Tag Archief van: ACT

, , , ,

Ode aan Thich Nhat Hanh: 5 kostbare lessen die ik van hem leerde

Zaterdag 22 januari 2022 las ik dat de Vietnamese zenleraar, dichter en vredesactivist Thich Nhat Hanh op 95-jarige leeftijd was overleden. Ik moest er spontaan van huilen en weet zeker dat miljoenen mensen dat met mij deden. Ik weet niet of je hem al kent, maar ik vertel je graag hoe het kan dat hij zo’n dierbare en belangrijke persoon voor mij en vele anderen is geworden. Ook deel ik 5 inzichten die ik bij hem opdeed en waar ik nog dagelijks de vruchten van pluk.

In 2004 werd ik vader van mijn dochter en heel eerlijk: ik vond het maar wát ingewikkeld dat vaderschap. Mijn eigen (stief)vader was in veel opzichten meer een waarschuwing dan een voorbeeld voor me. Iets met 12 ambachten, 13 ongelukken, gedrenkt in alcohol… Inmiddels kan ik ook zijn mooie kanten zien en zelfs dankbaar zijn, maar 18 jaar geleden was dat knap lastig.

Vrij zijn waar je ook bent

In mijn zoektocht naar ‘hoe het dan wel moest’ vond ik het boekje ‘vrij zijn waar je ook bent’ door Thich Nhat Hanh (of Thay, zoals zijn leerlingen hem noemen. Thay is Vietnamees voor leraar).  Ik werkte toen nog dagelijks met (ex)gedetineerden en dat boekje bleek zowaar een uitgeschreven lezing die hij had gegeven in een Amerikaans gevangenis. Ik was op slag geboeid door de kracht en eenvoud van zijn boodschap en werd al snel fan van hem. Drie keer volgde ik een retraite die hij leidde en tijdens de tweede merkte ik tot mijn verbazing opeens een gevoel van liefde voor deze man. Wat me vooral raakte was zijn enorme integriteit. Hij bracht zijn boodschap voortdurend zelf in praktijk wat hem voor mij enorm geloofwaardig en betrouwbaar maakte.

His life was his message

Wat die boodschap is? Daar kun je boeken mee vullen en gelukkig zijn die boeken er ook. De kortste omschrijving die ik zelf kan bedenken is: Wees aanwezig voor jezelf en anderen, heb compassie en respect voor alles wat leeft en geniet van al het goede en mooie dat onze aarde te bieden heeft. In de loop der jaren leerde ik ongelofelijk veel van hem (en trouwens ook ‘zijn’ monniken en nonnen en vele mede-beoefenaars) en zou je hem een soort spirituele vader kunnen noemen. Dat was hij niet alleen voor mij, maar voor miljoenen mensen over de hele wereld. Wat dat betreft deden de 2 minuten die het NOS journaal aan zijn leven wijdde hem ernstig te kort. Iemand die hem wel op waarde wist te schatten was Oprah Winfrey. Als bovenstaande je nieuwsgierig maakt, kijk dan eens hier naar dit korte en krachtige interview van Oprah met hem.

En hieronder vind je – in mijn eigen woorden – de 5 inzichten die ik bij hem opdeed en waar ik enorm dankbaar voor ben:

Inzicht 1: We are inter-beings

In het boeddhisme wordt benadrukt dat niets in totale afzondering kan bestaan. Alles en iedereen bestaat in samenhang met al het andere. Thay noemde dat ‘Inter-being’ en lichtte dit begrip vaak als volgt toe: zou jij kunnen bestaan zonder de eindeloze rij van je voorouders? Zonder de zuurstof die de bomen produceren? Zou je dagelijkse voedsel kunnen bestaan zonder aarde, zonlicht, regen en het werk van vele boeren? Een bekende uitspraak van Thay is: ‘Als je de regen en het zonlicht uit een roos haalt. Wat blijft er dan over van de roos?

Inzicht 2: Happiness is the way

Thay vertelde vaak dat in en om je heen altijd méér dan genoeg voorwaarden te vinden zijn om gelukkig te zijn. En ik kan je verzekeren: als hij dit zei, dan geloofde je hem. Hoe dat kwam? Hij demonstreerde het simpelweg door het stralend en vol overtuiging te vertellen en dat werkte ongelofelijk aanstekelijk. Net als bij de oplossingsgerichte benadering gelooft men in zijn traditie dat wat je aandacht geeft groeit. Zo wordt er vaak gezegde: geef vooral de positieve zaadjes water. Door telkens weer dankbaar te zijn voor dat wat er al is, ging ik het zelf ook steeds meer ervaren. Thay: ‘er is geen weg naar geluk. Geluk is de weg.’

Inzicht 3: Input is output

Iedereen weet dat je moet opletten wat je in je mond stopt. Maar van Thay leerde ik dat je ook moet opletten wat je in je hoofd stopt. In mijn woorden: input is output. Dat je gezondheid achteruit gaat als je alleen maar ongezond eet is logisch. Maar waarom zou dat anders zijn voor je geestelijke voeding? Ook daar kun je kiezen tussen snacks en real nutrition. En ik geef toe: een snackje op zijn tijd is heerlijk, zowel voor je mond als je hoofd. Zelf probeer ik te leven volgens de 80-20 regel, zowel qua fysieke als geestelijke voeding en daar gedij ik goed op.

Inzicht 4: The way out is the way in

Als we het zwaar hebben of ongelukkig zijn, dan neigen velen van ons ertoe om het geluk buiten onszelf te zoeken. We gaan dan shoppen, drinken, roken, snoepen, etc. We hebben allemaal zo onze ‘ontsnappingsroutes’. Het lastige is alleen dat deze routes slechts tijdelijke opluchting bieden. Nadat ze zijn uitgewerkt begint het hele circus vaak weer overnieuw. Thay raadde zijn leerlingen altijd een andere route aan en zei ga maar naar binnen, haal bewust adem en zorg liefdevol voor je pijn. Omarm dat kleine meisje of jongetje in jou en wees er lief voor. In het begin dacht ik ‘het klinkt logisch, maar hoe doe je dat?’ Door ACT en Mindfulness ging het steeds beter snappen en ervaren. Inmiddels is dit steeds vaker mijn eerste keuze als ik het even zwaar heb.

Inzicht 5: Your presence is a gift

‘Je aanwezigheid is je mooiste geschenk’ zei Thay vaak. Hoe meer ik hier over nadenk hoe meer ik denk dat hij gelijk heeft. Ga maar na: hoe ervaar je een ouder, partner, docent, coach die niet volledig aanwezig is? Maar in gedachten ergens anders? Nu is het heel menselijk om soms even afgeleid te zijn, maar als het je intentie is om er helemaal te zijn, dan maakt dat al een groot verschil. Thay had hiervoor zelfs een magische mantra… Misschien verwacht je nu enkele onbegrijpelijke woorden in Sanskriet? Zijn mantra luidt: ‘ik ben er voor je’.

Alle mooie methoden ten spijt, misschien is dat wel het belangrijkste wat we als coach kunnen doen: er helemaal zijn voor die ander en een veilige holding space bieden waarin de coachee hardop mag onderzoeken wat er onderzocht wil worden.

Dank je, Thay voor je diepe wijsheid en enorme compassie voor alles wat leeft. Moge jij voortleven in het aandachtige handelen van miljoenen mensen.

NB: Wil je meer weten over deze bijzondere leraar en zijn traditie, kijk dan eens hier.

Bron foto: Pixiduc from Paris, France op Wikimedia.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, ,

Zijn met pijn: hoe doe je dat?

Zijn met pijn… Als ik mensen coach blijkt dit vaak dé ontbrekende vaardigheid te zijn.

Het lijkt wel alsof we dit als mensheid een beetje vergeten zijn.

Want ga maar na: duizenden jaren lang hebben we als mensheid overleefd zonder pijnstillers, antidepressiva en Netflix. Stel je alleen maar voor hoe een bezoekje aan de tandarts er in de middeleeuwen aan toe ging en je snapt wat ik bedoel.

We zijn omgaan met pijn niet alleen vergeten of verleerd… we zijn zelfs bang geworden voor pijn!

De mens lijdt immers het meest door het lijden dat zij/hij vreest

Overigens kun je ’pijn’ hier ruim opvatten, dus denk niet alleen aan fysieke pijn, maar ook aan emotionele pijn en andere vormen van innerlijk ongemak, zoals: pijnlijke herinneringen, lastige emoties en ongewenste fysieke sensaties.

Hoewel we allemaal verlangen naar een pijnvrij leven is dit weinig realistisch: alles wat waardevol is in een mensenleven kan pijn opleveren of het nu gaat over de liefde, ouderschap, sport, kunst, werk of ondernemerschap.

En hoe banger je bent voor pijn, hoe meer je het leven gaat vermijden en hoe kleiner je leventje wordt. En uiteindelijk is dat juist héél pijnlijk… Zie je de vicieuze cirkel?

Gelukkig geldt dit ook andersom: hoe beter je pijn kunt verdragen hoe vrijer en stoutmoediger je wordt als mens. En hoe beter je dus in staat zult zijn om het leven te leiden waar jij voor kiest.

Zo bezien is het verdragen van pijn dus een soort superpower!

En weet je wat nu het goede nieuws is? ‘Zijn met pijn’ is gewoon een vaardigheid die iedereen met een klein beetje lef en een gezonde nieuwsgierigheid kan leren!

NB: onderstaande kennis is afkomstig van de methode ACT (Acceptatie en Commitment Therapie) en staat gedetailleerd beschreven in ons boek over Coachen met ACT.

Zijn met pijn in vier stappen: Ê.T.R.E.

Als je mij kent, dan weet je hoe gek ik ben op acroniemen. In dit geval kwam ik op: ÊTRE als passend acroniem voor ‘zijn met de pijn’. De vier letters staan voor: erkennen, toelaten, ruimte geven, en verder! Let ook op het dakje op de Ê: dat staat voor het geven van onderdak aan het ongemak, of het welkom heten van gevoelens.

Laten we deze vier stappen eens nader bekijken:

Erkennen. Voordat je een innerlijk ongemak kunt accepteren, zul je het moeten erkennen. Kijk eens of je het gevoel een passende naam kunt geven, zoals: boosheid, verdriet, angst, frustratie, onrust, spanning. Neem hier even de tijd voor. Zeg bijvoorbeeld in stilte tegen jezelf: Dit is verdriet… Of: er is angst…Of simpelweg: ‘Boos’.

Toelaten. Bij deze stap zeg je innerlijk ‘ja’ tegen het gevoel. Het is alsof je het gevoel toestemming geeft om er te zijn. Zeg bijvoorbeeld tegen jezelf: ik vind dit niet fijn, maar ik laat het toe. Of: laat me dit maar voelen, het is er toch al. Of zeg simpelweg ‘ja’.

Ruimte geven. Deze stap is het meest lichamelijk van aard en kan zo lang duren als je wilt of als nodig is. Waar de eerste twee stappen slechts enkele seconden hoeven te duren, kan deze stap – afhankelijk van de ernst en je behoefte – tussen de vijftien seconden en vijftien minuten duren. Nadat je het gevoel hebt toegelaten, geef je het nu ook de ruimte. Dat kan op allerlei manieren:

Afhankelijk van de intensiteit en de situatie waarin je bent, kun je kiezen om korter of langer de tijd te nemen voor deze derde stap. Als je bijvoorbeeld docent bent, midden op een schooldag, dan heb je er waarschijnlijk niet veel tijd voor.

En toch kunnen twee minuten hier een groot verschil maken!

Hoe je je volgende klas binnenstapt, welke energie je meebrengt en hoe die klas dat vervolgens aan je terug spiegelt.

En als je het gevoel hebt dat stap drie nog niet klaar is, maar je nu eenmaal dóór moet, dan kun je later op de dag nogmaals tijd en ruimte maken voor de gevoelens van dat (nieuwe) moment. Hetzelfde geldt natuurlijk als je een andere drukke baan hebt.

En verder. Nadat je jezelf zo even ruimte hebt gegeven om te voelen, ga je verder met je dag. De kans is groot dat je nu eerder wijs zult handelen in plaats van automatisch reageren op de trigger die je van streek maakte. Uiteraard kun je je waarden als leidraad nemen. Zo krijg je dus steeds meer grip op je gedrag en plant je steeds vaker zaadjes van toewijding.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, ,

Provocatief Coachen meets ACT, deel 3

Toen ik net vader was geworden deed mijn vrouw promotieonderzoek en maakte dus hele lange dagen.

Ik had vaderschapsverlof en was doordeweeks twee dagen thuis voor onze pasgeboren dochter.

Daar zat ik dan als onervaren vader, twee lange dagen alléén met een baby.

Ik had zelfs een checklistje

Als de baby huilde had ik voor mezelf een checklistje:

  1. Op tijd gedronken?
  2. Luier nog schoon?
  3. Temperatuur goed?

Drie keer ja? En toch huilen? Papa in paniek!

Ik voelde me ontzettend onhandig en dacht werkelijk dat ik de enige vader ter wereld was met een werkende, ambitieuze vrouw.

Ik had gedachten als: ‘Ik ben hier niet voor gemaakt’. ‘Ik faal als vader’. ‘Mijn leven staat stil’. En voor deze schaam ik me nu diep: ‘Mijn vrouw heeft mij erin geluisd’.

Inmiddels zijn mijn dochter en ik ouder en wijzer

Inmiddels is mijn dochter 16 en ben ook ik iets ouder en wijzer. Ik weet nu dat er heel veel vaders zijn die de zorg voor een baby op zich nemen. En ik weet dat bijna elke jonge ouder zich overweldigd voelt door de verantwoordelijkheid voor zo’n klein, wonderlijk, kwetsbaar schepseltje. En ik weet ook dat veel jonge ouders denken dat hun leven stil staat.

Gedeelde menselijkheid

In ACT wordt dit wijzere perspectief ook wel het besef van ‘gedeelde menselijkheid’ genoemd. In het engels klinkt het nog mooier vind ik: Common humanity. Kristin Neff ziet dit besef van Common humanity zelfs als een belangrijk onderdeel van zelfcompassie, naast mindfulness  en selfkindness.

Het meest persoonlijke is het meest universele

En in het Provocatieve coachen zeggen we: ‘Het meest persoonlijke is het meest universele’. Deze uitspraak is trouwens afkomstig van Carl Rogers, de Humanistisch psycholoog die aan de wieg stond van prachtige methoden als Motiverende gespreksvoering, Verbindende communicatie en ja, ook van Provocatief coachen.

Zelfmedelijden

Ik vermoed dat Rogers doelde op het fenomeen dat veel mensen – als ze het moeilijk hebben en zich een beetje schamen – geneigd zijn om zichzelf te isoleren en zich te wentelen in zelfmedelijden en zelfkritiek. Op dat moment denken ze dat ze de enige persoon op de hele wereld zijn met deze specifieke ervaring en dat niemand ze ooit zal begrijpen.

Maar in werkelijkheid heeft bijna iedereen in dezelfde situatie vergelijkbare gevoelens en gedachten. Zo voelt bijna elke jonge ouder zich redelijk overweldigd, terwijl iedereen die op kraamvisite komt zegt: ‘wel genieten, hoor!’

Een provocatieve coach maakt dankbaar gebruik van dit fenomeen door met humor en overdrijving die innerlijke ervaring te benoemen of zelfs theatraal voor te doen.

Als ik toen provocatief gecoached zou zijn…

Toen ik zo worstelde met mijn ‘jonge vader zijn’ had een provocatieve coach mij gemakkelijk uit kunnen dagen door liefdevol plagend de advocaat van de duivel te spelen. Hij had – met een ondeugende twinkeling in zijn ogen – dingen kunnen zeggen als: ‘Tsja, jij bent hier als stoere man natuurlijk ook helemaal niet voor gemaakt! Kijk maar, je bakt er niks van! Je vrouw heeft je erin geluisd! En sorry dat ik het slechte nieuws moet brengen, maar helaas: je leven is helemaal voorbij. Vanaf nu alleen nog maar poepluiers, huilende baby’s midden in de nacht en nooit, maar dan ook nooit meer uitslapen…’

Ik was vast in de lach geschoten!

We kunnen het niet controleren, maar ik vermoed dat als die denkbeeldige ‘Provocatieve jonge vader-coach’ dit zou hebben gezegd vanuit warm contact met mij, dat ik dan in de lach zou zijn geschoten en zou hebben gedacht: ‘óf deze coach is helderziend óf ik ben gewoon niet de enige die dit doormaakt… Hmmm vermoedelijk het laatste… Oké dus ik ben niet raar… Dit is blijkbaar normaal. De coach zou mij dus geholpen hebben om een besef te krijgen van ‘gedeelde menselijkheid’, iets wat veel mensen als heilzaam en steunend ervaren!

Hoe bedoel je ‘mijn leven is voorbij!’

En waarschijnlijk was ik vervolgens in verzet gekomen en had ik dingen gezegd als: ‘Ho, wacht eens even, zo slecht doe ik het nu ook weer niet! Ja het is nieuw, maar ik wordt er steeds beter in. En bovendien heb ik hier met mijn volle verstand voor gekozen, dus hoe bedoel je mijn vrouw heeft mij hierin geluisd?! En mijn leven voorbij? Wat een onzin, dit is mijn leven!’

En dan had de coach mij dus in no time gehad waar hij of zij me hebben wilde, namelijk midden in mijn kracht!

Wil je meer leren over Provocatief Coachen?

Neem dan een kijkje bij onze training Provocatief Coachen Light. Deze training is een blended traject van drie live dagen + een online training die je vooraf en tijdens het traject kunt volgen. Uniek aan deze training is dat je de werkzame elementen van onze drie evidence-based methoden (Motiverende Gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en Coachen met ACT) gaat leren inzetten vanuit een houding van Humor, Warmte en Uitdaging.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, ,

Provocatief coachen meets ACT, deel 2

Weet jij wat er aan de basis ligt van heel veel problemen van coachees?

Ik geef je een hint.

Het is met één woord samen te vatten.

En dat woord begint met een V.

Vermijding.

Of eigenlijk – en dat is de officiële term – experiëntiële vermijding.

Dit komt er op neer dat je bepaalde innerlijke ervaringen wilt voorkomen, zelfs als je daar een flinke prijs voor betaalt.

De volgende drie voorbeelden illustreren dit

A) Iemand die verlegen is vermijdt het ongemak dat hij ervaart in sociale situaties. Het tragische is dat hoe meer hij in zijn schulp kruipt, des te kleiner worden zijn zelfvertrouwen én zijn bewegingsvrijheid.

B) Iemand met uitstelgedrag vermijdt de kans op falen, want zolang je niet in actie komt, kan er ook niets mislukken.

c) Een besluiteloze leidinggevende vermijdt moeilijke beslissingen, zodat zij niet kan worden afgerekend op ‘een verkeerde beslissing’.

In ACT-kringen is iedereen het erover eens dat experiëntiële vermijding voor veel ellende kan zorgen, maar het aardige is dat Frank Farrelly, de grondlegger van de provocatieve therapie dit ook al stelde in zijn boek Provocative Therapy dat hij in 1974 schreef: ‘een van de unieke aspecten van Provocatieve therapie ligt in het gegeven dat de therapeut vanaf het allereerste contact weigert vermijdingsgedrag van de client te accepteren.’

De prijs van vermijding

Een ACT coach zal de coachee bewust maken van ‘de prijs van vermijding’ en onderzoeken of dit werkelijk is hoe de coachee in werk of leven wil staan.

Als hij met wat meer moed wil leven, dan zal zij hem stimuleren om stapje voor stapje het ongemak toe te laten, gesteund door allerlei acceptatievaardigheden. Het goede nieuws is dat ‘actieve acceptatie’ een vaardigheid is die ieder mens kan ontwikkelen.

En nu de provocatieve aanpak

Een Provocatieve coach beoogt in principe hetzelfde, maar de aanpak is nu vanzelfsprekend warm, uitdagend en humorvol, een beetje zoals vrienden die elkaar plagen in de kroeg…

Met een vette knipoog zal de coach overdreven adviseren om het probleemgedrag juist nóg meer te gaan vertonen. Je kunt je vast voorstellen dat de coachee bij het horen van deze ‘adviezen’ op een gezonde manier in verzet komt, bijvoorbeeld zoals hieronder:

A) Coach: ‘Het is juist hééél verstandig dat jij sociale situaties vermijdt, want voor je het weet wordt je uitgelachen of sta je met je mond vol tanden, niet waar? Dat zou je natuurlijk een enorme deuk geven… dat wil toch niemand!

Coachee: ‘Ja, ho eens even! Dat is toch ook geen leven! Zo kom ik natuurlijk nooit een leuke partner tegen!

B) Coach: ‘Tsja, uitstel, uitstel? Je kunt net zo goed zeggen dat jij gewoon heel goed onderzoek doet en dus hééél erg goed beslagen ten ijs komt! Jij bent tenminste niet zo impulsief als al die anderen. Nee hoor, ik denk dat je juist nog méér moet uitstellen!’

Coachee: ‘Ja okéé: onderzoek doen is goed, maar vier uur lang op Facebook dat kun je geen onderzoek meer noemen… Deed ik maar echt onderzoek! Wat ik doe is meer mezelf afleiden met onzin van anderen!’

C) Coach: ‘Tsja, je moet er toch niet aan denken dat jij de verkeerde beslissing neemt! Dat zullen je meerderen én je teamleden je niet in dank afnemen. Nee hoor, dat wikken en wegen van jou is juist heel zorgvuldig. Mensen moeten gewoon wat meer geduld hebben totdat jij uit gewikt en gewogen bent… Niemand heeft meer geduld tegenwoordig, dát is juist het probleem!’

Coachee: ‘Wat een onzin! Het nemen van een verkeerde beslissing is gewoon een soort beroepsrisico… dat hoort er gewoon bij. En trouwens: niet besluiten is óók besluiten, dus dan kan ik maar beter een standpunt innemen, dan weten mensen tenminste waar ik voor sta!’

Verandertaal

Zie je wat een daadkrachtige taal hier ontstaat?

Als je iets weet van motiverende gespreksvoering, dan zul je bovenstaande uitspraken van de coachees herkennen als ‘verandertaal’: uitspraken die pleiten vóór verandering.

Onderzoek laat zien dat dergelijke uitspraken, zeker als ze herhaaldelijk worden gedaan in een ondersteunende omgeving, een goede voorspeller zijn voor daadwerkelijke verandering.

Zie je hoe je een coachee dus vrij snel in de verander-modus kunt krijgen?

Wil je meer leren over Provocatief Coachen?

Neem dan een kijkje bij onze training Provocatief Coachen Light. Deze training is een blended traject van drie live dagen + een online training die je vooraf en tijdens het traject kunt volgen. Uniek aan deze training is dat je de werkzame elementen van onze drie evidence-based methoden (Motiverende Gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en Coachen met ACT) gaat leren inzetten vanuit een houding van Humor, Warmte en Uitdaging.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, ,

Provocatief coachen meets ACT, deel 1

Op het eerste oog zijn Provocatief coachen en Acceptance and Commitment Therapy (ACT ) héél verschillende methoden. En toch…  hoe meer ik erover nadenk hoe meer interessante raakvlakken ik ontdek! In dit eerste deel van drie blogs laat ik de verschillen even voor wat ze zijn en vertel ik je over een paar interessante raakvlakken.

Om die zichtbaar te maken moeten we even stilstaan bij de vraag wat een probleem eigenlijk is. Omdenk-goeroe Berthold Gunster heeft hierop een interessante visie: we ervaren een probleem vaak als één ding, iets vervelends dat op zichzelf staat, zoals: hoofdpijn, een lange file, een irritante baas.

Een probleem is altijd twee dingen

Maar in werkelijkheid bestaat een probleem altijd uit twee dingen: de realiteit en onze verwachting dat die realiteit anders is dan ze werkelijk is. Simpel gezegd: een tegenstelling tussen wat-is en wat-zou-moeten-zijn.

’s Nachts wakker liggen in bed is op zichzelf nog geen probleem. Maar als je bang bent dat je daardoor de volgende dag niet kunt presteren en dat wél heel graag wilt, dan kun je dat ervaren als een lastig probleem.

Als een stel 10 jaar samen is en nooit meer seks heeft, dan is dat op zichzelf geen probleem. Pas als één van beide partners wel graag seks wil, dan zal hij of zij dit als een probleem ervaren.

Je baan verliezen is op zichzelf geen probleem. Sommige mensen hopen zelfs dat ze ontslagen worden, liefst met een mooie ‘oprot-premie’. Of zodat ze lekker de hele dag kunnen gaan zitten vissen.  Alleen als iemand de verwachting heeft om zijn baan te behouden, is het werkelijk een probleem.

Alles is vergankelijk

Misschien vind je dit een wat ver gezocht woordenspelletje? Dat snap ik. Eerlijk gezegd kan ik zelf ook situaties bedenken waarbij ik de gebeurtenis op zichzelf meteen als problematisch ervaar. En toch moet ik erkennen dat de verwachting dat die gebeurtenis zich niet zo zal voordoen eigenlijk een ontkenning is van de realiteit. Denk bijvoorbeeld aan het verliezen van een dierbare. Helaas is dit een realiteit waar veel mensen vroeger of later mee te maken krijgen.

Misschien is dat precies de reden dat onder andere in het Boeddhisme en het Stoïcisme het gebruikelijk is om te contempleren op de vergankelijkheid van… nou ja, van alles eigenlijk. En volgens mij is de bedoeling van die wijze, oude filosofen niet dat we dan maar zielig in een hoekje gaan zitten, maar juist dat we het leven ten volle genieten vanuit een diep besef dat alles maar tijdelijk is.

Twee uitwegen uit een probleem

Als we Berthold Gunster’s  definitie van ‘een probleem’ aannemen, dan betekent dit dat er altijd twee mogelijke uitwegen zijn uit een probleem:

  1.  Acceptatie: soms kunnen we de realiteit niet veranderen, zoals bij het verlies van een dierbare, een droom of een lichaamsfunctie.

2. Commitment: soms kunnen we de realiteit wel veranderen, zodat deze niet meer problematisch is. Garanties zijn er niet, maar we kunnen dingen doen om onze kans te vergroten op een goede nachtrust, intimiteit in onze relatie of een leuke, nieuwe baan. Natuurlijk is hier wel de nodige inzet voor nodig, oftewel:

Het moge helder zijn dat dit geen simpele stappen zijn, maar eerder complexe processen. Gelukkig is een mens tot beide in staat en bovendien zijn deze processen gewoon te leren. En dat is precies wat een ACT-coach of therapeut doet.

Soms is er acceptatie én commitment nodig

Soms is er een mix nodig van acceptatie én commitment. Stel dat je als ouder te maken hebt met een kind met een beperking, dan zul je jarenlang moeten zoeken naar de juiste balans tussen acceptatie en commitment. Omdat ook een beperkt kind zich ontwikkelt weet je immers nooit precies wat je kunt verwachten en wat je dus moet accepteren. Tegelijk zul je je levenslang moeten committeren aan ‘een zo goed mogelijke ouder zijn’ voor dit kind.

Het is precies zoals het mooie gebed van Niebuhr zegt: “Geef mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien.”

En dan nu de provocatieve benadering

Hoe kijkt een provocatieve coach hier nu tegen aan? Welnu, ook deze is uit op acceptatie, commitment of een mix van beide. De manier waarop hij of zij dat doet is echter vrij onorthodox: hij accepteert het probleem niet zomaar als probleem. Daar moet een coachee echt moeite voor doen. Vaak zal de provocatieve coach – vanuit goed contact en met een liefdevol plagende intentie – dingen zeggen als:

‘Okee, je ligt soms wakker ’s nachts… Nou en? Dan heb je tijd om al je zonden te overdenken, dus wat is nu eigenlijk het probleem?’

‘Dus je hebt al jaren geen seks meer… Nou en? Mensen kunnen heel goed zonder seks, dus wat is het probleem? Dat voorkomt juist een hoop gedoe!’

‘Je bent dus 58 en je hebt geen werk meer… Dus eigenlijk ben je met vervroegd pensioen. Heerlijk toch? Ik zie het probleem niet’.

Nu zijn er twee mogelijkheden:

  1. De coachee gaat zich verzetten tegen de coach en begint te vertellen dat het probleem wel degelijk een groot probleem voor is en toch echt moet veranderen. Zie hier het ontstaan van een zeker commitment.
  2. De coachee neemt het perspectief van de coach over en begint dus langzaam maar zeker het probleem te accepteren. Zie hier het ontstaan van acceptatie.

Het klinkt misschien wat vreemd, maar voor de provocatieve coach zijn beide uitkomsten even oké. Als de coachee het probleem werkelijk accepteert, dan kan eventueel een volgend ‘probleem’ worden aangepakt of het traject worden beëindigd. En als de coachee de situatie wil veranderen, dan kun je hem of haar uiteraard verder coachen tot dit doel bereikt is.

Wil je meer leren over Provocatief Coachen?

Neem dan een kijkje bij onze training Provocatief Coachen Light. Deze training is een blended traject van drie live dagen + een online training die je vooraf en tijdens het traject kunt volgen. Uniek aan deze training is dat je de werkzame elementen van onze drie evidence-based methoden (Motiverende Gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en Coachen met ACT) gaat leren inzetten vanuit een houding van Humor, Warmte en Uitdaging.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, , ,

Coach jij intuïtief of effectief?

Ok, ik geef toe dat het een beetje gemeen is om er een of-of keuze van te maken.

Want ja, ik geloof best dat intuïtief en effectief heel goed samen kunnen gaan.

Maar ik wil je graag even aan het denken zetten.

Met regelmaat hoor ik mensen zeggen: ‘ik coach eigenlijk meer intuïtief…’

Als jij dit ook weleens zegt, wat bedoel je dan eigenlijk?

Bedoel je dat je heel sensitief bent?
Bedoel je dat je door ervaring goed bent geworden in patroonherkenning?
Bedoel je dat je een beetje helderziend bent?

Dit kan allemaal waar zijn, maar het kan ook iets anders betekenen.

Bijvoorbeeld:
– Ik heb geen zin om me te verdiepen in evidence-based coachmethoden
– Want ik weet niet of ik dat wel kan
– Zo lang ik zeg dat ik intuïtief coach kan niemand daar wat van vinden
– En zo blijf ik lekker onaantastbaar

Heel intuïtief de verkeerde dingen doen

Helaas weet ik ook uit ervaring dat veel mensen intuïtief precies de verkeerde dingen doen. En eerlijk gezegd heb ik al die dingen óók ooit gedaan, omdat ik toen niet beter wist.

Denk aan:
1. Je coachee proberen te overtuigen als je hem wilt motiveren. Met vaak weerstand of ‘ja-zeggen-nee-doen’ tot gevolg.
2. Gaan ‘graven in het verleden’ als je je coachee in het hier en nu wilt bekrachtigen. Met het risico dat het geloof-in-eigen kunnen eerder afneemt dan toe.
3. Tegen je coachee zeggen dat zij positiever moet denken als je wilt dat ze minder door haar negatieve gedachten wordt belemmerd. Met als gevolg dat je iemand een extra faalervaring geeft. Want ons brein is helemaal niet gemaakt om ‘positief te denken’.

Deze dingen zijn niet slechts ineffectief, ze werken vaak zelfs contra-productief. Je helpt je coachee dus verder van huis.

Als jij dit herkent, wees dan gerust: ik zeg dit niet om je te plagen of je te veroordelen. Ik wil je eigenlijk alleen maar bemoedigen.

Evidence-based leren coachen is niet zo moeilijk als het klinkt

Ik geloof namelijk dat iedereen met een HBO of WO opleiding en een beetje empathisch vermogen evidence-based kan leren coachen.

In de drie bovengenoemde voorbeelden zijn er eenvoudige doch krachtige alternatieven te vinden in onze evidence-based methoden:

Ad 1: Motiverende gespreksvoering een uitstekend alternatief voor ‘overtuigen’, namelijk verandertaal ontlokken en versterken.
Ad 2: hier heeft Oplossingsgericht coachen een heel mooie visie op. Ontwikkel liever een co-creatierelatie, ontlok een stip aan de horizon en kijk samen door een roze microscoop.
Ad 3: als je graag het Positieve denken propageert, verdiep je dan eens in Coachen met ACT. In plaats van de inhoud van je denken te veranderen, kun je namelijk veel beter je relatie ermee veranderen.

Deze methoden zijn niet zomaar tot stand gekomen. Het is in alle drie de gevallen een combinatie geweest van grootschalig wetenschappelijk onderzoek, ontelbare uren praktijkervaring en voortdurende uitwisseling van hele communities van beoefenaars, gedurende minimaal dertig jaar.

Een nieuwe wereld die voor je opengaat

Ik beloof je dat er een nieuwe wereld voor je open gaat als je je in één of meer van deze methoden gaat verdiepen. Je gaat nuttige kennis en nieuwe inzichten opdoen over effectieve gespreksvoering, over verandering in het algemeen en over de werking van de menselijke geest.

Inzichten waarmee je met minder energie méér zult bereiken met méér plezier. Inzichten die zowel je professionele als je persoonlijke ontwikkeling een boost geven.
En als je dáár vervolgens je intuïtie aan gaat toevoegen… Ja, dan kun je werkelijk van grote betekenis zijn voor mensen die het zwaar hebben en op de een of andere manier lijden aan het leven…
Vergelijk het met improviseren in de muziek: pas als je lang genoeg je toonladders, je klassiekers en je solfège hebt geoefend kun je werkelijk gaan improviseren.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

1 Reactie/door
,

Coachen met ACT simpel uitgelegd

Wat is ACT eigenlijk?

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy en is een wereldwijd snel groeiende therapie- en coachmethode die mensen helpt om een vitaal en vervullend leven op te bouwen. Door ACT toe te passen vergroot je de mentale veerkracht (Acceptance) van je coachee, zodat hij of zij kan stoppen met worstelen. Hierdoor komt er energie vrij die je coachee kan richten op datgene wat echt belangrijk en van waarde is (Commitment). En dit kan ook als er beperkingen zijn zoals: verlies, ziekte, tegenslag of andere moeilijke omstandigheden.

ACT is ontwikkeld door Steven Hayes op basis van modern psychologisch onderzoek en oude boeddhistische wijsheid. Het gedachtegoed wordt treffend samengevat in dit gebed:

“Geef mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien.”

Franciscus van Assisi

Hoe werkt ACT?

ACT gaat er vanuit dat het volkomen normaal is dat je als mens regelmatig lastige gedachten en gevoelens ervaart. Als ACT-coach probeer je die dan ook niet te veranderen of positiever te maken. Je doet iets veel mooiers: je verandert de relatie die iemand heeft tot zijn lastige gevoelens en gedachten. Hierdoor ontstaat een mildere levenshouding (Acceptance) en wordt de cliënt vrijer en veerkrachtiger. Ook komt er energie vrij die iemand nu bewust kan gaan richten op zaken die op dat moment van waarde zijn. Mensen leren zo nieuwe keuzes maken en zich hier duurzaam aan te verbinden (commitment). Persoonlijk waarden onderzoek vormt daarbij een soort kompas dat heel veel richting geeft. Kleine stappen tenslotte zorgen dat iemand ook echt in actie komt en langzaam maar zeker begint te veranderen. Het uiteindelijke doel is dat mensen psychologisch flexibel worden en hierdoor voluit kunnen leven en zijn wie ze willen zijn.

De ACT Matrix

Een heel toegankelijk model om ACT zelf te ervaren of aan iemand uit te leggen is de ACT Matrix. Hieronder vind je een simpele uitleg van mij op YouTube. Als je wilt kun je meteen meedoen. Pak in dat geval vast even een A4tje en een pen of potlood.

Hoe mensen vastlopen

Veel mensen die vastlopen in hun werk of leven doen één of meer van de dingen die je hiernaast ziet. In normaal Nederlands:

  1. Ze piekeren zich suf
  2. Ze hebben niet helder wat er werkelijk toe doet
  3. Ze handelen niet effectief
  4. Ze zitten vast in een star zelfbeeld
  5. Ze geloven dat wat ze denken ‘waar’ is
  6. Ze vermijden ongemak

Je kunt je vast voorstellen dat dit bepaald geen succesrecept is voor een rijk en betekenisvol leven. Tegelijkertijd hebben we hier allemaal in meerdere of mindere mate last van, check maar eens voor je zelf welke processen je herkent. Om deze reden werkt een ACT-coach altijd vanuit radicale gelijkwaardigheid.  In een metafoor: we zijn beiden de berg van ons leven aan het beklimmen. Het enige verschil is dat wij vanaf onze berg de berg van de coachee goed kunnen overzien en zo de coachee veilig naar hogere bieden kunnen gidsen.

Hoe mensen loskomen en een waardevol leven opbouwen

Als ACT-coach leer je ‘dansen rond de Hexaflex’. Dit is het centrale model binnen ACT: 6 processen (ik noem ze vaardigheden) waar je je coachees in traint. Het hoofddoel is dat hun psychologische flexibiliteit toeneemt, zodat ze vrij worden om te gaan doen wat ze moeten doen om te zijn wie ze willen zijn en ondertussen ruimte te maken voor ongemak en pijn. Immers, als het leven van hun dromen makkelijk was, dan hadden ze al lang stappen genomen om daar te komen. Het mooie is dat als je ACT gaat leren voor het coachen van anderen, je hier ook voor zelf van profiteert! Veel cursisten vertellen ons dat ze vrijer, levenslustiger, moediger en pro-actiever zijn geworden.

De zes ACT vaardigheden

Dit zijn de zes vaardigheden waar je als ACT coach je coachees in traint:

  1. Wakker aanwezig zijn in het hier en nu (Mindfulness)
  2. Weten wat ertoe doet voor jou en je dierbaren (waardenonderzoek)
  3. Toegewijd handelen (gebaseerd op je waarden)
  4. Vriendelijk omgaan met jezelf (zelfcompassie)
  5. Je gedachten loslaten (defusie)
  6. Je gevoelens ruimte geven (expansie)

Toegegeven: deze vaardigheden vragen een beetje oefening, maar ze zijn goed te leren! En het mooie is: na afloop van het coachtraject vergeet je coachee ze nooit meer. En mocht je het als ACT-coach ook even niet weten, dan kun je altijd hardop de Hexaflex op jezelf toepassen, waardoor je op een menselijke manier ACT voor leeft!

Wat kun je met ACT?

Hoewel ACT van oorsprong een therapievorm is wordt het wereldwijd steeds vaker in Coaching ingezet. Er wordt zelfs voorspeld dat ACT de potentie heeft om de effectiviteit van coaching te optimaliseren (Bron: Richard Blonna).

Dat is geen loze claim omdat ACT inwerkt op hele basale menselijke processen, die de persoonlijke effectiviteit vaak in de weg staan. Hierbij kun je denken aan: vermijding, piekeren, richtingloosheid, ineffectief gedrag en gebrek aan ‘presence’. Omdat ACT er rekening mee houdt dat niet alles maakbaar is in het leven kun je ook mensen coachen die niet verder komen met de gebruikelijke coachmethodes.

Met ACT kun je onder andere mensen coachen die kampen met uitdagingen, zoals:

  • Stress
  • Perfectionisme
  • Omgaan met een crisis (zoals Corona)
  • Oververmoeidheid
  • overmatig piekeren
  • ‘niet uit de verf komen’
  • Lastige gewoontes, zoals: snel boos worden, nagelbijten, koopverslaving, etc.
  • Pijnklachten
  • Beperkte fysieke mogelijkheden.
  • Sterke gevoelens van eenzaamheid, angst, somberheid of onzekerheid.
  • Het moeten functioneren onder hoge stress, zoals bij topsporters, ondernemers en executives.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
,

ACT id praktijk: met de kids naar het klimbos

Onlangs ging ik met mijn beide kinderen (toen 11 en 14) een middagje klimmen in het klimbos. Je weet wel, dat is zo’n route door de bomen met allerlei hindernissen op 5 – 10 meter hoogte. Nu moet je even weten dat ik nogal last heb van hoogtevrees. Gelukkig was ik helemaal safe, zo dacht ik. Ik had mijn camera bij en zou – veilig vanaf de grond – allerlei mooie foto’s maken van mijn klimmende kinderen. Zij liever dan ik, dacht ik nog…

Maar toen kwam het: mijn zoon wilde per se ‘de route voor 12 en ouder’ klimmen. Aangezien hij toen 11 was, was er maar één manier om hem de uitdaging te geven waar hij naar verlangde: ik moest mee omhoog, want dan mocht het wel…

Daar stond ik dan met mijn dilemma…

Óf ik blijf veilig op de grond en ben een sukkel van een vader.

Óf ik kijk mijn angst recht in de ogen, ga flink buiten mijn comfort-zone en ben – als ik het overleef – de vader die ik graag wil zijn.

Dat is namelijk een vader die moed toont en die zichzelf en zijn kinderen een gezonde uitdaging gunt.
Met het eerste kon ik niet leven, dus er zat niks anders op: met knikkende knieën de ladder op. Ik herinner me dat ik – een maal hoog boven de grond – aan ACT moest denken. Ik zei dingen tegen mezelf als: ‘Voel de angst en doe wat je moet doen. Focus op je volgende stap. Blijf ademen en bewegen.’ En het werkte. Ik legde de route zonder kleerscheuren af, klom weer naar beneden en stond opgelucht een beetje bij te komen.

Maar mijn zoon was net warm gedraaid…

Nu moest en zou hij route twee natuurlijk ook doen en die was een stuk hoger en uitdagender. Ik dacht: ‘als route één lukt, dan lukt route twee ook’. Wij weer naar boven en inderdaad: dit was nog een stuk uitdagender. Tijgeren door een net. Van touw naar touw. Over wiebelende plankjes. En toen liep zelfs mijn zoon tegen zijn grenzen aan. Hij hing midden tussen twee bomen, was net iets te kort en kon niet verder en niet terug. En ik kon hem ook niet helpen, want je mocht niet samen op één hindernis. Dit was kennelijk het moment waar die lange ladders voor bedoeld waren die ik had zien liggen. Ik riep om hulp en in no time kwam een stoere dame met een ladder van 10 meter naar ons toe om mijn zoon veilig naar beneden te helpen. En ik stond er met bibberende knieën naast. Toen vroeg ze: ‘En wat doet u, meneer? Klimt u door of gaat u mee met uw zoon?’ En ik zei stoer: ‘Tsja, ik laat mijn zoon natuurlijk niet in de steek…’ En wederom daalde ik opgelucht weer af…

Wat heeft dit nu met ACT te maken?

Wel dit is precies waar Acceptance and Commitment Therapy (ACT) over gaat: jezelf of je coachees helpen om enerzijds helder te krijgen: Wat voor persoon wil ik zijn? Wat voor man, vrouw, partner, ouder, vriend(in), werknemer, ondernemer? Wat zijn mijn kernwaarden in een bepaalde context? En hoe breng ik die stap voor stap in de praktijk? Dit is de commitment-kant.

En tsja, als dit gemakkelijk was, dan had jijzelf (of je coachee) het al lang gedaan. Dan was je al veel eerder:
• alleen op reis gegaan
• op die leuke man of vrouw afgestapt
• op dat podium gaan staan
• die gave, dure cursus gaan doen
• voor jezelf begonnen als zelfstandig coach

Maar helaas is het niet gemakkelijk. Het is spannend. Het kan tegen vallen. Je kunt falen. Of zelfs worden afgewezen. En hier komt de acceptance-kant om de hoek kijken. Het goede nieuws is: acceptatie is een vaardigheid die we gewoon kunnen leren. En er – al doende – steeds beter in worden. Zodat je je comfort-zone steeds meer kunt oprekken en gaan doen waar je (misschien al veel te lang) van droomt.

Onze gevoelens willen gevoeld worden

Want dat wat we moeten accepteren is vaak niks méér dan lastige gedachten en moeilijke gevoelens. Onze neiging is vaak om die gedachten en gevoelens te vermijden en dan toch maar niet alleen op reis te gaan. Maar in plaats van te vermijden kun je jezelf er ook naar toe wenden. Er nieuwsgierig naar worden en ze onderzoeken. Er ruimte voor maken. Ze voelen. Dit lijkt contra-intuïtief, ik weet het. Maar het werkt – zo blijkt niet alleen uit onderzoek, maar ook uit de levens van duizenden mensen. Gewone mensen met angst- en depressieve klachten en mensen die op zeer hoog niveau functioneren zoals topsporters en CEO’s.

En misschien ken je de RET, die zegt: je niet-helpende en irrationele gedachten moet je opsporen, uitdagen en vervangen door helpende gedachten. Dit kan, maar het is veel werk als je bedenkt dat wij zo’n 40.000 gedachten per dag hebben waarvan ruim twee derde niet-helpend is…

ACT zegt iets veel simpelers

ACT zegt: je hoeft niet de inhoud van je gedachten te veranderen, maar alleen je relatie ermee. Dit proces heet defusie en is niet alleen leuker, maar werkt ook veel sneller. Waar de RET nog zegt: je hebt verkeerde gedachten, zegt ACT: je hebt hele normale gedachten – die hebben we allemaal. Het is gewoon ons brein die ons helpt te overleven en ons voortdurend waarschuwt voor gevaar.

Een meerwaarde van ACT vind ik ook dat emoties en fysieke sensaties óók worden meegenomen. Mensen leren bij ACT op een fysieke manier zich ontspannen en ruimte maken terwijl zij lastige emoties ervaren. Door het verzet op te geven wordt ‘vuile pijn’ (de pijn plus je verzet) weer gewoon ‘schone pijn’ en die kunnen we vaak goed verdragen. Omdat ACT ondersteund wordt door het gedachtegoed rondom mindfulness wordt zij tot de derde generatie gedragstherapieën gerekend.

Tenslotte is misschien leuk om te weten dat ACT – ook al heet het een therapie te zijn – wereldwijd steeds meer in coaching wordt ingezet. Dit is goed te verklaren als je bedenkt dat ACT eigenlijk meer een moderne vaardigheidstraining is dan een traditionele therapie-vorm.

Wil je meer weten over ACT, download dan hier gratis het Ebook ‘Coachen met ACT in het kort’

Of luister naar deze Podcast waar ik wordt geïnterviewd door Hugo Bakker.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, ,

10 handige herkaderingen

Laatst was ik een weekje in Zuid-Spanje en liep ik langs een 2e hands winkel met als naam ‘Nuevo para tí’, wat zoveel wil zeggen als : ‘Nieuw voor U’. Dat vind ik nou een mooi voorbeeld van een herkadering.

Voor coachende professionals kunnen herkaderingen ook een fantastische manier bieden om hun coachees een ander, nieuw perspectief aan te bieden. Coachees blinken er immers vaak in uit om zichzelf vast te zetten in een negatieve, niet-helpende interpretatie van de feiten.

Denk maar aan uitspraken als: “Ik zit helemaal klem”. “Ik wordt geofferd”. “Ik heb de boot gemist”

Omdat wij zelf niet vastzitten in het probleem en dergelijke situaties vaak al eerder hebben gezien of meegemaakt zijn we als geen ander in staat om een nieuw licht op de zaak te laten schijnen en herkaderingen zijn een mooie manier om dat te doen.

Een herkadering is eigenlijk niets meer dan ‘een nieuwe betekenis geven aan de feiten’.

Stap één is dan ook het achterhalen van die feiten door te vragen wat de coachee bedoelt als hij zegt ‘Ik zit helemaal klem’. Dan blijkt misschien dat hij een moeilijke keuze moet maken uit twee opties die hem beide onaantrekkelijk voorkomen, zoals: ‘Gaan scheiden of het uitmaken met mijn minnares’. Dit zou je dan kunnen herkaderen tot ‘een dilemma tussen hoofd en hart’, waarbij het natuurlijk raadzaam is om aan de coachee over te laten welke keuze staat voor ‘hoofd’ en welke voor ‘hart’.

Natuurlijk kun je een herkadering nooit ‘opleggen’ in de zin van ‘je moet het gewoon zo zien’. Maar wat in principe altijd kan is de herkadering vriendelijk aanbieden: hoe zou het zijn als je er zo naar kijkt? En wat zou je vervolgens anders kunnen gaan doen dat je nu nog niet doet? Mijn ervaring is ook dat je niet te snel moet willen gaan en soms eerst empathie moet bieden voor de beleving van de coachee.

Als coach kun je overigens veel voldoening scheppen uit het vinden van ‘de juiste herkadering op het juiste moment’. Dit is één van die gebieden waar je je creativiteit in kunt uitleven, mits het natuurlijk de cliënt ten goede komt anders kun je beter columns gaan schrijven.

Om je te inspireren heb ik een paar herkaderingen op een rijtje gezet die vaak van pas komen tijdens coach-gesprekken:

1. Een tegenslag of mislukking wordt een leerervaring.

De Dalai Lama heeft ooit gezegd: ‘If you loose, don’t loose the lesson’. Dit lijkt logisch maar heel veel mensen, zeker als ze wat meer een fixed mindest hebben, geven snel op na een tegenslag of mislukking en concluderen dat het er voor hen niet in zit.

2. Een verplichte huiswerkopdracht wordt ‘een interessant experiment’

Bij het oplossingsgericht coachen worden in feite nooit opdrachten gegeven, want wie heeft er sinds de middelbare school nou zin in ‘een opdracht’. Het doen van een experiment heeft een hele andere lading. Experimenten mogen immers mislukken of anders uitpakken dan verwacht en net als bij een scheikundige met reageerbuizen: je leert altijd iets!

3. Angst voor het onbekende wordt ‘het begin van een spannend avontuur’

Erken eerst: het lijkt me een lastig dilemma voor je, want je weet wel wat je hebt, maar niet wat je krijgt en natuurlijk is dat eng… Aan de andere kant zie je ook in dat je zo ook niet verder kunt. Hoe zou het zijn als je er naar kijkt als een spannend avontuur dat jou roept?

4. ‘Ik weet niet of ik het wel kan’ wordt ‘een kans om te groeien’

Er is een prachtig citaat dat toegeschreven wordt aan Pipi Langkous: ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!’ Is dat niet net zo waar als bij voorbaat denken dat je iets niet kan? Eigenlijk zegt zo iemand: ‘ik ben bang dat ik faal als ik het probeer…’ Precies om die reden moedigt de oplossingsgerichte aanpak vaak aan om te beginnen met hele kleine stapjes en experimenten, maar om in ieder geval te beginnen en niet te blijven hangen in faalangst.

5. Lijden wordt: ‘groeien in compassie’

Een van de mooiste boeddhistische uitdrukkingen vind ik: ‘No mud no lotus’. Hiermee wordt bedoeld dat als je geen lijden (modder) hebt meegemaakt, je ook geen compassie (lotusbloem) kunt ontwikkelen voor andere mensen die lijden. Overigens begint compassie vaak met zelf-compassie, mindfulness of zorgen voor jezelf als je het moeilijk hebt. Het alternatief is namelijk ‘vechten of vluchten’ en helaas is dat op lange termijn vaak geen houdbare strategie.

6. Lastig gedrag van een 3e wordt ‘een leraar op je pad’

Was het maar zo dat andere mensen zich altijd gedragen als liefdevolle supporters van ons en onze goede bedoelingen… Helaas zijn er altijd partners, collega’s buren en kinderen die ‘roet in het eten gooien’. Maar in plaats van hen te zien als hindernissen kun je er ook naar kijken als ‘leraren’. Ik geef toe: niet iedereen zal hier zo maar voor open staan. Maar als je zo iemand treft kan het enorm transformerend werken om bijvoorbeeld ‘The Work van Byron Katie’ te doen. Een van haar stellingen is: ‘Judge your neighbour and turn it around!’

7. Ongewenste emoties worden ’Helpende boodschappers’.

Veel mensen weten zich geen raad met de zogenaamde ‘negatieve’ emoties, terwijl die toch echt bij het leven horen en zelfs een belangrijke functie kunnen hebben! Zo betekent faalangst vaak dat je iets héél graag wilt… Angst is (iig oorspronkelijk) een signaal om alert te zijn voor mogelijk gevaar. Boosheid betekent vaak dat een belangrijke behoefte niet wordt vervuld of dat er een grens wordt overschreden. Verdriet betekent dat het tijd is om te rouwen en een bepaald verlies te verwerken.

8. Een problematische situatie als ‘de roep van de heldenreis’

Dit lijkt wat vergezocht, maar voor sommige coachees (jongeren, fantasy-fans) werkt het erg goed om een beroep te doen op de fantasie: ‘Stel je was een held zoals Frodo of Superman’en dit probleem was voor jou de oproep van een avontuurlijke reis… Wat zou je dan nu als eerste gaan doen? Wie zou je mentor kunnen zijn of worden? En waarin zou jij nu je moed kunnen tonen?

9. ‘Een verkeerde beslissing’ wordt ‘je beste optie op dat moment’

Mensen kunnen zichzelf jarenlang op de kop geven voor ‘een verkeerde beslissing’. Doodzonde want de realiteit is dat iemand die beslissing destijds heeft genomen en dat hij simpelweg niet kan weten hoe zijn leven was gelopen als je iets anders had besloten. We fantaseren vaak dat dan alles beter zou zijn, maar dat is natuurlijk onzin. Misschien heeft die beslissing wel ons leven gered… Het is veel helpender om die ene beslissing te zien als: ‘je beste optie van dat moment’

10. ‘Ik lijd dus er is iets mis met me’ wordt: ‘Ik lijd dus ik ben normaal!’

Dit is misschien wel de ultieme herkadering! ACT en mindfulness beschouwen pijnlijke gevoelens en belemmerende gedachten als ‘normale menselijke ervaringen die horen bij een rijk en betekenisvol leven’. Iemand die dergelijke gedachten of gevoelens heeft en die veroordeelt of zich er tegen verzet heeft er eigenlijk een extra probleem erbij: de emoties plus de overtuiging dat er iets mis is met je. De pijn die dan ontstaat noemen we in ACT ook wel ‘vuile pijn’ en die is een stuk lastiger te verdragen dan de aanvankelijke ‘schone pijn’.

Persoonlijk ben ik heel blij met dit inzicht, want laten we eerlijk zijn: wie kent er géén pijnlijke gevoelens en belemmerende gedachten? Zodra we die gedachten en gevoelens normaliseren zetten we de coachee (of onszelf) terug in de eigen kracht. Hier lees je trouwens een blog over het omgaan met lastige emoties.

Tot zover de 10 handige herkaderingen!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

3 Reacties/door
, , ,

10 supervragen!

Wat is de mooiste, meest helpende vraag die jij ooit hebt ontvangen?

En: wat was daarop jouw antwoord?

Er is geen krachtiger gereedschap voor een coachende professional dan een goede vraag gevolgd door een aandachtige stilte…

Omdat ik zo gefascineerd ben door de kracht van vragen ben ik ze gaan verzamelen. Hieronder vind je 10 supervragen die gegarandeerd het gesprek een productieve wending geven, mits je ze op het juiste moment stelt. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze open zijn en tegelijkertijd de verantwoordelijkheid neerleggen waar-ie hoort: bij de coachee. Het mooie daarvan is dat ook de kracht, wijsheid en eventuele oplossingen komen te liggen waar ze horen: wederom bij de coachee.

De vragen zijn natuurlijk afkomstig uit de drie methodes waarin wij training geven: Motiverende gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en ACT.

Omdat vragen niet op zich zelf staan geef ik per vraag een klein stukje context waarin die vraag het meest passend is. Hier komen ze:

1. Een vraag die metéén aan het begin van het gesprek de coachee aan het denken zet is de volgende: “Hoe kunnen we zorgen dat dit voor jou een nuttig gesprek wordt?”

2. Als iemand klaagt over anderen of de verantwoordelijkheid afschuift en je de invloed van je coachee bespreekbaar wilt maken: “Dat lijkt me lastig… En hoe vormt dit een probleem voor jou?”

3. Als de coachee zich gedwongen voelt om deel te nemen aan jouw begeleiding:
“Het is vast heel naar om verplicht te worden tot een gesprek. Wat is de reden dat je toch bent gekomen?”

4. Als iemand last heeft van vooroordelen: “Hoe kun je bereiken dat mensen je anders gaan zien?”

5. Als iemand last heeft van een ongezonde of zelfs destructieve gewoonte: “Stel je zou niks veranderen en je gaat / leeft op dezelfde manier verder… Wat gebeurt er dan met je?”

6. Als je iemand’s persoonlijke waarden wilt verhelderen: “Stel je staat bij Petrus aan de hemelpoort en hij vraagt wat voor iemand je bent geweest. Wat wil je dan kunnen zeggen?”

7. Als je iemand wilt uitdagen, maar niet te veel en niet te weinig: “Met welke volgende stap zou jij jezelf kunnen uitdagen?”

8. Als iemand door (faal)angst niet uit de verf komt: “Als jij de goedkeuring van de hele wereld had en het kon niet mislukken… wat zou je dan gaan doen?”

9. Als je iemand vaker ziet en niet weet hoe je moet beginnen: “Welke vraag zou je vandaag willen beantwoorden?”

10. Als je aan het eind van het gesprek commitment wilt ontlokken: “Wat wil je met jezelf afspreken hierover?”

Welke vraag vond jij het meest nuttig? Of: welke krachtgerichte vragen stel jij zelf graag?

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

11 Reacties/door