix van beide. De manier waarop hij of zij dat doet is echter vrij onorthodox: hij accepteert het probleem niet zomaar als probleem. Daar moet een coachee echt moeite voor doen. Vaak zal de provocatieve coach – vanuit goed contact en met een liefdevol plagende intentie – dingen zeggen als:

‘Okee, je ligt soms wakker ’s nachts… Nou en? Dan heb je tijd om al je zonden te overdenken, dus wat is nu eigenlijk het probleem?’

‘Dus je hebt al jaren geen seks meer… Nou en? Mensen kunnen heel goed zonder seks, dus wat is het probleem? Dat voorkomt juist een hoop gedoe!’

‘Je bent dus 58 en je hebt geen werk meer… Dus eigenlijk ben je met vervroegd pensioen. Heerlijk toch? Ik zie het probleem niet’.

Nu zijn er twee mogelijkheden:

  1. De coachee gaat zich verzetten tegen de coach en begint te vertellen dat het probleem wel degelijk een groot probleem voor is en toch echt moet veranderen. Zie hier het ontstaan van een zeker commitment.
  2. De coachee neemt het perspectief van de coach over en begint dus langzaam maar zeker het probleem te accepteren. Zie hier het ontstaan van acceptatie.

Het klinkt misschien wat vreemd, maar voor de provocatieve coach zijn beide uitkomsten even oké. Als de coachee het probleem werkelijk accepteert, dan kan eventueel een volgend ‘probleem’ worden aangepakt of het traject worden beëindigd. En als de coachee de situatie wil veranderen, dan kun je hem of haar uiteraard verder coachen tot dit doel bereikt is.

Wil je meer leren over Provocatief Coachen?

Neem dan een kijkje bij onze training Provocatief Coachen Light. Deze training is een blended traject van drie live dagen + een online training die je vooraf en tijdens het traject kunt volgen. Uniek aan deze training is dat je de werkzame elementen van onze drie evidence-based methoden (Motiverende Gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en Coachen met ACT) gaat leren inzetten vanuit een houding van Humor, Warmte en Uitdaging.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

Ok, ik geef toe dat het een beetje gemeen is om er een of-of keuze van te maken.

Want ja, ik geloof best dat intuïtief en effectief heel goed samen kunnen gaan.

Maar ik wil je graag even aan het denken zetten.

Met regelmaat hoor ik mensen zeggen: ‘ik coach eigenlijk meer intuïtief…’

Als jij dit ook weleens zegt, wat bedoel je dan eigenlijk?

Bedoel je dat je heel sensitief bent?
Bedoel je dat je door ervaring goed bent geworden in patroonherkenning?
Bedoel je dat je een beetje helderziend bent?

Dit kan allemaal waar zijn, maar het kan ook iets anders betekenen.

Bijvoorbeeld:
– Ik heb geen zin om me te verdiepen in evidence-based coachmethoden
– Want ik weet niet of ik dat wel kan
– Zo lang ik zeg dat ik intuïtief coach kan niemand daar wat van vinden
– En zo blijf ik lekker onaantastbaar

Heel intuïtief de verkeerde dingen doen

Helaas weet ik ook uit ervaring dat veel mensen intuïtief precies de verkeerde dingen doen. En eerlijk gezegd heb ik al die dingen óók ooit gedaan, omdat ik toen niet beter wist.

Denk aan:
1. Je coachee proberen te overtuigen als je hem wilt motiveren. Met vaak weerstand of ‘ja-zeggen-nee-doen’ tot gevolg.
2. Gaan ‘graven in het verleden’ als je je coachee in het hier en nu wilt bekrachtigen. Met het risico dat het geloof-in-eigen kunnen eerder afneemt dan toe.
3. Tegen je coachee zeggen dat zij positiever moet denken als je wilt dat ze minder door haar negatieve gedachten wordt belemmerd. Met als gevolg dat je iemand een extra faalervaring geeft. Want ons brein is helemaal niet gemaakt om ‘positief te denken’.

Deze dingen zijn niet slechts ineffectief, ze werken vaak zelfs contra-productief. Je helpt je coachee dus verder van huis.

Als jij dit herkent, wees dan gerust: ik zeg dit niet om je te plagen of je te veroordelen. Ik wil je eigenlijk alleen maar bemoedigen.

Evidence-based leren coachen is niet zo moeilijk als het klinkt

Ik geloof namelijk dat iedereen met een HBO of WO opleiding en een beetje empathisch vermogen evidence-based kan leren coachen.

In de drie bovengenoemde voorbeelden zijn er eenvoudige doch krachtige alternatieven te vinden in onze evidence-based methoden:

Ad 1: Motiverende gespreksvoering een uitstekend alternatief voor ‘overtuigen’, namelijk verandertaal ontlokken en versterken.
Ad 2: hier heeft Oplossingsgericht coachen een heel mooie visie op. Ontwikkel liever een co-creatierelatie, ontlok een stip aan de horizon en kijk samen door een roze microscoop.
Ad 3: als je graag het Positieve denken propageert, verdiep je dan eens in Coachen met ACT. In plaats van de inhoud van je denken te veranderen, kun je namelijk veel beter je relatie ermee veranderen.

Deze methoden zijn niet zomaar tot stand gekomen. Het is in alle drie de gevallen een combinatie geweest van grootschalig wetenschappelijk onderzoek, ontelbare uren praktijkervaring en voortdurende uitwisseling van hele communities van beoefenaars, gedurende minimaal dertig jaar.

Een nieuwe wereld die voor je opengaat

Ik beloof je dat er een nieuwe wereld voor je open gaat als je je in één of meer van deze methoden gaat verdiepen. Je gaat nuttige kennis en nieuwe inzichten opdoen over effectieve gespreksvoering, over verandering in het algemeen en over de werking van de menselijke geest.

Inzichten waarmee je met minder energie méér zult bereiken met méér plezier. Inzichten die zowel je professionele als je persoonlijke ontwikkeling een boost geven.
En als je dáár vervolgens je intuïtie aan gaat toevoegen… Ja, dan kun je werkelijk van grote betekenis zijn voor mensen die het zwaar hebben en op de een of andere manier lijden aan het leven…
Vergelijk het met improviseren in de muziek: pas als je lang genoeg je toonladders, je klassiekers en je solfège hebt geoefend kun je werkelijk gaan improviseren.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

Wat is ACT eigenlijk?

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy en is een wereldwijd snel groeiende therapie- en coachmethode die mensen helpt om een vitaal en vervullend leven op te bouwen. Door ACT toe te passen vergroot je de mentale veerkracht (Acceptance) van je coachee, zodat hij of zij kan stoppen met worstelen. Hierdoor komt er energie vrij die je coachee kan richten op datgene wat echt belangrijk en van waarde is (Commitment). En dit kan ook als er beperkingen zijn zoals: verlies, ziekte, tegenslag of andere moeilijke omstandigheden.

ACT is ontwikkeld door Steven Hayes op basis van modern psychologisch onderzoek en oude boeddhistische wijsheid. Het gedachtegoed wordt treffend samengevat in dit gebed:

“Geef mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien.”

Franciscus van Assisi

Hoe werkt ACT?

ACT gaat er vanuit dat het volkomen normaal is dat je als mens regelmatig lastige gedachten en gevoelens ervaart. Als ACT-coach probeer je die dan ook niet te veranderen of positiever te maken. Je doet iets veel mooiers: je verandert de relatie die iemand heeft tot zijn lastige gevoelens en gedachten. Hierdoor ontstaat een mildere levenshouding (Acceptance) en wordt de cliënt vrijer en veerkrachtiger. Ook komt er energie vrij die iemand nu bewust kan gaan richten op zaken die op dat moment van waarde zijn. Mensen leren zo nieuwe keuzes maken en zich hier duurzaam aan te verbinden (commitment). Persoonlijk waarden onderzoek vormt daarbij een soort kompas dat heel veel richting geeft. Kleine stappen tenslotte zorgen dat iemand ook echt in actie komt en langzaam maar zeker begint te veranderen. Het uiteindelijke doel is dat mensen psychologisch flexibel worden en hierdoor voluit kunnen leven en zijn wie ze willen zijn.

De ACT Matrix

Een heel toegankelijk model om ACT zelf te ervaren of aan iemand uit te leggen is de ACT Matrix. Hieronder vind je een simpele uitleg van mij op YouTube. Als je wilt kun je meteen meedoen. Pak in dat geval vast even een A4tje en een pen of potlood.

Hoe mensen vastlopen

Veel mensen die vastlopen in hun werk of leven doen één of meer van de dingen die je hiernaast ziet. In normaal Nederlands:

  1. Ze piekeren zich suf
  2. Ze hebben niet helder wat er werkelijk toe doet
  3. Ze handelen niet effectief
  4. Ze zitten vast in een star zelfbeeld
  5. Ze geloven dat wat ze denken ‘waar’ is
  6. Ze vermijden ongemak

Je kunt je vast voorstellen dat dit bepaald geen succesrecept is voor een rijk en betekenisvol leven. Tegelijkertijd hebben we hier allemaal in meerdere of mindere mate last van, check maar eens voor je zelf welke processen je herkent. Om deze reden werkt een ACT-coach altijd vanuit radicale gelijkwaardigheid.  In een metafoor: we zijn beiden de berg van ons leven aan het beklimmen. Het enige verschil is dat wij vanaf onze berg de berg van de coachee goed kunnen overzien en zo de coachee veilig naar hogere bieden kunnen gidsen.

Hoe mensen loskomen en een waardevol leven opbouwen

Als ACT-coach leer je ‘dansen rond de Hexaflex’. Dit is het centrale model binnen ACT: 6 processen (ik noem ze vaardigheden) waar je je coachees in traint. Het hoofddoel is dat hun psychologische flexibiliteit toeneemt, zodat ze vrij worden om te gaan doen wat ze moeten doen om te zijn wie ze willen zijn en ondertussen ruimte te maken voor ongemak en pijn. Immers, als het leven van hun dromen makkelijk was, dan hadden ze al lang stappen genomen om daar te komen. Het mooie is dat als je ACT gaat leren voor het coachen van anderen, je hier ook voor zelf van profiteert! Veel cursisten vertellen ons dat ze vrijer, levenslustiger, moediger en pro-actiever zijn geworden.

De zes ACT vaardigheden

Dit zijn de zes vaardigheden waar je als ACT coach je coachees in traint:

  1. Wakker aanwezig zijn in het hier en nu (Mindfulness)
  2. Weten wat ertoe doet voor jou en je dierbaren (waardenonderzoek)
  3. Toegewijd handelen (gebaseerd op je waarden)
  4. Vriendelijk omgaan met jezelf (zelfcompassie)
  5. Je gedachten loslaten (defusie)
  6. Je gevoelens ruimte geven (expansie)

Toegegeven: deze vaardigheden vragen een beetje oefening, maar ze zijn goed te leren! En het mooie is: na afloop van het coachtraject vergeet je coachee ze nooit meer. En mocht je het als ACT-coach ook even niet weten, dan kun je altijd hardop de Hexaflex op jezelf toepassen, waardoor je op een menselijke manier ACT voor leeft!

Wat kun je met ACT?

Hoewel ACT van oorsprong een therapievorm is wordt het wereldwijd steeds vaker in Coaching ingezet. Er wordt zelfs voorspeld dat ACT de potentie heeft om de effectiviteit van coaching te optimaliseren (Bron: Richard Blonna).

Dat is geen loze claim omdat ACT inwerkt op hele basale menselijke processen, die de persoonlijke effectiviteit vaak in de weg staan. Hierbij kun je denken aan: vermijding, piekeren, richtingloosheid, ineffectief gedrag en gebrek aan ‘presence’. Omdat ACT er rekening mee houdt dat niet alles maakbaar is in het leven kun je ook mensen coachen die niet verder komen met de gebruikelijke coachmethodes.

Met ACT kun je onder andere mensen coachen die kampen met uitdagingen, zoals:

  • Stress
  • Perfectionisme
  • Omgaan met een crisis (zoals Corona)
  • Oververmoeidheid
  • overmatig piekeren
  • ‘niet uit de verf komen’
  • Lastige gewoontes, zoals: snel boos worden, nagelbijten, koopverslaving, etc.
  • Pijnklachten
  • Beperkte fysieke mogelijkheden.
  • Sterke gevoelens van eenzaamheid, angst, somberheid of onzekerheid.
  • Het moeten functioneren onder hoge stress, zoals bij topsporters, ondernemers en executives.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

Onlangs ging ik met mijn beide kinderen (toen 11 en 14) een middagje klimmen in het klimbos. Je weet wel, dat is zo’n route door de bomen met allerlei hindernissen op 5 – 10 meter hoogte. Nu moet je even weten dat ik nogal last heb van hoogtevrees. Gelukkig was ik helemaal safe, zo dacht ik. Ik had mijn camera bij en zou – veilig vanaf de grond – allerlei mooie foto’s maken van mijn klimmende kinderen. Zij liever dan ik, dacht ik nog…

Maar toen kwam het: mijn zoon wilde per se ‘de route voor 12 en ouder’ klimmen. Aangezien hij toen 11 was, was er maar één manier om hem de uitdaging te geven waar hij naar verlangde: ik moest mee omhoog, want dan mocht het wel…

Daar stond ik dan met mijn dilemma…

Óf ik blijf veilig op de grond en ben een sukkel van een vader.

Óf ik kijk mijn angst recht in de ogen, ga flink buiten mijn comfort-zone en ben – als ik het overleef – de vader die ik graag wil zijn.

Dat is namelijk een vader die moed toont en die zichzelf en zijn kinderen een gezonde uitdaging gunt.
Met het eerste kon ik niet leven, dus er zat niks anders op: met knikkende knieën de ladder op. Ik herinner me dat ik – een maal hoog boven de grond – aan ACT moest denken. Ik zei dingen tegen mezelf als: ‘Voel de angst en doe wat je moet doen. Focus op je volgende stap. Blijf ademen en bewegen.’ En het werkte. Ik legde de route zonder kleerscheuren af, klom weer naar beneden en stond opgelucht een beetje bij te komen.

Maar mijn zoon was net warm gedraaid…

Nu moest en zou hij route twee natuurlijk ook doen en die was een stuk hoger en uitdagender. Ik dacht: ‘als route één lukt, dan lukt route twee ook’. Wij weer naar boven en inderdaad: dit was nog een stuk uitdagender. Tijgeren door een net. Van touw naar touw. Over wiebelende plankjes. En toen liep zelfs mijn zoon tegen zijn grenzen aan. Hij hing midden tussen twee bomen, was net iets te kort en kon niet verder en niet terug. En ik kon hem ook niet helpen, want je mocht niet samen op één hindernis. Dit was kennelijk het moment waar die lange ladders voor bedoeld waren die ik had zien liggen. Ik riep om hulp en in no time kwam een stoere dame met een ladder van 10 meter naar ons toe om mijn zoon veilig naar beneden te helpen. En ik stond er met bibberende knieën naast. Toen vroeg ze: ‘En wat doet u, meneer? Klimt u door of gaat u mee met uw zoon?’ En ik zei stoer: ‘Tsja, ik laat mijn zoon natuurlijk niet in de steek…’ En wederom daalde ik opgelucht weer af…

Wat heeft dit nu met ACT te maken?

Wel dit is precies waar Acceptance and Commitment Therapy (ACT) over gaat: jezelf of je coachees helpen om enerzijds helder te krijgen: Wat voor persoon wil ik zijn? Wat voor man, vrouw, partner, ouder, vriend(in), werknemer, ondernemer? Wat zijn mijn kernwaarden in een bepaalde context? En hoe breng ik die stap voor stap in de praktijk? Dit is de commitment-kant.

En tsja, als dit gemakkelijk was, dan had jijzelf (of je coachee) het al lang gedaan. Dan was je al veel eerder:
• alleen op reis gegaan
• op die leuke man of vrouw afgestapt
• op dat podium gaan staan
• die gave, dure cursus gaan doen
• voor jezelf begonnen als zelfstandig coach

Maar helaas is het niet gemakkelijk. Het is spannend. Het kan tegen vallen. Je kunt falen. Of zelfs worden afgewezen. En hier komt de acceptance-kant om de hoek kijken. Het goede nieuws is: acceptatie is een vaardigheid die we gewoon kunnen leren. En er – al doende – steeds beter in worden. Zodat je je comfort-zone steeds meer kunt oprekken en gaan doen waar je (misschien al veel te lang) van droomt.

Onze gevoelens willen gevoeld worden

Want dat wat we moeten accepteren is vaak niks méér dan lastige gedachten en moeilijke gevoelens. Onze neiging is vaak om die gedachten en gevoelens te vermijden en dan toch maar niet alleen op reis te gaan. Maar in plaats van te vermijden kun je jezelf er ook naar toe wenden. Er nieuwsgierig naar worden en ze onderzoeken. Er ruimte voor maken. Ze voelen. Dit lijkt contra-intuïtief, ik weet het. Maar het werkt – zo blijkt niet alleen uit onderzoek, maar ook uit de levens van duizenden mensen. Gewone mensen met angst- en depressieve klachten en mensen die op zeer hoog niveau functioneren zoals topsporters en CEO’s.

En misschien ken je de RET, die zegt: je niet-helpende en irrationele gedachten moet je opsporen, uitdagen en vervangen door helpende gedachten. Dit kan, maar het is veel werk als je bedenkt dat wij zo’n 40.000 gedachten per dag hebben waarvan ruim twee derde niet-helpend is…

ACT zegt iets veel simpelers

ACT zegt: je hoeft niet de inhoud van je gedachten te veranderen, maar alleen je relatie ermee. Dit proces heet defusie en is niet alleen leuker, maar werkt ook veel sneller. Waar de RET nog zegt: je hebt verkeerde gedachten, zegt ACT: je hebt hele normale gedachten – die hebben we allemaal. Het is gewoon ons brein die ons helpt te overleven en ons voortdurend waarschuwt voor gevaar.

Een meerwaarde van ACT vind ik ook dat emoties en fysieke sensaties óók worden meegenomen. Mensen leren bij ACT op een fysieke manier zich ontspannen en ruimte maken terwijl zij lastige emoties ervaren. Door het verzet op te geven wordt ‘vuile pijn’ (de pijn plus je verzet) weer gewoon ‘schone pijn’ en die kunnen we vaak goed verdragen. Omdat ACT ondersteund wordt door het gedachtegoed rondom mindfulness wordt zij tot de derde generatie gedragstherapieën gerekend.

Tenslotte is misschien leuk om te weten dat ACT – ook al heet het een therapie te zijn – wereldwijd steeds meer in coaching wordt ingezet. Dit is goed te verklaren als je bedenkt dat ACT eigenlijk meer een moderne vaardigheidstraining is dan een traditionele therapie-vorm.

Wil je meer weten over ACT, download dan hier gratis het Ebook ‘Coachen met ACT in het kort’

Of luister naar deze Podcast waar ik wordt geïnterviewd door Hugo Bakker.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

Laatst was ik een weekje in Zuid-Spanje en liep ik langs een 2e hands winkel met als naam ‘Nuevo para tí’, wat zoveel wil zeggen als : ‘Nieuw voor U’. Dat vind ik nou een mooi voorbeeld van een herkadering.

Voor coachende professionals kunnen herkaderingen ook een fantastische manier bieden om hun coachees een ander, nieuw perspectief aan te bieden. Coachees blinken er immers vaak in uit om zichzelf vast te zetten in een negatieve, niet-helpende interpretatie van de feiten.

Denk maar aan uitspraken als: “Ik zit helemaal klem”. “Ik wordt geofferd”. “Ik heb de boot gemist”

Omdat wij zelf niet vastzitten in het probleem en dergelijke situaties vaak al eerder hebben gezien of meegemaakt zijn we als geen ander in staat om een nieuw licht op de zaak te laten schijnen en herkaderingen zijn een mooie manier om dat te doen.

Een herkadering is eigenlijk niets meer dan ‘een nieuwe betekenis geven aan de feiten’.

Stap één is dan ook het achterhalen van die feiten door te vragen wat de coachee bedoelt als hij zegt ‘Ik zit helemaal klem’. Dan blijkt misschien dat hij een moeilijke keuze moet maken uit twee opties die hem beide onaantrekkelijk voorkomen, zoals: ‘Gaan scheiden of het uitmaken met mijn minnares’. Dit zou je dan kunnen herkaderen tot ‘een dilemma tussen hoofd en hart’, waarbij het natuurlijk raadzaam is om aan de coachee over te laten welke keuze staat voor ‘hoofd’ en welke voor ‘hart’.

Natuurlijk kun je een herkadering nooit ‘opleggen’ in de zin van ‘je moet het gewoon zo zien’. Maar wat in principe altijd kan is de herkadering vriendelijk aanbieden: hoe zou het zijn als je er zo naar kijkt? En wat zou je vervolgens anders kunnen gaan doen dat je nu nog niet doet? Mijn ervaring is ook dat je niet te snel moet willen gaan en soms eerst empathie moet bieden voor de beleving van de coachee.

Als coach kun je overigens veel voldoening scheppen uit het vinden van ‘de juiste herkadering op het juiste moment’. Dit is één van die gebieden waar je je creativiteit in kunt uitleven, mits het natuurlijk de cliënt ten goede komt anders kun je beter columns gaan schrijven.

Om je te inspireren heb ik een paar herkaderingen op een rijtje gezet die vaak van pas komen tijdens coach-gesprekken:

1. Een tegenslag of mislukking wordt een leerervaring.

De Dalai Lama heeft ooit gezegd: ‘If you loose, don’t loose the lesson’. Dit lijkt logisch maar heel veel mensen, zeker als ze wat meer een fixed mindest hebben, geven snel op na een tegenslag of mislukking en concluderen dat het er voor hen niet in zit.

2. Een verplichte huiswerkopdracht wordt ‘een interessant experiment’

Bij het oplossingsgericht coachen worden in feite nooit opdrachten gegeven, want wie heeft er sinds de middelbare school nou zin in ‘een opdracht’. Het doen van een experiment heeft een hele andere lading. Experimenten mogen immers mislukken of anders uitpakken dan verwacht en net als bij een scheikundige met reageerbuizen: je leert altijd iets!

3. Angst voor het onbekende wordt ‘het begin van een spannend avontuur’

Erken eerst: het lijkt me een lastig dilemma voor je, want je weet wel wat je hebt, maar niet wat je krijgt en natuurlijk is dat eng… Aan de andere kant zie je ook in dat je zo ook niet verder kunt. Hoe zou het zijn als je er naar kijkt als een spannend avontuur dat jou roept?

4. ‘Ik weet niet of ik het wel kan’ wordt ‘een kans om te groeien’

Er is een prachtig citaat dat toegeschreven wordt aan Pipi Langkous: ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!’ Is dat niet net zo waar als bij voorbaat denken dat je iets niet kan? Eigenlijk zegt zo iemand: ‘ik ben bang dat ik faal als ik het probeer…’ Precies om die reden moedigt de oplossingsgerichte aanpak vaak aan om te beginnen met hele kleine stapjes en experimenten, maar om in ieder geval te beginnen en niet te blijven hangen in faalangst.

5. Lijden wordt: ‘groeien in compassie’

Een van de mooiste boeddhistische uitdrukkingen vind ik: ‘No mud no lotus’. Hiermee wordt bedoeld dat als je geen lijden (modder) hebt meegemaakt, je ook geen compassie (lotusbloem) kunt ontwikkelen voor andere mensen die lijden. Overigens begint compassie vaak met zelf-compassie, mindfulness of zorgen voor jezelf als je het moeilijk hebt. Het alternatief is namelijk ‘vechten of vluchten’ en helaas is dat op lange termijn vaak geen houdbare strategie.

6. Lastig gedrag van een 3e wordt ‘een leraar op je pad’

Was het maar zo dat andere mensen zich altijd gedragen als liefdevolle supporters van ons en onze goede bedoelingen… Helaas zijn er altijd partners, collega’s buren en kinderen die ‘roet in het eten gooien’. Maar in plaats van hen te zien als hindernissen kun je er ook naar kijken als ‘leraren’. Ik geef toe: niet iedereen zal hier zo maar voor open staan. Maar als je zo iemand treft kan het enorm transformerend werken om bijvoorbeeld ‘The Work van Byron Katie’ te doen. Een van haar stellingen is: ‘Judge your neighbour and turn it around!’

7. Ongewenste emoties worden ’Helpende boodschappers’.

Veel mensen weten zich geen raad met de zogenaamde ‘negatieve’ emoties, terwijl die toch echt bij het leven horen en zelfs een belangrijke functie kunnen hebben! Zo betekent faalangst vaak dat je iets héél graag wilt… Angst is (iig oorspronkelijk) een signaal om alert te zijn voor mogelijk gevaar. Boosheid betekent vaak dat een belangrijke behoefte niet wordt vervuld of dat er een grens wordt overschreden. Verdriet betekent dat het tijd is om te rouwen en een bepaald verlies te verwerken.

8. Een problematische situatie als ‘de roep van de heldenreis’

Dit lijkt wat vergezocht, maar voor sommige coachees (jongeren, fantasy-fans) werkt het erg goed om een beroep te doen op de fantasie: ‘Stel je was een held zoals Frodo of Superman’en dit probleem was voor jou de oproep van een avontuurlijke reis… Wat zou je dan nu als eerste gaan doen? Wie zou je mentor kunnen zijn of worden? En waarin zou jij nu je moed kunnen tonen?

9. ‘Een verkeerde beslissing’ wordt ‘je beste optie op dat moment’

Mensen kunnen zichzelf jarenlang op de kop geven voor ‘een verkeerde beslissing’. Doodzonde want de realiteit is dat iemand die beslissing destijds heeft genomen en dat hij simpelweg niet kan weten hoe zijn leven was gelopen als je iets anders had besloten. We fantaseren vaak dat dan alles beter zou zijn, maar dat is natuurlijk onzin. Misschien heeft die beslissing wel ons leven gered… Het is veel helpender om die ene beslissing te zien als: ‘je beste optie van dat moment’

10. ‘Ik lijd dus er is iets mis met me’ wordt: ‘Ik lijd dus ik ben normaal!’

Dit is misschien wel de ultieme herkadering! ACT en mindfulness beschouwen pijnlijke gevoelens en belemmerende gedachten als ‘normale menselijke ervaringen die horen bij een rijk en betekenisvol leven’. Iemand die dergelijke gedachten of gevoelens heeft en die veroordeelt of zich er tegen verzet heeft er eigenlijk een extra probleem erbij: de emoties plus de overtuiging dat er iets mis is met je. De pijn die dan ontstaat noemen we in ACT ook wel ‘vuile pijn’ en die is een stuk lastiger te verdragen dan de aanvankelijke ‘schone pijn’.

Persoonlijk ben ik heel blij met dit inzicht, want laten we eerlijk zijn: wie kent er géén pijnlijke gevoelens en belemmerende gedachten? Zodra we die gedachten en gevoelens normaliseren zetten we de coachee (of onszelf) terug in de eigen kracht. Hier lees je trouwens een blog over het omgaan met lastige emoties.

Tot zover de 10 handige herkaderingen!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

Wat is de mooiste, meest helpende vraag die jij ooit hebt ontvangen?

En: wat was daarop jouw antwoord?

Er is geen krachtiger gereedschap voor een coachende professional dan een goede vraag gevolgd door een aandachtige stilte…

Omdat ik zo gefascineerd ben door de kracht van vragen ben ik ze gaan verzamelen. Hieronder vind je 10 supervragen die gegarandeerd het gesprek een productieve wending geven, mits je ze op het juiste moment stelt. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze open zijn en tegelijkertijd de verantwoordelijkheid neerleggen waar-ie hoort: bij de coachee. Het mooie daarvan is dat ook de kracht, wijsheid en eventuele oplossingen komen te liggen waar ze horen: wederom bij de coachee.

De vragen zijn natuurlijk afkomstig uit de drie methodes waarin wij training geven: Motiverende gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en ACT.

Omdat vragen niet op zich zelf staan geef ik per vraag een klein stukje context waarin die vraag het meest passend is. Hier komen ze:

1. Een vraag die metéén aan het begin van het gesprek de coachee aan het denken zet is de volgende:Hoe kunnen we zorgen dat dit voor jou een nuttig gesprek wordt?”

2. Als iemand klaagt over anderen of de verantwoordelijkheid afschuift en je de invloed van je coachee bespreekbaar wilt maken:Dat lijkt me lastig… En hoe vormt dit een probleem voor jou?”

3. Als de coachee zich gedwongen voelt om deel te nemen aan jouw begeleiding:
Het is vast heel naar om verplicht te worden tot een gesprek. Wat is de reden dat je toch bent gekomen?”

4. Als iemand last heeft van vooroordelen:Hoe kun je bereiken dat mensen je anders gaan zien?”

5. Als iemand last heeft van een ongezonde of zelfs destructieve gewoonte:Stel je zou niks veranderen en je gaat / leeft op dezelfde manier verder… Wat gebeurt er dan met je?

6. Als je iemand’s persoonlijke waarden wilt verhelderen:Stel je staat bij Petrus aan de hemelpoort en hij vraagt wat voor iemand je bent geweest. Wat wil je dan kunnen zeggen?

7. Als je iemand wilt uitdagen, maar niet te veel en niet te weinig:Met welke volgende stap zou jij jezelf kunnen uitdagen?”

8. Als iemand door (faal)angst niet uit de verf komt:Als jij de goedkeuring van de hele wereld had en het kon niet mislukken… wat zou je dan gaan doen?”

9. Als je iemand vaker ziet en niet weet hoe je moet beginnen:Welke vraag zou je vandaag willen beantwoorden?”

10. Als je aan het eind van het gesprek commitment wilt ontlokken:Wat wil je met jezelf afspreken hierover?”

Welke vraag vond jij het meest nuttig? Of: welke krachtgerichte vragen stel jij zelf graag?

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

(waar jij ook van kunt profiteren)

Het leuke van trainer-coach zijn is dat je alles wat je leert op jezelf kunt toepassen. Het mes snijdt dan aan twee kanten: ten eerste word je een beetje je eigen coach en ten tweede is alle kennis die je doorgeeft veel doorleefder. Je weet waar je het over hebt.

You’ve been there

Precies om die reden wisselen mensen tijdens onze jaartraining voortdurend af tussen de rol van coach en de rol van cliënt. En hoewel ik waarde hecht aan wetenschap, geloof ik pas echt dat iets werkt als ik het zelf heb ervaren.

Om dit te illustreren heb ik een aantal persoonlijke levenservaringen getoetst aan onze methodes. En ze voor jou in dit blog op een rij gezet. Hier komen ze:

#1. Je bent niet je beroep of je hobby

Tijdens mijn studie had ik een passie: percussie spelen. Ik speelde o.a. Conga’s, nam lessen, ging zelfs naar Cuba en zat in allerlei bandjes. Ik had er veel plezier in, kreeg positieve aandacht, deed veel nieuwe vrienden op en het muzikant zijn werd steeds meer mijn identiteit…

En op een dag kon ik opeens niet meer spelen door een chronische blessure. En daar zat ik dan met mijn muzikanten-identiteit zonder een noot te kunnen spelen. Voor mij was dit het begin van een spirituele ontdekkingsreis, waarin ik onder meer leerde dat wij zoveel méér zijn dan slechts één rol die ons goed bevalt. Het mooie is dat ACT precies hetzelfde zegt: er is een ruimer zelf dat ons zelfbeeld, en al onze rollen overstijgt. Dit ruimere zelf biedt aanzienlijk meer mogelijkheden om te zijn wie je wilt zijn dan ons ‘bedachte zelf’.

#2. Mensen veranderen door wat ze zichzelf horen zeggen, niet door wat ze anderen horen zeggen

Sinds mijn afstuderen in 1996 werkte ik met verschillende uitdagende doelgroepen: kansarme jongeren, langdurig werkzoekenden, inburgeraars, vluchtelingen, (ex)gedetineerden, hulpverleners :o). Van al deze doelgroepen werd gevraagd om te veranderen en natuurlijk stond niet iedereen daar meteen voor open (zacht uitgedrukt). Als ik daar één ding van geleerd heb, dan is het dat overtuigen niet werkt.

Wat wel werkt is aandachtig en open-minded luisteren naar mensen en nieuwsgierig zijn naar de eigen beweegredenen van mensen. In de methode motiverende gespreksvoering is dit ‘luisteren-naar-de-beweegredenen-van-de-ander’ tot een ware kunst verheven met een evidence-based status. Het mooie is dat als je dit eenmaal door hebt, je veel effectiever wordt en het je minder moeite kost. Bovendien geeft het heel veel voldoening om op deze manier veel te kunnen betekenen.

#3. Inzicht garandeert geen actie, maar actie garandeert wel inzicht

Het valt me op dat veel mensen die vast lopen in hun leven enorm gaan piekeren over wat er allemaal mis is gegaan en waardoor hen dit is overkomen. Vaak is dan de gedachte: ‘als ik mezelf eenmaal snap, dan kan ik veranderen’. Ik heb dit zelf ook lang gedacht. Tot ik op een dag tot het inzicht kwam dat het misschien wel precies andersom werkt. De zoektocht tot inzicht leidt namelijk vaak tot uitstellen van de daadwerkelijke verandering. En zo blijf je heerlijk in je comfortzone…

Als je echter moed verzamelt, actie neemt en stap-voor-stap gaat toewerken naar de verandering die je wenst, zou je weleens heel veel nieuwe en nuttige inzichten kunnen opdoen. En na een tijdje vraag je je af wat je problemen ook al weer waren… Ik spreek uit ervaring. ACT en oplossingsgericht werken zeggen precies hetzelfde: zorg dat je helder krijgt wat je doelen en waarden zijn en werk daar in kleine stapjes en zo effectief mogelijk naar toe en leer omgaan met het ongemak en de angsten die er bij horen.

#4. Dwangmatig streven naar geluk maakt ongelukkig

Ik lees graag en het boek dat verreweg de meeste impact heeft gehad op mijn leven was ‘de Valstrik van het geluk’. De strekking van dat boek is dat juist het dwangmatig streven naar geluk ons ongelukkig maakt. Natuurlijk is er niks mis met het streven naar geluk, maar zodra je het nodig hebt om je voortdurend goed te voelen, raakt geluk juist steeds verder weg. Dat kan iedere verslaafde je vertellen.

Volgens Russ Harris leven we in een feel-good maatschappij waarin er iets mis met je lijkt te zijn, als je even niet gelukkig bent. ‘Want kijk maar: op face-book is iedereen happy!’

De realiteit echter is dat ieder mens wel eens somber is en dat zelfs één op de 5 mensen wel eens depressief is. Het probleem is dat als je een keer somber bent en vervolgens ook nog gaat denken dat er daarom iets mis met je is, je daardoor nog dieper in de put zakt.

De kunst is dan ook om te aanvaarden dat ieder mensenleven lichte en donkere periodes kent en dat dit volkomen normaal is. En naarmate je meer bereid bent om ‘alle smaken des levens te proeven’ wordt je steeds vrijer om te zijn wie je wilt zijn en te leven naar je waarden. En hoe meer je dat lukt, hoe meer je een dieper soort geluk leert kennen dat veel bestendiger is dan het oppervlakkige feelgood-geluk dat Hollywood ons voorschotelt. Ik heb dit zelf ook echt zo ervaren en dat is een van de redenen dat ik erg enthousiast ben over ACT.

#5. Relaties zijn een plek om te geven

Er was een tijd dat ik een relatie – onbewust – zag als een plek om te ontvangen (en ik denk dat ik niet de enige man ben die dat had of heeft). Toen ik vervolgens niet altijd kreeg waar ik naar verlangde gaf ik natuurlijk eerst mijn partner de schuld. Je kunt je voorstellen dat dit geen goed recept is voor een liefdevolle, wederkerige relatie…

Op zoek naar antwoorden las ik op zekere dag het boek ‘ACT with love’ van Russ Harris. Dat boek stelde vragen als: wie wil je zijn in je relatie tot die ander? En: wat wil je geven? Waar heeft die ander eigenlijk behoefte aan?

Het opende mijn ogen. Ik ben veel meer gaan kijken: Wat kan en wil ik hier en nu geven? Wat heeft de ander / de situatie nodig? De grap is dat ik daardoor veel tevredener werd met de relatie die we hadden én als onverwachte bonus vaker kreeg waar ik zelf naar verlangde. Let wel: ik ben geen heilige, maar ik kan wel vertellen dat mijn vrouw en ik nauwelijks nog ruzie hebben en inmiddels bijna 12 jaar gelukkig getrouwd zijn. (Ik zal haar trouwens snel eens vragen hoe zij dit ziet… :o)

#6. Een goede coach ziet de potentie van zijn cliënt

Stel je kunt kiezen uit twee coaches:

De één legt feilloos de vinger op al je ‘zere plekken’ en vertelt je wat je allemaal niet handig doet en dus zult moeten veranderen.

De ander legt feilloos de vinger op al je kwaliteiten en vertelt je wat je allemaal al handig doet en vooral moet versterken en evt. anders inzetten om zo je doelen te behalen.

Voor welke coach zou je kiezen?

Ik weet het wel. Wat er allemaal mis met me is, kan ik zelf ook wel vertellen. Maar als ik de rest van mijn tijd op deze planeet aangenaam en zinvol wil besteden, dan kan ik maar beter mijn kwaliteiten gaan ontwikkelen en inzetten.

De manier van de eerste coach vind ik eigenlijk ‘te makkelijk’. We zien immers eerder de splinter in anderman’s oog dan de balk in ons eigen oog. De kwaliteiten van de ander zien en benoemen is echter veel lastiger. Het vraagt een waarderende, onderzoekende blik en de bereidheid om een dialoog aan te gaan vanuit gelijkwaardigheid en de vraag: ‘wat werkt er voor jou?’ Een methode die dit als handelsmerk heeft is ‘Oplossingsgericht coachen’ en dit is een van de redenen dat ik daar nog steeds heel enthousiast over ben.

# 7. Vertrouwen ontstaat door actie

Vaak denken mensen: Zodra ik genoeg vertrouwen heb, ga ik mijn dromen waarmaken!

Wat klopt hier niet? Simpel: vertrouwen krijg je niet in je luie stoel; het ontstaat door het te gaan doen. Natuurlijk hoef je niet meteen in het diepe te springen. Je kunt beginnen met kleine stapjes. Zo was ik nooit voor mezelf begonnen als ik gewacht had op voldoende vertrouwen, want ‘ik was geen ondernemer’. Maar door simpelweg op een dag te gaan googelen op ‘Kamer van Koophandel’ ben ik stap voor stap gaan leren om een ondernemer te worden en groeide langzaam maar zeker het vertrouwen…

Een mooi boek waarin dit wordt uitgewerkt is ‘the confidence-gap’ van wederom Russ Harris en natuurlijk gebaseerd op ACT.

#8. Droom groot, maar begin klein

Ik geloof dat veel mensen een sterke innerlijke censuur hebben en daardoor zijn afgeleerd om werkelijk te dromen. Zodra er immers een mooie droom of waardevol doel oppopt in het bewustzijn, dan is daar onmiddellijk die stem: ‘dat lukt je toch niet!’ en ‘Wat denk je wel!’ De droom is dan innerlijk ‘weg gecensureerd’ voordat je het weet. En dat is heel jammer, want als je niet droomt dan heb je ook geen passie of richting in je leven en blijf je maar aanmodderen.

Ook is het zo dat áls mensen al nadenken over verandering, zij die verandering dan vaak te groot en perfect maken in hun hoofd. ‘Op 1 januari ga ik alles anders doen!’ Is dat realistisch? Ik denk van niet.

Als je naar de natuur kijkt dan gaan verreweg de meeste veranderingen heel geleidelijk en volgens mij werkt het ook zo bij mensen. Kleine stappen hebben een grote slagingskans en smaken naar meer. En voordat je het weet zit je in een positieve spiraal…

Kortom: de truc is om de moed te hebben om groot te dromen en de realiteitszin om te beginnen met hele kleine stappen. Een methode die dit snapt en ook ondersteunt is Oplossingsgericht Coachen.

#9. Als je fouten maakt ben je goed bezig

Het is soms heel verleidelijk om binnen je comfort-zone te blijven en vooral bezig te zijn met bewijzen wat je al kunt. Voor de buitenwereld maak je dan misschien een goede indruk, maar je ziel hou je niet voor de gek. Die weet dat je zo niet groeit en dus ook niet je volle potentie waarmaakt. Binnen je comfort-zone maak je weinig fouten, daarom heet het je comfort zone. Het is logisch dat je buiten je comfort-zone meer fouten maakt: het is immers onbekend terrein. Het maken van fouten betekent dus dat je de moed hebt getoond om nieuwe gebieden te verkennen en jezelf uit te dagen. En volgens mij ben je dan heel goed bezig!

Overigens wordt deze filosofie van mij goed onderbouwd door het onderzoek van Carol Dweck naar de Groei-mindset en ook door modern brein-onderzoek.

Een prachtige TED-talk over dit thema is trouwens deze van Larry Smith.

En laatst hoorde ik enkele lyrics van Joss Stone die dit heel mooi verwoorden:

I’ve got the right to be wrong
gotta sing my own song
I might be singing out of key
But it sure feels good to me.

#10. Dankbaarheid brengt overvloed en maakt gelukkig

In moeilijke tijden staren we ons vaak blind op wat er allemaal ontbreekt in ons leven. (Of ben ik soms de enige die dat doet… :o)

Deze manier van kijken is een goede manier om depressief te worden. Als je echter je focus verlegt en met een waarderende blik kijkt naar wat er allemaal voor positiefs aanwezig is, dan zul je jezelf verbazen met hoeveel er is en al snel in een betere stemming komen. Deze betere stemming zorgt er dan weer voor dat je nieuwe mogelijkheden gaat zien en zie daar, een positieve spiraal.

Barbara Fredrickson noemt dit ‘the broaden and Build- theory’. Het is een van de redenen waarom in de positieve psychologie (maar trouwens ook in alle wereldreligies) het cultiveren van dankbaarheid wordt aangemoedigd. Het is trouwens ook les 1 van onze gratis cursus Positieve psychologie.

Welke levenslessen heb jij zelf eigenlijk geleerd en zou je – beknopt – met ons willen delen?

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

Wil jij graag iets veranderen?

Je leven, bijvoorbeeld.

Of dat van anderen.

Als je dat een eitje vindt, dan heb je wel iets beters te doen dan deze blog lezen. Tegen jou zeg ik: doe vooral je ding en geniet ervan.

Maar als het niet altijd gaat zoals je wil, dan wil jij misschien wel beter worden in veranderen. Of anderen helpen dat te worden.

Voor jou volgen hier enkele inzichten over verandering. Ik hoop dat je er wat aan hebt.

Waarom ik hierover schrijf? Ik heb alle 5 de vergissingen vaak gemaakt. Maar sinds ik me bezighoud met ACT, Motiverende gespreksvoering en Oplossingsgericht werken snap ik steeds beter hoe mensen effectief kunnen veranderen.

Daar heb ik veel profijt van en dat gun ik jou ook.

Vergissing 1: Verandering is bijzonder

Verandering is helemaal niet bijzonder… Het is juist het normaalste wat er bestaat!

Heb je weleens goed naar een boom gekeken?

Ken jij een levende persoon die niet ouder wordt (en wijzer, al is het maar een beetje)?

En wat dacht je van de aarde? Laat ik maar niet beginnen over het klimaat.

De sterren dan? De grote beer blijft toch op zijn plek? Geloof het of niet: zelfs het universum dijt heel snel uit.

Kortom: relax… ook jij zult veranderen, of je wilt of niet.

Misschien gaat het je niet snel genoeg, of niet de kant op die je in gedachten had. En dat is soms heel pijnlijk.

Wat ik iedereen gun is: vertrouwen in het leven en de lessen die als vanzelf op je pad komen. Misschien is dat wel precies wat je nodig hebt? In elk geval heb je daar geen coach, cursus of zelfhulpboek voor nodig. Het leven regelt het voor je.

Het goede nieuws is: dat vertrouwen kun je ontwikkelen en als je met mensen werkt kun je hen helpen dat te ontwikkelen.

Persoonlijk vind ik de Positieve Psychologie en Mindfulness daarbij heel behulpzaam.

Vergissing 2: Verandering vindt drastisch plaats

Oké, ik geef toe: de bliksem kan inslaan… er kan plotseling een aardbeving plaatsvinden… en ook jij kunt plotseling… vul zelf maar in.

Maar de meeste veranderingen gaan geleidelijk. Net als de seizoenen. Niemand valt in één keer 20 kilo af. Of wordt in één keer super-assertief. Of is zomaar opeens totaal immuun voor stress…

En toch.. in onze fantasie denken we vaak dat het zo werkt. “op één januari ga ik alles anders doen”

Yeah right!

Dus als je actief wilt bijdragen aan de verandering die toch al plaatsvindt…

Begin gewoon klein.

Dan gebeurt er tenminste wat. Vanavond nog… gewoon één klein stapje in de goed richting. Dat geeft moed en smaakt naar meer.

En als het mis gaat? Ach, het was maar een heel klein stapje. De schade is te overzien.

Nummer 3: Inzicht garandeert actie…

Ik zie het vaak bij cliënten: “eerst wil ik me zelf helemaal snappen en dán zal ik de wereld eens laten zien wat ik allemaal in mijn mars heb!”

Heel begrijpelijk dat je zo denkt, maar wat is het resultaat?

Ik zeg niet dat inzicht nutteloos is. Het garandeert alleen geen actie.

Andersom is echter een heel ander verhaal…

Actie garandeert inzicht!

Weleens iets geleerd door het gewoon maar te gaan doen? Fietsen, je 1e baan, kinderen krijgen?

Wow, wat heb ik veel geleerd van ‘getrouwd zijn’ en ‘kinderen hebben’. Ik zeg niet dat alle lessen leuk waren… maar leerzaam was het wel. Nog steeds trouwens.

Ondernemer worden… ook zo iets… super leerzaam! … (en leuk).

Vergissing 4: De ander moet veranderen

Een van mijn persoonlijke favorieten. Vooral mijn vrouw en kinderen wil ik graag anders zien. En mijn ouders natuurlijk. Het liefst met terugwerkende kracht.

Want met mij is niks mis. Ik heb de beste intenties en bovendien heb ik gewoon gelijk.

Ook als ik er een potje van maak.

Kun je iets super-spiritueels hebben? Hou je vast:

Begin met geven wat je zelf graag zou willen ontvangen.

Liefde, aandacht, verzorging, ruimte, een luisterend oor.

Gandhi zei het mooi: ‘Be the change, you wish to see in this world’

Natuurlijk vergeet ik dit ook weer heel vaak. Maar elke keer dat ik een helder moment heb en dit doe merk ik weer dat het helpt om uit de klaagmodus te stappen en andere resultaten te krijgen.

Nummer 5: De wereld moet veranderen.

Deze heb je in twee versies.

Versie 1: de wereld is onrechtvaardig, verdorven en slecht. Waarom doet niemand iets? Het is een schandaal!

Lieverd, jou verwijs ik graag door naar vergissing Nummer 4

En dan de Idealistische versie: ík ga de wereld verbeteren, het liefst vanavond nog en desnoods in mijn eentje. Had ik zelf veel last van tijdens mijn studie. Tot ik er lichtelijk depri van werd.

Mocht je deze herkennen, zie dan vergissing nummer 2.

Tot slot heb ik nog een mooie metafoor voor je uit een oude wijsheidstraditie (welke dat ben ik vergeten). Hier komt-ie:

“Als je tere voeten hebt en je vind de wereld te ruw, dan kun je de hele wereld met leer bedekken.

Of je bedekt alleen je voetzolen. En het leer dat je over houdt, dat geef je weg”

Ik wens je veel plezier met veranderen. Geniet ervan.

En als jij nog meer Vergissingen of inzichten over Veranderen kent: deel ze alsjeblieft hieronder, dan worden we met zijn allen beter in veranderen!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).