Wat is Coachen met ACT?
“Geef mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien.”
Franciscus van Assisi
Hoe werkt ACT?
ACT gaat er vanuit dat het volkomen normaal is dat je als mens regelmatig lastige gedachten en gevoelens ervaart. Als ACT-coach probeer je die dan ook niet te veranderen of positiever te maken. Je doet iets veel mooiers: je verandert de relatie die iemand heeft tot zijn lastige gevoelens en gedachten. Hierdoor ontstaat een mildere levenshouding (Acceptance) en wordt de cliënt vrijer en veerkrachtiger. Ook komt er energie vrij die iemand nu bewust kan gaan richten op zaken die op dat moment van waarde zijn.
Mensen leren zo nieuwe keuzes maken en zich hier duurzaam aan te verbinden (commitment). Persoonlijk waarden onderzoek vormt daarbij een soort kompas dat heel veel richting geeft. Kleine stappen tenslotte zorgen dat iemand ook echt in actie komt en langzaam maar zeker begint te veranderen. Het uiteindelijke doel is dat mensen psychologisch flexibel worden en hierdoor voluit kunnen leven en zijn wie ze willen zijn.
Hoe mensen vastlopen in hun werk of leven
Veel mensen die vastlopen in hun werk of leven doen één of meer van de dingen die je hiernaast ziet. In normaal Nederlands:
- Ze piekeren zich suf
- Ze hebben niet helder wat er werkelijk toe doet
- Ze handelen niet effectief
- Ze zitten vast in een star zelfbeeld
- Ze geloven dat wat ze denken ‘waar’ is
- Ze vermijden ongemak
Je kunt je vast voorstellen dat dit bepaald geen succesrecept is voor een rijk en betekenisvol leven. Tegelijkertijd hebben we hier allemaal in meerdere of mindere mate last van, check maar eens voor je zelf welke processen je herkent. Om deze reden werkt een ACT-coach altijd vanuit radicale gelijkwaardigheid. In een metafoor: we zijn beiden de berg van ons leven aan het beklimmen. Het enige verschil is dat wij vanaf onze berg de berg van de coachee goed kunnen overzien en zo de coachee veilig naar hogere bieden kunnen gidsen.
Dat doen we door de coachee op ervaringsgerichte wijze kennis te laten maken met de Hexaflex hieronder.
Hoe mensen weer moedig, vrij en levenslustig worden
Als ACT-coach leer je ‘dansen rond de Hexaflex’. Dit is het centrale model binnen ACT: 6 processen (of: vaardigheden) waar je je coachees in traint. Het hoofddoel is dat hun psychologische flexibiliteit toeneemt, zodat ze vrij worden om te gaan doen wat ze moeten doen om te zijn wie ze willen zijn en ondertussen ruimte te maken voor ongemak en pijn.
Immers, als het leven van hun dromen makkelijk was, dan hadden ze al lang stappen genomen om daar te komen. Het mooie is dat als je ACT gaat leren voor het coachen van anderen, je hier ook voor zelf van profiteert! Veel cursisten vertellen ons dat ze vrijer, levenslustiger, moediger en pro-actiever zijn geworden.
Hiernaast zie je de 6 processen van de Hexaflex, waarbij de rechterkant vooral gaat over ‘Commitment’ en de linkerkant over ‘Acceptance’. Elk proces versterkt bovendien de andere processen. En mocht je het als ACT-coach ook even niet weten, dan kun je altijd hardop de Hexaflex op jezelf toepassen, waardoor je op een menselijke manier ACT voorleeft.
Wat kun je ermee?
Hoewel ACT van oorsprong een therapievorm is wordt het wereldwijd steeds vaker ook in Coaching ingezet. Dit is een logische ontwikkeling omdat ACT inwerkt op hele basale menselijke processen, die dikwijls de persoonlijke effectiviteit in de weg staan. Hierbij kun je denken aan: vermijding, piekeren, richtingloosheid, ineffectief gedrag en gebrek aan ‘presence’. Omdat ACT er rekening mee houdt dat niet alles maakbaar is in het leven, kun je ook mensen coachen die niet verder komen met de gebruikelijke coachmethodes.
Met ACT kun je onder andere mensen coachen die kampen met uitdagingen, zoals:
- Oververmoeidheid, overmatig piekeren, ‘niet uit de verf komen’
- Lastige gewoontes, zoals: snel boos worden, nagelbijten, koopverslaving, etc.
- Pijnklachten, of beperkte fysieke mogelijkheden.
- Sterke gevoelens van eenzaamheid, angst, somberheid of onzekerheid.
- Het moeten functioneren onder hoge stress, zoals bij topsporters, ondernemers en executives.
NB: bij problematiek die valt onder de DSM 5, zoals depressie, een angststoornis, verslaving of psychiatrie dien je je coachees uiteraard door te verwijzen of te begeleiden naar hun huisarts voor specialistische behandeling.
De ACT Matrix
Dit praktische model, ontwikkeld door Kevin Polk et al maakt ACT toegankelijk voor een breed publiek.
Valt ACT ook onder de positieve psychologie?
Jazeker; ACT wordt volledig omarmd door de positieve psychologie. Het is trouwens een misverstand dat de positieve psychologie ten doel heeft om mensen positiever te laten denken. Met gezond optimisme is natuurlijk niets mis. Wel met mensen valse hoop geven, zoals soms gebeurt in de commerciële positieve denk-stromingen.
De positieve psychologie heeft met ACT de volgende doelen gemeen:
- Het vergroten van vitaliteit en levensgeluk van mensen
- Het streven naar een rijk, betekenisvol leven in plaats van oppervlakkig & kortstondig geluk.
- Het vergroten van menselijke vermogens als: veerkracht, flow, humor, moed.
Wat is er bekend uit onderzoek?
De laatste jaren is uit empirisch onderzoek gebleken dat ACT een effectieve behandelmethode is voor diverse psychische en lichamelijke problemen. Zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat ACT effectief is bij onder andere chronische pijn, angst en fobieën, psychotische stoornissen, obsessief-compulsieve stoornissen, eetstoornissen, arbeidsgerelateerde problemen, epilepsie, autisme en levensfaseproblematiek.
ACT interventies zijn ook effectief gebleken bij het verbeteren van sportprestaties bij topsporters.
Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
Canva
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!