10 tips voor effectieve complimenten

(of hoe je stoere gedetineerden aan het huilen krijgt)

Wat leuk dat je dit leest. Blijkbaar wil je mensen prettig en effectief helpen veranderen en dat waardeer ik. Want dat wil ik zelf ook. En ja, het juiste compliment op het juiste moment helpt enorm.

Misschien heb je de kracht van complimenten al lang ontdekt. In dat geval zeg ik: trek er op uit en doe je magie… de wereld heeft je nodig!

En als je nog iets bij wilt leren, lees dan vooral verder.

Zoals altijd beginnen we bij ons zelf. Natuurlijk is het fijn om een oprecht compliment te ontvangen, dat weet iedereen. Maar heb je wel eens een compliment ontvangen waardoor je iets over jezelf leerde? Iets waar je goed in bleek te zijn en dat voor jou vanzelfsprekend was?

Voor de ander was dat bijzonder. Je ontdekte dus een Unique Selling Point van je zelf… iets waarmee je de wereld tot een mooiere plek kunt maken. Hoe gaaf is dat? Sommige mensen doen daarvoor mee aan een dure assessment!

Kortom: voor de gever is een compliment een kleine moeite, terwijl het voor de ontvanger een geschenk van grote waarde is. Maar het ene geschenk is het andere niet. Daarom lees je hieronder hoe je dat geschenk nog mooier en effectiever kunt maken. En de wijsheid heb ik o.a. van motiverende en oplossingsgerichte gespreksvoering.

NB: vergis je niet hoe krachtig complimenten zijn! Toen ik nog dagelijks trainingen sociale vaardigheden gaf aan (ex)gedetineerden deden wij regelmatig een sessie rondom complimenten. Natuurlijk lieten wij ze ook elkaar complimenten geven en strooiden wij er zelf rijkelijk mee. Geloof het of niet, maar het thema waarbij ik de meeste tranen heb gezien bij de grootste en stoerste mannen, was dit thema…

Hier komen de tips:

1. Kijk met een waarderende blik

Je kunt pas complimenten geven als je ziet wat waarde heeft, vooral voor de ander. Het helpt dus als je voortdurend naar de ‘volheid van het glas’ kijkt, ook al is het glas maar voor 10% gevuld. Het is heel verleidelijk om te vallen over de 90% leegte in het glas.

2. Wat je aandacht geeft, groeit

Het helpt enorm als je weet wat je wilt versterken of vergroten. Bij motiverende gespreksvoering is dat steeds weer: verandertaal, dus alles wat de cliënt zegt, dat vóór verandering pleit. Bij oplossingsgerichte coaching zijn dat: haalbare doelen, creatieve oplossingen, kleine stapjes in de goede richting. Bij ACT is dat o.a.: het tonen van moed en bereidheid, het ontdekken van waarden, het in de praktijk brengen van toegewijd handelen.

3. ‘Je’ komt beter binnen.

Begin je compliment niet met ‘Ik vind…’, bijvoorbeeld: ‘ik vind dat je dat heel creatief hebt opgelost’. Het lijkt heel netjes dat  je het bij jezelf houdt, maar het werkt veel minder goed dan meteen beginnen met ‘je…’, zoals in: ‘Je hebt dat heel creatief opgelost’. Als je begint met ‘je…’ dan komt het meteen bij de ander binnen. En dat is wat je wilt. Het gaat tenslotte niet om jou of wat jij vindt, maar om die ander. Een variant is ‘wat heb je dat creatief opgelost, zeg!’ Die reken ik ook goed (o;

4. Zorg dat je het meent

Zoals oprechte complimenten de (werk)relatie verbeteren, zullen onoprechte complimenten die verslechteren. Zorg dus dat je zo kijkt naar de ander dat je dingen kunt benoemen die je echt meent. Weer die waarderende blik dus.

5. Trigger de groeimindset

Onderzoek van onder andere Carol Dweck heeft uitgewezen dat het veel effectiever is om proces-complimenten te geven, dan eigenschapscomplimenten. Zeg dus liever ‘Wat doe je dat slim!’, dan ‘Wat ben jij slim!’. De reden hiervoor is dat proces-complimenten een groei-mindset stimuleren en eigenschapscomplimenten een fixed mindset. Proces-complimenten gaan altijd over gedrag, inzet, of inspanning.

6. Wissel directe en indirecte complimenten af

Een direct compliment is simpelweg stellend: ‘jij houdt geduldig vol!’ Een indirect compliment heeft de vorm van een vraag: ‘Hoe lukt het jou om zo geduldig vol te houden?’ Doordat de ander hier even over na moet denken, geeft hij eigenlijk zichzelf een compliment.

7. Wees zuiver in je taal

Nog te vaak zie ik professionals complimenten geven als ‘goed zo!’ en ‘knap hoor!’. Natuurlijk is dit goed bedoeld, maar wat is er precies zo goed en zo knap? De ontvanger leert hier weinig van, behalve: deze hulpverlener is aardig voor mij. Wees dus preciezer: ‘wat moedig van je, dat je je zo kwetsbaar durft op te stellen in de groep’.

8. Heb oog voor deugden

Een project dat mijns inziens aandacht verdient en dat helpt bij het geven van zuivere complimenten is het deugden-project. Door oog te krijgen voor deze universele deugden en ze aan je taal toe te voegen, worden je complimenten steeds zuiverder. Denk daarbij aan woorden als: assertiviteit, eerlijkheid, respect, geduld, idealisme, hulpvaardigheid, etc. Als je bij iemand een deugd herkent hoef je voor een prachtig compliment alleen maar te zeggen: ‘je toonde [deugd X] toen je… ’.

9. Non-verbaal kan het ook!

Geef ook eens een non-verbaal compliment, gewoon ter afwisseling: een duim omhoog, een knipoog, een geluidloos ‘wow’ met je mond.

10. Kijk eens naar het filmpje validation ter inspiratie

En je zult zien dat het bij iedereen werkt en dat er door het geven van complimenten ware sprookjes kunnen ontstaan:

 

NB: als je ooit bij ons een training volgt, zul je vele complimenten gaan geven en ontvangen, dus je bent gewaarschuwd!

PS: Wil je meteen oefenen? Ik ben gek op complimenten, dus leef je uit in de box hieronder!

 

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

22 Reacties/door
,

Reflectief luisteren: het zwitserse zakmes onder de gesprekstechnieken

Jij wilt kennelijk weten wat ik hierover te schrijven heb …

Dat was er al eentje… een reflectie!

Wie beter wil leren motiveren ontkomt niet aan reflectief luisteren. En als er één vaardigheid is waar deelnemers aan mijn trainingen vaak aan moeten wennen, dan is het deze wel. Eigenlijk is dat best raar want we worden er de hele dag mee gebombardeerd…

‘So you think you can dance’

Een reflectie als titel, waar elke jongere die iets met dans heeft, zich door aangesproken voelt. Of wat dacht je van deze van Spotify. Hoor je net onderweg een lekker nummer, zegt opeens een stem: ‘Dus jij wilt graag onderweg naar goede muziek luisteren..’

Verkopers doen het, interviewers doen het, en zelfs kinderen doen het

Enkele jaren terug betrapte ik mijn zoontje van toen 5 op een reflectie. Hij deed mee aan een onderzoekje naar temperament waarbij hem een variëteit aan speelgoed werd voorgelegd. Toen de student-onderzoekster vertelde dat ze het zelf ook zulk leuk speelgoed vond, keek hij verbaasd op en zei: ‘dus u houdt van kinderspeelgoed….’ [stem omlaag].

Een mooi voorbeeld van een prikkelende reflectie. Ze ging er een beetje van blozen…

Wat is dat eigenlijk: Reflectief luisteren?

Reflectief luisteren is in de basis een manier van actief luisteren waarbij je regelmatig checkt of je de ander goed begrijpt. Dit checken doe je door middel van het geven van ‘reflecties’.
Een reflectie is een korte statement waarmee je teruggeeft wat je denkt dat de ander bedoelt, voelt of ervaart. Je luistert als het ware ‘tussen de regels door’ en checkt of je interpretatie klopt. Veel mensen moeten in het begin wennen aan het feit dat een reflectie een statement is in plaats van een vraag. De intentie waarmee je de reflectie geeft is echter: ‘je mag me verbeteren als het niet klopt’ en in de praktijk is dat ook wat mensen doen. Je kunt een reflectie ook zien als een mini-samenvatting die je regelmatig geeft om te checken of je nog op dezelfde golflengte zit.

Je kunt aan de intonatie horen of iets een reflectie is, dan gaat de stem namelijk aan het eind omlaag. Als de stem omhoog gaat, wordt het door de ander gehoord als een vraag. Probeer de volgende zin maar eens uit te spreken als een statement en als een vraag, dan hoor je zelf het verschil: ‘je wilt beter leren motiveren…’ of: Je wilt beter leren motiveren?’

Reflectief luisteren is bij motiverende gespreksvoering tot zeer hoog niveau uitgewerkt en er bestaan mensen, zoals Bill Miller, een van de grondleggers, die hier werkelijk virtuoos in zijn.

Het zwitsers zakmes onder de gesprekstechnieken

De reden dat reflectief luisteren voor iedere mensenwerker zo’n belangrijke vaardigheid is, is dat het ontzettend veel mogelijkheden biedt om de ander aan het denken te zetten. Behalve checken of je de ander begrepen hebt kun je namelijk ook iets nieuws toevoegen. Je kunt nieuw licht op de zaak werpen. Je kunt empathie tonen voor wat de ander doormaakt. Je kunt de ander uitdagen door in je reactie te overdrijven. Je kunt de verantwoordelijkheid terugleggen waar die hoort. Je kunt het onuitspreekbare uitspreken. En last but not least: je kunt de discrepantie versterken. Dit is een bijzonder sterke hefboom voor verandering. Discrepantie is de kloof die iemand ervaart tussen doelen, waarden en wensen aan de ene kant en de realiteit van het huidige gedrag aan de andere kant.

Dit kun je ermee:

Ter illustratie volgen een aantal voorbeelden van verschillende soorten reflecties:

Voorbeeld 1: Verantwoordelijkheid terugleggen:
Client: ‘Ze vroegen of ik ze een lift kon geven en opeens gingen ze dat tankstation overvallen’
Professional: ‘Je stemde toe zonder te weten wat hun bedoelingen waren’.

Voorbeeld 2: Empathie uitdrukken (gevoelsreflectie)
Client: ‘Er is eigenlijk niemand waarmee ik hierover kan praten’
Professional: ‘dat moet heel eenzaam voor je zijn’

Voorbeeld 3: Discrepantie versterken (tweezijdige reflectie)
Client: ‘Ik weet heus wel dat het niet goed is, maar tsjonge jonge, ik mag toch ook wel een pleziertje!’
Professional: ‘Je wilt genieten en tegelijk besef je hoe schadelijk dit voor je is’.

Voorbeeld 4: Nieuw licht op de zaak
Client: ‘het is allemaal zo uitzichtloos…’
Professional: ‘Hmm… je kunt je nog niet voorstellen dat dit voorbijgaat’

Voorbeeld 5: Herkaderen:
Client: ‘ik ben teruggevallen in coke-gebruik, dus het is wéér mislukt
Professional: ‘Je hebt iets geleerd op een harde manier…’

Voorbeeld 6: Uitdagen:
Client: ‘Dat internet-gokken is zo verleidelijk. Drie keer klikken en ik ben weer bezig. Het lijkt wel sterker dan ik.’
Professional: ‘Het online casino heeft jou volledig in zijn macht’

Voorbeeld 7: Het onuitspreekbare uitspreken
Client: ‘Ik durf het haast niet te vertellen, maar ik vind het opvoeden gewoon een ‘hell of a job’.
Professional: ‘het klinkt alsof je je schaamt voor het feit dat het ouderschap je zo zwaar valt’.

Kortom: als je met mensen werkt, dan kun je eigenlijk niet zonder de vaardigheid reflectief luisteren. Als je deze vaardigheid ook onder de knie wilt krijgen of verbeteren, volg dan ook een training motiverende gespreksvoering! Je werk wordt er leuker en lichter van…

Do try this at home!

Als mensen net een training motiverende gespreksvoering hebben gevolgd, zijn ze vaak zó enthousiast dat ze hun nieuwe vaardigheden onmiddellijk thuis gaan toepassen.

Hopelijk doet manlief dan wat vaker de vuilnis in de kliko…

Toch is dit tricky want motiverende gespreksvoering is ontwikkeld voor een hulpverleningscontext en niet voor huisgenoten die de afwas niet doen.

Wat je wel heel goed thuis kunt doen is reflectief luisteren. Iedereen vind het tenslotte fijn om begrepen en gehoord te worden. Een mooi voorbeeld van reflectief luisteren in de huiselijke sfeer zie je hieronder en laat me vooral weten als je thuis of op het werk mooie resultaten bereikt met deze bijzondere vaardigheid!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

1 Reactie/door

Wat kan er nu misgaan bij het stellen van een vraag?

Een vraag stellen, wat kan daar nou moeilijk aan zijn? Je zegt iets met een vraagteken erachter en vervolgens kijk je de ander verwachtingsvol aan… Appeltje eitje, toch?

Niet dus

Omdat ik vaak professionals mag observeren tijdens trainingen Motiverende gespreksvoering en on-the-job coaching kan ik vertellen dat er bij het stellen van vragen van alles misgaat, alle goede bedoelingen ten spijt. En dat is jammer want het stellen van goede vragen is een van de krachtigste verandertools die we hebben als hulpverlener of coach. (Overigens gaat er óók van alles mis bij de manier waarop men luistert naar het antwoord. Daarover meer in een volgend blog, dit wordt namelijk een serie).

Ik zal je, behalve wat er vaak misgaat, natuurlijk ook vertellen wat je hiervoor in de plaats kunt doen. Tenminste, als je op een bewezen effectieve én plezierige manier mensen wilt helpen om hun (gewoonte) gedrag te veranderen.

Hierbij ga ik trouwens uit van twee vooronderstellingen

A. Mensen veranderen eerder door wat ze zichzelf horen zeggen, dan door wat ze anderen horen zeggen.

B. Het menselijke brein is een zoekmachine: zoekt en gij zult vinden (alleen duurt het soms even). Dit geldt net zo goed voor redenen om te veranderen als voor redenen om niet te veranderen. Ook geldt het even sterk voor zaken die het geloof in eigen kunnen (self-efficacy) versterken als verzwakken.

Het is dus nogal belangrijk welk soort vragen je stelt en hoe je ze stelt

Oké, wat gaat er dan allemaal mis? Hier komen ze en om wat context te bieden nemen we als voorbeeld-cliënt iemand die rookt en die overweegt om daarmee te stoppen.

1. Je stelt te veel gesloten vragen.

‘Rook je veel? Ben je al eerder gestopt? Heb je al geprobeerd om nicotinepleiters te plakken? Of zo’n e-cigaret?’

Als een vraag met een werkwoord begint weet je zeker dat het een gesloten vraag wordt. De enige twee mogelijke antwoorden zijn dan ‘ja’ of ‘nee’. Dit zijn nu niet bepaald de vragen waar mensen nog dagen over nadenken als ware het een Koan. Bovendien suggereren gesloten vragen dat jij de expert bent en de ander dus niet. Ook niet over zijn eigen leven. En dat maakt afhankelijk. ‘Kom maar door met dat advies dat ik toch niet op ga volgen…’

Tip: stel 2 x zo veel open als gesloten vragen en zet de ander echt aan het denken.

Enkele effectieve vragen aan onze roker: ‘Welke redenen heb je om te stoppen? Waarom is dat belangrijk voor je? Wat zou je kunnen helpen om te stoppen? Hoe zou de kans van slagen het grootst worden?’

Met deze vragen is de kans op verandertaal vele malen groter!

2. Je stelt een ‘verknoeide’ open vraag

‘Wat betekent roken voor jou? Helpt het je om te ontspannen?’

Jammer.

De eerste vraag is prima. De tweede verknoeit ‘m. Mensen zullen altijd de makkelijkste vraag beantwoorden en de tweede is nu eenmaal veel makkelijker te beantwoorden dan de eerste.

Tip: als je een goede vraag stelt en je krijgt niet meteen antwoord, wacht dan even. De ander is aan het nadenken.. precies wat je wilt, toch?

3. Je wacht te kort op het antwoord

Hoe beter je vraag is, hoe méér er gebeurt bij de ander en hoe langer deze na moet denken… Vaak hoor ik een prachtige vraag en als er dan niet meteen een antwoord komt, gaat de vragensteller ‘helpen’. Is het soms dit of dat? Dan wordt het opeens een multiple-choice vraag…  Jammer.

Tip: Als je een goede vraag hebt gesteld en je wordt ongeduldig, haal dan even wat dieper adem en zoek de leuning van je stoel op. De meeste mensen gaan binnen 7 seconden praten!

(Een geweldige mentor die ik had toen ik net reclasseringswerker werd zei vaak: eigenlijk zou elke hulpverlener pijp moeten roken. Dan kun je prachtige vragen stellen en je vervolgens rustig met je pijp bemoeien in afwachting van het antwoord… Ik rook geen pijp, maar ben dit nooit vergeten.)

4. Je geeft zelf het antwoord

Het kan nog erger. Mensen met weinig geduld vinden het vaak lastig om een flinke stilte te laten vallen. Een manier om die stilte op te vullen is: zelf het antwoord geven. Een cliënt die zich er makkelijk van af wil maken hoeft dan alleen nog maar te zeggen: ‘ja, zo zit het’.

‘Vind je het vervelend dat je als roker tegenwoordig nergens meer welkom bent? Ja, zeker hè!’

Tip: laat de ander het denkwerk doen, anders verandert er niets!

5. Je stelt een ‘stapel-vraag’

Hiermee bedoel ik dat je meerdere vragen achter elkaar stelt. Het kan zomaar zijn dat daar hele goede vragen tussen zitten. En welke denk je dat de cliënt beantwoord? De makkelijkste natuurlijk. Of de laatste. Maar meestal is dat niet de beste….

Een mooi ‘fout’ voorbeeld hiervan zie je in de video ‘Zonde van de zendtijd Martine Tanghe blijven vragen stellen’ (Titel even invoeren in Youtube).

6. Je stelt wollige vragen

Soms stellen mensen vragen die zo ongelooflijk lang zijn dat alleen de vragensteller snapt wat-ie bedoelt. Op vage vragen krijg je een vaag antwoord.

Tip: stel een korte en bondige vraag, leg ‘m denkbeeldig op het bordje van de ander en wacht…

7. Je stelt überhaupt geen vragen

Sommige mensen stappen onmiddellijk in de ‘verbeter-reflex’ zodra ze oog in oog staan met iemand met een probleem. Ze gaan overtuigen, adviseren, ongevraagde oplossingen aandragen, beleren, waarschuwen, etc.. Helaas vertel je dan zelden iets wat de ander nog niet gehoord of zelf bedacht heeft. Bovendien is de kans groot dat de ander zich gaat verdedigen en zichzelf van verandering weg praat…

Tip: wees oprecht nieuwsgierig naar de visie en beleving van de ander en vraag hier naar.

8. Je stelt een vraag ‘de verkeerde kant op’

Je cliënt laat weten dat veranderen nog niet zo makkelijk is. En jij vraagt ‘Waarom lukt het je dan niet?’ Dit lijkt een logische vraag, maar hij is niet empowerend. Iemand gaat je namelijk vertellen waarom het niet lukt… En ter plekke zakt de moed jullie beiden in de schoenen… Vraag liever: ‘Hoe zou het kunnen lukken als je zou besluiten om te stoppen?’

Hetzelfde geldt voor redenen om te veranderen. Op de vraag ‘Waarom stop je niet gewoon?’ zal iemand je haarfijn uitleggen waarom stoppen nog niet zo eenvoudig is. Vraag liever: ‘Wat maakt dat je overweegt om te stoppen?’

9. Je stelt vragen met een verborgen agenda

‘Weet je hoeveel groter de kans op longkanker wordt als je dagelijks rookt?’ Eigenlijk wil je de ander waarschuwen. Tip: Vraag liever wat de ander al weet en nog wil weten over de risico’s van dagelijks roken.

‘Denk je niet dat je hier later spijt van krijgt?’ Je wilt dat de ander nadenkt over gezondheid op de lange termijn. Tip: vraag hier gewoon naar: ‘Hoe belangrijk is je gezondheid op de lange termijn voor je?’

10. Je stelt alléén maar vragen

Mooi, je toont interesse, maar er zijn nog méér gesprekstechnieken! Wat dacht je van reflectief luisteren? Dit zou je het ‘Zwitserse zakmes onder de gesprekstechnieken’ kunnen noemen omdat je er heel veel kanten mee uit kunt. Kort gezegd komt het neer op wat Stephen Covey al zei; ‘Probeer eerst de ander te begrijpen, voordat je zelf begrepen wilt worden’.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

Foto-verantwoording: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fefifa_with_red_glasses.jpg

7 Reacties/door

Waarom je bij ons zo veel mogelijk fouten mag maken?

Laatst probeerde ik mijn zoon van 7 uit te leggen wat een groei-mindset is.

Nu hij leert rekenen en schrijven ontdekt hij dat hij ook wel eens een fout maakt en soms zit dat hem behoorlijk dwars.

Het verhaal dat ik hem vertelde ging zo.

Alle kinderen en grote mensen maken fouten, maar sommige mensen worden blij als ze een fout maken, omdat ze dan iets geleerd hebben.

En als deze mensen een tekening willen maken, dan maken ze die gewoon. En als de tekening nog niet helemaal goed is, dan gummen ze het gewoon uit en daarna maken ze de tekening nog mooier.

En hetzelfde doen ze met rekenen, schrijven of zingen of dansen. En daardoor leren ze heel snel.

Dit zijn de blije foutenmakers.

Er zijn ook mensen die alles heel goed willen doen en die bang zijn om fouten te maken en daarom bijna niks durven te tekenen of te schrijven of te zingen of te dansen. En daardoor leren ze minder snel.

Dit zijn de bange foutenmakers.

Na afloop vroeg ik hem wat voor foutenmaker hij wilde zijn.

Zijn antwoord: ‘domme vraag pap, een blije natuurlijk!’

Tot zover ons fijne vader-zoon moment. En nu over naar jou: wat voor foutenmaker wil jij zijn?

Als je antwoord ‘blije’ is, lees dan vooral verder.

Het heeft alles te maken met je mindset en daar zijn er twee van.

Heb je een fixed mindset, dan ben je een ‘bange fouten maker’. Je gelooft dat talenten en vermogens min of meer vastliggen en je bent vooral uit op het bewijzen van je talenten en het verbergen van je tekortkomingen. Feedback hoor je liever niet en aan oefenen heb je een broertje dood. Bij tegenslag geef je eerder op en succes van anderen maakt je vooral jaloers.

Als blije foutenmaker heb je een groeimindset: je gelooft dat je als mens kunt groeien door uitdagingen aan te gaan, door te experimenteren, door te leren van ‘fouten’, door open te staan voor feedback en door dingen bewust en met volharding te oefenen. Bij tegenslag zet je door en succes van anderen zie je als voorbeeld.

Natuurlijk is de werkelijkheid niet zo zwart-wit als ik nu schets. Veel mensen hebben een beetje van beide.

En juist daarom kan bijna iedereen zijn groei-mindset vergroten.

Met name Carol Dweck van Stanford University heeft hier (ruim 20 jaar) onderzoek naar gedaan en de implicaties van haar onderzoek zijn verstrekkend, zeker ook voor trainers en coaches.

Het goede nieuws is namelijk dat iedereen een groei-mindset kan ontwikkelen en dat je ze daar als trainer of coach bij kunt helpen. Een workshop van 1,5 uur heeft al meetbaar effect, zo is aangetoond in onderzoek bij groepen managers.

In onze jaartraining zit daarom altijd zo’n workshop, meteen op dag 1. En vanaf dat moment mag je fouten maken, hoe meer hoe beter.

Maar dit filmpje (2′) gaat zeker ook helpen:

Overigens werkt de groeimindset op 3 nivo’s:

  1. Je overtuigingen over je eigen leervermogen bepaalt je groeimogelijkheden.
  2. Je overtuigingen over het leervermogen van je cliënt bepaalt deels de uitkomsten van je training of coaching. Hoe meer geloof en vertrouwen in het leervermogen van je clienten, hoe beter de uitkomsten.
  3. De manier waarop je feedback geeft is ook zeer bepalend. Zo roepen bijvoorbeeld eigenschaps-complimenten (Wat ben jij creatief!) een fixed mindset op, terwijl proces-complimenten (Wat heb je dat creatief aangepakt!) een groei-mindset oproepen. Het mooie van oplossingsgericht coachen is dat dit al van nature een sterk appèl doet op de groeimindset van je clienten.

En stel je nu eens voor dat niet alleen jij & ik een groei-mindset hadden, maar… dat het onderdeel wordt van de cultuur op scholen, universiteiten, bedrijven, ministeries, landen…

Afijn, laten we beginnen bij ons zelf en laten we blije foutenmakers worden en zo anderen aansteken.

Tot slot wat oosterse wijsheid

De Dalai Lama zei het kort en bondig: If you lose, don’t lose the lesson!

Een zenmeester zei eens tegen een leerling: je bent perfect zoals je bent… en er is ruimte voor verbetering.

En een bekend judo-gezegde luidt: het maakt niet uit hoe vaak je valt. Het gaat er om hoe vaak je opstaat.

Dus: onderneem waar je van droomt, maak fouten, experimenteer, leer en houd vol!

 

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

 

5 Reacties/door

25 citaten over coaching die je moet kennen

Soms ontdekt de wetenschap dingen die de Ouden en de Wijzen al lang wisten. Onderstaande citaten zijn van alle tijden en worden toch vaak gebruikt om moderne evidence-based methoden te onderbouwen. Voor jou en mijn gemak heb ik ze als volgt bij elkaar gezet: 5 methoden x 5 citaten. Ik heb ze alleen onvertaald gelaten als het Nederlands ontoereikend was om de nuance te vatten.

Motiverende gespreksvoering:

Maya Angelou

Ik heb geleerd dat mensen vergeten wat je hebt gezegd of gedaan, maar ze zullen nooit vergeten welk gevoel je ze gegeven hebt

Blaise Pascal

Mensen veranderen eerder door de redenen die ze zelf hebben ontdekt en opgesomd, dan door de redenen die door anderen zijn opgesomd

Wolfgang Goethe

Als je iemand behandelt zoals hij is, dan zal hij blijven zoals hij is.
Als je iemand behandelt alsof hij was wat hij zou kunnen zijn, dan wordt hij zoals hij zou kunnen zijn…

Rumi

Ergens voorbij goed en kwaad ligt een veld… daar wil ik je graag ontmoeten

Martin Buber

Ik heb het recht niet om iemand anders te willen veranderen als ik zelf niet bereid ben om te veranderen

 

Oplossingsgericht coachen:

Yvonne Dolan

‘The questions we ask shape the answers we get…’

Steve de Shazer

Praten over problemen creëert problemen. Praten over oplossingen creëert oplossingen

Insoo Kim Berg

Werk met het antwoord dat je krijgt

Steve de Shazer

Be patient. You never know when the change is going to happen

Rita Baely

Start wherever you are and start small

 

ACT:

Franciscus van Assisi

Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen; geef me de sereniteit om te accepteren wat ik niet kan veranderen en geef me de wijsheid om het verschil tussen beide te zien.

Buddha

Pijn is onvermijdelijk, lijden is een keuze

Oosters gezegde

Als je ertegen vecht, vecht het terug. Als je ervoor vlucht, komt het je achterna. En als je het laat zijn, kan het ook weer gaan.

ACT-gezegde

Geen beter kompas voor het leven dan je eigen hart

Thich Nhat Hahn:

Het mooiste geschenk dat we een ander kunnen geven is onze aanwezigheid. Als we onze geliefden met Mindfulness omarmen, bloeien ze op

 

Positieve psychologie:

Martin Seligman

Positieve psychologie vraagt vooral een verandering in focus van ‘het slechtste repareren’ naar ‘het beste creëren

Donald ‘o Clifton

Shine the light on what’s right

Friedrich Nietzsche

Dat wat me niet ombrengt, maakt me sterker.

Onbekend

Het is makkelijker om van een 7 een 9 te maken, dan van een 4 een 6.

Art Buchwald

The best things in life aren’t things

 

Mindfulness

Jon Kabat-Zinn

Loslaten van geluk-als-doel kan er voor zorgen dat het geluk vanzelf komt

Thich Nhat Hanh

Als je niet je aandacht oefent, oefen je je achteloosheid

David Dewulf

Het is aandacht die kleur geeft aan bloemen, geur aan het vers gemaaide gras, gezang van de vogels en smaak aan de wijn.

James Oppenheim

De dwaze mens zoekt geluk in de verte, de wijze mens laat het groeien onder zijn voeten.

Pema Chödrön

Als we leren ons hart te openen, kan zelfs degene die ons irriteert, onze leraar worden.

 

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

 

0 Reacties/door

5 veelgemaakte vergissingen over veranderen

Wil jij graag iets veranderen?

Je leven, bijvoorbeeld.

Of dat van anderen.

Als je dat een eitje vindt, dan heb je wel iets beters te doen dan deze blog lezen. Tegen jou zeg ik: doe vooral je ding en geniet ervan.

Maar als het niet altijd gaat zoals je wil, dan wil jij misschien wel beter worden in veranderen. Of anderen helpen dat te worden.

Voor jou volgen hier enkele inzichten over verandering. Ik hoop dat je er wat aan hebt.

Waarom ik hierover schrijf? Ik heb alle 5 de vergissingen vaak gemaakt. Maar sinds ik me bezighoud met ACT, Motiverende gespreksvoering en Oplossingsgericht werken snap ik steeds beter hoe mensen effectief kunnen veranderen.

Daar heb ik veel profijt van en dat gun ik jou ook.

Vergissing 1: Verandering is bijzonder

Verandering is helemaal niet bijzonder… Het is juist het normaalste wat er bestaat!

Heb je weleens goed naar een boom gekeken?

Ken jij een levende persoon die niet ouder wordt (en wijzer, al is het maar een beetje)?

En wat dacht je van de aarde? Laat ik maar niet beginnen over het klimaat.

De sterren dan? De grote beer blijft toch op zijn plek? Geloof het of niet: zelfs het universum dijt heel snel uit.

Kortom: relax… ook jij zult veranderen, of je wilt of niet.

Misschien gaat het je niet snel genoeg, of niet de kant op die je in gedachten had. En dat is soms heel pijnlijk.

Wat ik iedereen gun is: vertrouwen in het leven en de lessen die als vanzelf op je pad komen. Misschien is dat wel precies wat je nodig hebt? In elk geval heb je daar geen coach, cursus of zelfhulpboek voor nodig. Het leven regelt het voor je.

Het goede nieuws is: dat vertrouwen kun je ontwikkelen en als je met mensen werkt kun je hen helpen dat te ontwikkelen.

Persoonlijk vind ik de Positieve Psychologie en Mindfulness daarbij heel behulpzaam.

Vergissing 2: Verandering vindt drastisch plaats

Oké, ik geef toe: de bliksem kan inslaan… er kan plotseling een aardbeving plaatsvinden… en ook jij kunt plotseling… vul zelf maar in.

Maar de meeste veranderingen gaan geleidelijk. Net als de seizoenen. Niemand valt in één keer 20 kilo af. Of wordt in één keer super-assertief. Of is zomaar opeens totaal immuun voor stress…

En toch.. in onze fantasie denken we vaak dat het zo werkt. “op één januari ga ik alles anders doen”

Yeah right!

Dus als je actief wilt bijdragen aan de verandering die toch al plaatsvindt…

Begin gewoon klein.

Dan gebeurt er tenminste wat. Vanavond nog… gewoon één klein stapje in de goed richting. Dat geeft moed en smaakt naar meer.

En als het mis gaat? Ach, het was maar een heel klein stapje. De schade is te overzien.

Nummer 3: Inzicht garandeert actie…

Ik zie het vaak bij cliënten: “eerst wil ik me zelf helemaal snappen en dán zal ik de wereld eens laten zien wat ik allemaal in mijn mars heb!”

Heel begrijpelijk dat je zo denkt, maar wat is het resultaat?

Ik zeg niet dat inzicht nutteloos is. Het garandeert alleen geen actie.

Andersom is echter een heel ander verhaal…

Actie garandeert inzicht!

Weleens iets geleerd door het gewoon maar te gaan doen? Fietsen, je 1e baan, kinderen krijgen?

Wow, wat heb ik veel geleerd van ‘getrouwd zijn’ en ‘kinderen hebben’. Ik zeg niet dat alle lessen leuk waren… maar leerzaam was het wel. Nog steeds trouwens.

Ondernemer worden… ook zo iets… super leerzaam! … (en leuk).

Vergissing 4: De ander moet veranderen

Een van mijn persoonlijke favorieten. Vooral mijn vrouw en kinderen wil ik graag anders zien. En mijn ouders natuurlijk. Het liefst met terugwerkende kracht.

Want met mij is niks mis. Ik heb de beste intenties en bovendien heb ik gewoon gelijk.

Ook als ik er een potje van maak.

Kun je iets super-spiritueels hebben? Hou je vast:

Begin met geven wat je zelf graag zou willen ontvangen.

Liefde, aandacht, verzorging, ruimte, een luisterend oor.

Gandhi zei het mooi: ‘Be the change, you wish to see in this world’

Natuurlijk vergeet ik dit ook weer heel vaak. Maar elke keer dat ik een helder moment heb en dit doe merk ik weer dat het helpt om uit de klaagmodus te stappen en andere resultaten te krijgen.

Nummer 5: De wereld moet veranderen.

Deze heb je in twee versies.

Versie 1: de wereld is onrechtvaardig, verdorven en slecht. Waarom doet niemand iets? Het is een schandaal!

Lieverd, jou verwijs ik graag door naar vergissing Nummer 4

En dan de Idealistische versie: ík ga de wereld verbeteren, het liefst vanavond nog en desnoods in mijn eentje. Had ik zelf veel last van tijdens mijn studie. Tot ik er lichtelijk depri van werd.

Mocht je deze herkennen, zie dan vergissing nummer 2.

Tot slot heb ik nog een mooie metafoor voor je uit een oude wijsheidstraditie (welke dat ben ik vergeten). Hier komt-ie:

“Als je tere voeten hebt en je vind de wereld te ruw, dan kun je de hele wereld met leer bedekken.

Of je bedekt alleen je voetzolen. En het leer dat je over houdt, dat geef je weg”

Ik wens je veel plezier met veranderen. Geniet ervan.

En als jij nog meer Vergissingen of inzichten over Veranderen kent: deel ze alsjeblieft hieronder, dan worden we met zijn allen beter in veranderen!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

2 Reacties/door
,

Je verbeter-reflex werkt averechts!

Je wilt graag mensen helpen. Daarvoor ben je immers de hulpverlening, (gezondheids)zorg, of het onderwijs ingegaan. En daar is natuurlijk helemaal niks mis mee. Het is zelfs een heel mooie ambitie.

Alleen werkt helpen soms averechts…

Vooral op de motivatie.

In MGV-termen heet dat ‘de verbeterreflex’ en het werkt heel simpel: zodra er een cliënt voor je staat waar iets ‘mis’ mee is, dan willen we die cliënt ‘repareren’, liefst zo snel mogelijk. Net zo als een automonteur met een kapotte auto.
Nogmaals: aan je goede intentie ligt het niet.

Maar een mens is nu eenmaal geen kapotte auto…

Als we de rollen even omdraaien, dan snap je het meteen. Stel je zit met een lastige gewoonte. Iets ongezonds of zo. Of iets dat je veel geld kost. Drinken, roken, overwerken of gokken, bijvoorbeeld (Ik zeg: ‘stel’! Jij hebt natuurlijk geen lastige gewoontes)

En stel het is iets waar je maar niet van af komt. Het is niet gisteren ontstaan, dus je hebt er al veel over nagedacht en met mensen over gesproken. Je kent alle pro’s en con’s. Je weet nog niet eens of je er wel mee wilt stoppen. En of je dat wel zou kunnen. Best wel een eng idee. Maar eerlijk is eerlijk: je hebt er wel last van en je maakt je zorgen.

En op de een of andere manier beland je bij een hulpverlener die jou gaat proberen te helpen.

Die kijkt wat geschrokken en zegt dat je vandaag nog moet stoppen, anders gaat het van kwaad tot erger. Hij of zij weet ook al hoe. En begint meteen allerlei ongevraagde adviezen en oplossingen aan te dragen. Dingen die helemaal niet bij jou passen. Je kunt vanavond nog naar een gespreksgroep. Eigenlijk is het ook wel wat onverantwoordelijk. Hoe heb je het toch zo ver kunnen laten komen? Deden je ouders het soms ook?

Wat voel en denk je in zo’n situatie? En: wat zeg je? Waarschijnlijk iets dat begint met: ‘Ja, maar…’ Dit is natuurlijk reden voor de hulpverlener om met hernieuwde energie de strijd aan te binden met jouw ‘weerstand’.
Sta je al in de startblokken om je gewoonte aan te pakken? Persoonlijk zou ik om een andere hulpverlener vragen.

Waarom werkt dit niet? De hulpverlener bedoelt het toch goed?

Ongetwijfeld, maar voel je je ook gehoord, gezien en begrepen? Wordt je autonomie gerespecteerd en ondersteund? Wordt er effectief met je samengewerkt? Krijg je tijd om deze nieuwe info even op je in te laten werken? 4 x nee, vervelend, hè!
Wees gerust: het is menselijk. Ik deed het zelf vroeger ook. Toen ik net bij de reclassering werkte heb ik wat af ‘verbeterd’. Het resultaat: ik werd er heel erg moe van.
Misschien denk je nu: ‘moet ik de ander het dan maar zelf uit laten zoeken?’ Nee, natuurlijk niet.

Maar begin eens met Luisteren (ja, met een hoofdletter).

Vraag wat de ander al weet. Waar hij of zij al over heeft nagedacht. Onderzoek samen de doelen, waarden, beweegredenen én angsten van je cliënt. Vraag even toestemming voor je met advies komt. Bied opties aan.

En als je ook maar iets hoort dat vóór verandering pleit, dan spits je je oren. Je vraagt door, moedigt aan en reflecteert. Je ziet je cliënt groeien. Soms in één gesprek, soms in tien.
Het heet motiverende gespreksvoering en is fijner voor jou, fijner voor je cliënt en fijner voor de maatschappij. En wetenschappelijk onderbouwd. Dat noem ik nou een Win-Win-Win.

Leo Buscaglia schreef er een mooi gedicht over

Luisteren

Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij adviezen te geven,
dan doe je niet wat ik je vraag.

Als ik je vraag naar mij te luisteren
en jij begint mij te vertellen,
waarom ik iets niet zo moet voelen als ik voel,
dan neem jij mijn gevoelens niet serieus.

Als ik je vraag naar mij te luisteren,
en jij denkt dat jij iets moet doen
om mijn problemen op te lossen,
dan laat je mij in de steek,
hoe vreemd dat ook mag lijken.

Dus, alsjeblieft, luister alleen maar naar me
en probeer me te begrijpen.

En als je wilt praten,
wacht dan even en ik beloof je
dat ik op mijn beurt naar jou zal luisteren.

Leo Buscaglia, psycholoog (1924-1998).

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

1 Reactie/door

Geniet en verbeter meteen je brein!

‘Je moet de goede zaadjes voeden’, zegt mijn Zen-leraar Thich Nhat Hanh regelmatig. ‘Mooie metafoor’ denk ik telkens, als ik zijn woorden hoor of lees, ‘maar hoe doe je dat?’ Enkele weken terug was ik op een lezing van Rick Hanson, ter promotie van zijn nieuwe boek ‘geheugen voor geluk’. Daar vond ik niet alleen antwoord op mijn vraag, maar ik ontdekte tevens hoe je – al genietend – je brein ten positieve kunt veranderen… wie wil dat nu niet? In deze blog zal ik de essentie van zijn visie samenvatten, zodat je er direct mee aan de slag kunt – mocht je dat willen…

From state to trait

Hanson weet waarover hij het heeft: als neuro-psycholoog en ervaren meditatie-leraar is hij gefascineerd door de ontmoeting van brein-wetenschap en contemplatieve wijsheid en richtte hier een instituut voor op. Zijn presentatie was trouwens ook aansprekend: bescheiden, met humor en overduidelijk een drive om deze wereld tot een mooiere plek te maken. Hij vat zijn visie samen in 4 woorden: ‘From state to trait’. Wat hij hiermee bedoelt is dat de gemoedstoestanden (states) waarin wij ons herhaaldelijk bevinden, langzaam maar zeker karaktertrekken worden (traits). Ons brein is immers plastisch: het maakt voortdurend nieuwe verbindingen aan. En omdat wij mensen geneigd zijn bepaalde activiteiten voortdurend te herhalen, ontstaan er als het ware ‘gebaande paden’ in ons brein. Sommige paden hebben we zo vaak gelopen dat ons brein er niet over twijfelt een andere afslag te nemen. Een andere bekende neuro-wetenschapper zei dat zo: ‘neurons that fire together, wire together’. Het goede nieuws hierbij is dat wij op elk moment van ons leven nieuwe keuzes kunnen maken en nieuwe (heilzame) gewoontes kunnen ontwikkelen.

De tom-tom van je brein

Onderzoek heeft dit overtuigend aangetoond: in de tijd vóór de Tom-Tom moesten Londense taxi-chauffeurs ongelofelijk veel straten uit hun hoofd kennen. Zelfs oudere chauffeurs bleken na enige tijd een vergrote hippocampus (de tom-tom van ons brein) te hebben. Bij mensen die gaan jongleren neemt na drie maanden het motorische deel in hun brein in omvang toe. Als ze stoppen neemt het ook weer af. Bij mensen die een 8-weekse mindfulness-training hebben gevolgd bleken delen van het brein die verantwoordelijk zijn voor ons geheugen, leervermogen, emotie-regulatie, zelfbewustzijn en perspectief name duidelijk te zijn toegenomen.

HEAL je brein

Oké, terug naar Hanson: hij stelt dus dat als je heel veel tijd besteedt aan gestressd bezig zijn. ontevreden zijn, depressief zijn, je vanzelf een gestressed, ontevreden, of depressief brein ontwikkelt. Hoe kunnen we dit proces nu ten goede keren? Wel, door de goede zaadjes te voeden! Dit kun je doen door de kleine, prettige momenten die ieder mens wel heeft, écht te koesteren, te proeven, kortom: de tijd nemen om er echt van te genieten. Preciezer legt hij het uit in 4 stappen, samengevat in het acroniem: H.E.A.L.
1. Have a positive experience: wees je bewust van positieve, prettige ervaringen als je die spontaan hebt, óf zoek ze actief op: nodig vrienden uit; ga naar buiten; beweeg; doe yoga. Gemoedstoestanden die je zou kunnen gebruiken of opzoeken zijn: dankbaarheid, tevredenheid, verbondenheid, geborgenheid, innerlijke vrede, rust, etc.
2. Enrich it: zoom echt in op die ervaring; betrek al je zintuigen erbij; maak het zo rijk mogelijk.
3. Absorb it: gun jezelf even de tijd om stil te staan bij wat je ervaart en er intens van te genieten; proef het moment en laat het echt binnenkomen; ontspan in de ervaring.
4. Link to negative material (optioneel): als je meer ervaren raakt kun je zelfs dit soort positieve momenten gaan koppelen aan negatieve ervaringen uit het verleden, zodat er een nieuwe associatie ontstaat. Bouw echter eerst wat ervaring op met stap 1 t/m 3.

Ik heb er zelf enige weken mee geoefend en het is wonderlijk om te merken dat bovengenoemde stappen helemaal niet vanzelfsprekend zijn. Ondanks dat ik al jaren mediteer en mezelf mindfulness-trainer mag noemen, ontdekte ik dat in de hectiek van alledag ik maar al te makkelijk vergeet stil te staan bij de prettige momenten. Het leuke is dat zo’n 10 seconden al genoeg zijn om iets binnen te laten komen en nieuwe verbindingen in het brein te laten ontstaan.

Effectiviteit van therapie

Hanson noemt dit het ‘installeren’ van de ervaring, bijna alsof hij het heeft over downloaden van nieuwe software op je computer. Tenslotte legt hij een ontzettend interessant verband met de effectiviteit van therapie. Hij vertelt dat de effectiviteit van therapie de afgelopen 30 jaar nauwelijks is toegenomen. Zijn verklaring hiervoor is dat we wel goed zijn geworden in het oproepen van allerlei positieve ervaringen en gemoedstoestanden bij mensen, maar dat we vergeten zijn te leren hoe ze deze kunnen ‘installeren’, oftewel blijvend kunnen vastleggen in hun brein. Hij verwacht dat we hier de komende tijd grote verbeteringen mee kunnen realiseren. Ik hoop van harte dat hij gelijk heeft!

Kortom: zit je straks op een terrasje in goed gezelschap en vragen je vrienden waarom je zo glazig zit te glimlachen, dan zeg je gewoon dat je je brein even aan het ‘resetten’ bent! Have a nice summer!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

9 Reacties/door

Motiverende gespreksvoering bij Groepen

Train je weleens in gedwongen kader? (Reclassering, Jeugdzorg, verslavingszorg) Wil je weten hoe je weerstand in groepen kunt voorkomen en ‘genezen’? En hoe je zorgt dat iedereen tot zijn of haar recht komt? Dan is dit artikel interessant voor je. Overigens ga ik dit keer voor het gemak uit van basis-kennis van MI (anders zou het een heel lang artikel worden). Als MI nog nieuw voor je is, verwijs ik je graag naar ons gratis e-book.

Het toetje van het ICMI

Onlangs was ik in Amsterdam op het ICMI, oftewel the International Conference on Motivational Interviewing. Allerlei gerenommeerde wetenschappers, waaronder MI-grondlegger Bill Miller (de man met de baard op de foto, op het punt om in te stappen in de rondvaartboot), Terry Moyers (bekend onderzoekster, de vrouw op de foto) presenteerden de nieuwste inzichten op het gebied van Motiverende gespreksvoering… hoewel soms taaie kost, was het ook zeer inspirerend om te zien dat men over de hele wereld met dezelfde bevlogenheid en MI-spirit werkt aan blijvende gedragsverandering bij allerlei doelgroepen.

Het congres was goed, maar het ‘toetje’ was nog beter! Na afloop werd er namelijk een workshop (georganiseerd door MINT-ned) verzorgd door Chris Wagner (linksonder op de foto) en Karen Ingersol, auteurs van het boek: MI in groups. Wat zij presenteerden is eigenlijk essentiële kennis voor elke trainer en zeker voor elke trainer die in gedwongen kader werkt, of anderszins weleens te maken krijgt met ‘weerstand’ (overigens een achterhaalde term, daarover meer in een volgend blog).

De workshop kort samengevat

MI bij groepen legt de nadruk op het betrekken van de gehele groep en het rechtvaardig verdelen van ieders spreektijd. Te lange 1op1tjes tussen trainer en deelnemer worden zoveel mogelijk voorkomen. Ook ligt de nadruk meer op positieve doelen, mogelijkheden, wederzijdse betrokkenheid, dan op ‘praten over problemen’. Problemen kun je het beste zien als ‘obstakels die je kunt overwinnen’ of als een context voor doelstellingen . Het verleden wordt vooral gezien als bron van kracht en ‘geleerde lessen’. Interessant is dat MI in groepen dicht aanligt tegen de oplossingsgerichte benadering. Chris Wagner zegt hierover: In groepswerk is het bouwen van hoop misschien wel belangrijker dan het oplossen van ambivalentie. Overigens zegt onderzoek dat verandertaal van één persoon in de groep de kans op verandering van álle groepsleden groter maakt.

Ook bij MI in groepen kun je vier processen herkennen:

1e Proces: Engageren

Uiteraard is er veel aandacht voor het creëren van een positief en veilig leerklimaat. Immers waarom zou je weerstandsgedrag vertonen als je je enerzijds veilig voelt en respectvol bejegend wordt en anderzijds het gevoel hebt dat de trainer weet waar-ie het over heeft en echt de leiding heeft. Dan rest hooguit de optie dat het onderwerp je niet interesseert / niet nuttig lijkt of dat je boos bent dat je verplicht moet deelnemen. In dat kader is het interessant om te weten dat MI het effectiefst blijkt bij mensen die aanvankelijk boos zijn dat zij aan een behandeling of training moeten deelnemen en vervolgens – tot hun verrassing – met empathie en ruimte voor de eigen autonomie bejegend worden. De MI-basishouding werkt onmiddellijk ontwapenend.

Als het om engageren (i.e. betrekken, de relatie bouwen) gaat, dan is een goed begin echt het halve werk. Zorg bijvoorbeeld vooraf voor “problem-free talk”, dat wil zeggen: laat deelnemers vertellen over positieve zaken die hen bezighouden. Iets wat veel trainers die in gedwongen kader werken (DJI; reclassering; jeugdzorg) al prima doen is het maken van groepsafspraken waarbij je de deelnemers zoveel mogelijk betrekt. Een groepsafspraak die echter vaak vergeten wordt is de volgende: “Hoe gaan we om met mensen in de groep die weinig praten en mensen die juist heel veel praten? Wat vinden jullie hierin rechtvaardig?”. Hierdoor maak je de gehele groep verantwoordelijk voor de verdeling van de spreektijd.

Spreektijd van de trainer: het advies is dat de trainer max 20% van de tijd aan het woord is en de deelnemers dus de rest van de tijd. Hoewel deze verhouding misschien niet bij elke training mogelijk is, geldt in elk geval het adagium: Better be a Guide on the Side, then a Sage on the Stage…

2e proces: focussen

Ook en juist bij groepen is het belang van focussen groot. Dit vraagt een effectieve inzet van de verschillende gespreksvaardigheden. Hier volgen wat tips over hoe je met name reflecties effectief kunt inzetten:

Bij groepswerk kun je reflecties op nieuwe manieren inzetten. Zo kun je bijvoorbeeld reflecteren wat je in de hele groep ziet gebeuren. Voorbeeld: “het lijkt erop dat jullie geraakt zijn door wat er zojuist is verteld… Wie wil hier iets over delen?
Bij veel praters: geef reflecties op de emotie en niet op de inhoud. Inhoudelijke reflecties zijn juist een uitnodiging om verder te praten, terwijl reflecties op de emotie de ‘veelprater’ iets geven om te voelen of over na te denken, waarbij de kans groot is dat deze even stil wordt. Ook kun je bij veel-praters juist gesloten vragen stellen, om vervolgens de aandacht te verleggen naar een stillere deelnemer. Trainer: ‘Klopt het dat jij vindt dat…’ Veelprater: ” ja, inderdaad’. Trainer: ‘Oké, eens kijken hoe anderen dit zien… John (stille deelnemer)… hoe kijk jij daar tegen aan?

3e proces: ontlokken

Probeer voortdurend thema’s te verbreden en de herkenbaarheid voor iedere deelnemer op te zoeken. Voorkom “coaching met getuigen”, waarbij je te lang stil staat bij de specifieke inbreng of vraag van slechts één deelnemer. Hoewel dit vanzelfsprekend lijkt, is dit voor trainers met een achtergrond in de hulpverlening of coaching een vaak voorkomende valkuil. Het wordt een ander verhaal als je de groep betrekt en laat brainstormen over oplossingen voor één specifiek probleem; dan stimuleer je het probleemoplossingsvermogen van de hele groep.

Wat te doen als een van de deelnemers in de reparatiereflex stapt? (i.e. ongevraagd allerlei oplossingen en adviezen aandragen) Tip: Bevestig de positieve intentie van deze deelnemer en vraag aan de inbrenger van het probleem, of deze inderdaad behoefte heeft aan adviezen. Zo ja, dan kun je meerdere deelnemers betrekken en mee laten denken over passende oplossingen. Zo nee, ga dan verder met de training zoals gepland. Als de deelnemer a.h.w. in de reparatie-reflex blijft hangen , dan kun je respectvol vragen wat hem of haar beweegt om steeds adviezen te geven.

Tijdsoriëntatie: Het verleden wordt vooral gezien als bron van ‘geleerde lessen’ over wat wel en niet werkt in een mensenleven. Hierbij horen vragen als: Welke oplossingen heb je eerder toegepast voor zo’n soort probleem? Hoe pakte dat uit? Hoe ben je sterker uit die (moeilijke) situatie gekomen? Wat heb je ervan geleerd?

De rol van positieve emoties: het actief cultiveren van positieve emoties zorgt voor een goed klimaat waarin meer ruimte is voor creativiteit, nieuwsgierigheid, optimisme en de bereidheid tot leren. Dit sluit mooi aan op de ‘broaden and build’ theorie van Barbara Fredrickson die stelt dat als iemand positieve emoties ervaart, hij een breder perspectief krijgt (broaden), hierdoor meer mogelijkheden ziet en de kans groter wordt op nieuwe positieve ervaringen (build).

Over eigen doelen: ook als deelnemers eigen, andere doelen hebben dan waar de training voor staat, dan moedig je die in eerste instantie aan. (Zolang de doelen niet pro-crimineel of anderszins ongepast zijn) Later kun je deze doelen koppelen aan de doelen van de training.

4e proces: plannen

Hierbij worden kleine stappen in de goede richting gestimuleerd. Kleine stappen zijn namelijk overzichtelijk, behapbaar en maken de kans groot op een succes ervaring. Door dergelijke kleine succeservaringen op te doen komt iemand eerder in beweging en groeit langzaam, maar zeker het vertrouwen, waardoor nieuwe uitdagender stappen mogelijk worden.

Voor grotere plannen helpt het om die in een ondersteunende groep te delen en met constructieve feedback eventueel bij te stellen. Hierbij zorgt de groep a.h.w. voor een zekere ‘reality-testing’.

Als je meer wilt lezen over MI bij groepen dan is het boek MI in groups van bovengenoemde auteurs zeker een aanrader. Van dé uitgever van MI boeken hoorde ik dat dit boek voorlopig nog niet vertaald zal worden in het Nederlands, dus de Engelse versie aanschaffen is de moeite waard.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

8 Reacties/door

De 3 verander-talen

Ken je dat? Je doet zó je best en je cliënt zegt alleen maar dingen die je niet wilt horen: ‘ja maar…’, ‘Jij hebt makkelijk praten’, ‘Ik wil het wel, maar ik kan het niet’ of nog erger: ‘Ja’ zeggen en ‘nee’ doen… Lastig hè? Vooral omdat het ook anders kan! Wil je ook effectief leren motiveren? Weerstand voorkomen of doen afnemen? Mensen zover krijgen dat ze doen wat ze zeggen? Lees dan vooral verder.

In de motiverende gespreksvoering zeggen we dat motivatie iets is dat je niet op kunt leggen, maar dat je dient te ontlokken aan de ander. Je kunt er namelijk van uitgaan dat de meeste mensen (zowel jongeren als volwassenen) ambivalent zijn ten aanzien van de verandering die het leven van ze vraagt. Dat betekent dat ze voor een deel wel degelijk inzien dat veranderen verstandig is. Er is echter ook een ander deel dat ze van de verandering afhoudt: angst voor het onbekende, angst om te falen, gehechtheid aan de huidige status quo, verzet tegen ‘het moeten’.

Focussen
We weten ook dat hoe meer druk je uitoefent, hoe meer de ander zich schrap zet, met relatieschade en afgenomen motivatie tot gevolg. Dus hoe moet het dan wel? Natuurlijk moet je eerst investeren in een goede werkrelatie. Als die er is zul je samen moeten focussen op het te veranderen gedrag. Waar gaan we het over hebben? Naar welk doel gaan we toewerken? Soms is het doel van te voren al helder: het moet gaan over re-integratie, over actieve onderwijsdeelname of over een gezondere leefstijl. Toch is er vaak wel wat ruimte voor het precieze wat, wanneer en hoe en het is verstandig daarover een gelijkwaardige dialoog aan te gaan.

Ontlokken
Als de focus helder is komt het aan op ontlokken. Het is dit proces dat motiverende gespreksvoering uniek maakt. En wat ontlok je dan precies? Wel je wilt eigenlijk dat je cliënt, leerling of patiënt 3 talen gaat spreken: de taal van het Verlangen, de taal van het Vertrouwen en de taal van de Verbintenis (commitment). Waarom wil je dat? Omdat we weten dat mensen geloven wat ze zichzelf horen zeggen. Hoe vaker iemand zichzelf hoort zeggen dat hij echt wil veranderen, dat hij het ook echt kan en dat hij zich hieraan verbindt, hoe groter de kans dat hij het ook daadwerkelijk gaat doen.

De 3 talen
De taal van het Verlangen klinkt bijvoorbeeld zo: ‘ik wil mijn kleinkinderen zien opgroeien’, ‘ik wil overgaan, want anders raak ik mijn vrienden kwijt’, ‘ik wil werk dat bij me past’. De taal van het Vertrouwen kan zo klinken: ‘Als ik er echt voor ga, dan weet ik dat ik dit kan’, ‘Het is me eerder gelukt’, ‘Met hulp van … zou het me moeten lukken’. De taal van de Verbintenis herken je als volgt: ‘De eerste stap die ik ga nemen is…’, ‘Ik spreek met je af dat ik tussen nu en volgende week…’, ‘Ik verzeker je dat…’ Hoe vaak hoor jij je cliënt dit soort dingen zeggen?

“The questions we ask shape the answers we get”

Timing

Misschien denk je nu: dat klinkt heel mooi, maar mijn cliënten zeggen dat soort dingen niet. Welnu, dat kan, maar zoals bovenstaand citaat zegt: de vragen die je stelt bepalen de antwoorden die je krijgt. Als je verandertaal wilt horen moet je vragen naar verandertaal. Natuurlijk is daarbij een goede timing van belang. Iemand die nog niet weet of en hoe hij wil veranderen of er nog geen vertrouwen in heeft moet je nog niet naar verbintenistaal vragen. Eigenlijk wil je dat je cliënt zegt: ik wil ’t, ik kan ’t en ik ben er klaar voor.

Om je op weg te helpen vindt je hieronder allerlei open vragen die de 3 verandertalen ontlokken. NB: besef wel dat Motiverende gespreksvoering méér is dan alleen het stellen van de juiste vragen. Ook reflectief luisteren, bevestigen wat werkt en selectief samenvatten zijn van belang. En bovenal een oordeelsvrije, coöperatieve, empathische en oprecht geïnteresseerde basishouding.

Vragen naar de taal van het Verlangen:

  • Waar hoop je op?
  • Hoe belangrijk is dit voor je (op een schaal van 0-10)?
  • Welke redenen heb je om…
  • Hoe wil je met deze situatie om gaan?
  • Waar zou je tevreden mee zijn?

De taal van het Vertrouwen:

  • Stel dat je dit besluit, wat geeft je dan het vertrouwen dat je dit kunt?
  • Hoeveel vertrouwen heb je dat dit gaat lukken (op een schaal van 0-10)? –
  • Waarom een [x] en niet een [lager getal]?
  • Wat kan jou helpen om…?
  • Wie zou jou kunnen helpen om…?
  • Hoe is het je eerder gelukt?
  • Wat zou een klein stapje in de goede richting zijn?

De taal van de Verbintenis:

  • Wat ga je nu doen?
  • Wat wordt je volgende stap?
  • Welk besluit ga je nemen?
  • In hoeverre ben je er aan toe om deze stap te gaan nemen (op een schaal van 0-10)?
  • Wat spreken we af?
  • Waaraan wil je je verbinden?

Hoewel er in één gesprek heel veel mogelijk is, is er soms een serie gesprekken nodig om van verlangen naar verbintenis te komen. Dat is natuurlijk afhankelijk van de zwaarte van de problematiek en… de vaardigheid van de hulpverlener!

Dank voor je aandacht en veel succes met verandertaal ontlokken!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

7 Reacties/door