De kracht van herkaderen voor coachende professionals

Nee, hoor.

Net als de andere groepsleden ging hij naar een ruimte van 6 vierkante meter met tralies en een slot op de deur.

Hij had echter een mentale truc toegepast die bekend staat als ‘herkaderen’ (of reframen in het engels), waardoor zijn beleving van die ruimte ingrijpend veranderde.

Ik heb zijn ‘kamer’ nooit gezien, maar ik kan me voorstellen dat hij ook extra zijn best deed om het er een beetje huiselijk te maken. En geef hem eens ongelijk.

Misschien denk je nu: ‘Ok, leuk, een beetje spelen met taal!’

Hmmm, vergis je ajb niet in de kracht van taal. Er worden verkiezingen mee verloren én gewonnen.

Zowel ‘Yes, we can!’ als ‘Make America great again!’ kun je zien als frames of herkaderingen.

Als coach kun je je coachées óók helpen om hun benarde situatie te herkaderen.

Hoe je dat doet lees je in deze blog.

Herkaderen: kleine wending, groot effect

Als coach kom je dit vast weleens tegen: een coachee die vastzit in een verhaal dat hem niet verder helpt. Denk aan uitspraken als:

“Ik zit helemaal klem.”
“Ik heb de boot gemist.”
“Ik word gewoon opgeofferd.”

De feiten zijn wat ze zijn, maar de betekenis die iemand eraan geeft, maakt het verschil. Als je kijkt naar de uitspraken hierboven, dan zie je hoe de coachée zichzelf klein en passief maakt én hoe definitief ze klinken. Alsof er geen enkele uitweg meer mogelijk is. En precies daar kun je als coach een verschil maken. Je kunt de coachée helpen om anders naar de zelfde feiten te kijken, liefst op een meer empowerende manier.

Wat is herkaderen eigenlijk?

Herkaderen betekent: een bestaande situatie in een ander daglicht zetten. Niet door te ontkennen wat er speelt, maar door er een andere, meer helpende betekenis aan te geven. Iets wat eerst voelt als falen, kan net zo goed gezien worden als een leerervaring. Die verschuiving in perspectief kan enorm empowerend zijn.

Als coach begin je met het onderzoeken van de feiten. Wat bedoelt de coachee precies met een uitspraak als “ik zit helemaal klem”?

Stel dat na enig doorvragen blijkt dat de coachée een heel lastige keuze moet maken. En dat hij bang is de verkeerde te maken. Wellicht kun je samen zijn vraagstuk herkaderen tot: ‘Ik wil een keuze maken waar ik – ongeacht de uitkomst – achter kan staan’. Wellicht is dat een keuze die staat voor ‘moed’ of ‘liefde’ of een andere diepgevoelde waarde van je coachée.

Voel je de ruimte die dit geeft?

Belangrijk: bied een herkadering aan, leg hem niet op

Een effectieve herkadering voelt als een uitnodiging, geen opdracht. Stel vragen als: “Hoe zou het zijn als je er zo naar kijkt?”

Daarnaast geldt: als er heftige emoties spelen, is eerst empathie nodig voordat je überhaupt kunt herkaderen.

Zeven krachtige herkaderingen voor jou als coach

Hieronder lees je 7 veel voorkomende situaties waarbij een herkadering een positief verschil maakt voor de coachée.

1. Van mislukking naar leerervaring
   “Mislukt” klinkt wel heel definitief. Maar als je de gebeurtenis ziet als leerervaring, komt er weer beweging. Of zoals de Dalai Lama ooit zei: “If you lose, don’t lose the lesson.”
2. Van huiswerk naar experiment
   Niemand zit te wachten op huiswerk. Maar een ‘experiment’ klinkt veel speelser. Het mag mislukken én het levert altijd inzicht op. Kleine, haalbare experimenten zijn goud waard in gedragsverandering.
3. Van angst naar avontuur
   Spannende keuzes kun je ook zien als het begin van een heldenreis. Denk aan Frodo, Merida of Superman: ze twijfelden óók voor hun avontuur begon. Soms helpt een speelse metafoor om moed aan te spreken.
4. Van twijfel naar leerkans
   “Wat als ik het niet kan?” wordt: “Wat kan ik hiervan leren?” En dan een Pipi Langkous-achtige instelling erbij: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan (leren).”
5. Van ongewenste emotie naar betekenisvolle boodschap
   Angst, boosheid of verdriet zijn geen fouten van je systeem, maar waardevolle signalen. Emoties wijzen vaak op behoeften of grenzen. Als je ze aanvaardt en er naar luistert, kun je veel leren over jezelf!
6. Van verkeerde beslissing naar ‘beste keuze van dat moment’
   Achteraf oordelen over jezelf helpt niemand. Herkader het als: “Ik nam toen de best mogelijke beslissing met de kennis die ik had.” Dat brengt mildheid en ruimte om verder te gaan.
7. Van ‘lijden = fout’ naar ‘lijden = normaal’
   In een wereld vol feelgood-idealen voelt pijn vaak als een persoonlijke mislukking. Maar iedereen lijdt soms. Die erkenning helpt coachées om zichzelf niet af te wijzen, maar juist serieus te nemen.

Kortom: een goede herkadering roept mildheid op, is empowerend en nodigt uit tot beweging. En het mooie is: je hebt er alleen maar taal voor nodig.

Heb jij ook een mooi voorbeeld van een herkadering in een coaching-context? Deel hem hieronder, dan leren we van elkaar!

Ook leren herkaderen?